Beschrijving

Auteurs: Moens, Jan; Verspecht, An
Datum: 10-04-2001
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Brug

Datering: late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: toegangsbruggen
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), hout, metaal, natuursteen
Gebeurtenis:

• Proefputtenonderzoek Brug van kasteel van Horst
  • opgravingen vanuit wetenschappelijke vraagstelling: 04-12-2020
  • Bron: YPERMAN W. & V. VANDER GINST 2022: Eindverslag: Kasteel van Horst onderzoek brug, Tienen.
    Eindverslag (archeologieportaal) (03-2022)

Beschrijving:
Er is een bevestiging van de historische bronnen voor wat betreft het voorkomen van verschillende bouw- en herstellingsfasen. Hierbij werd aangetoond dat de poort en het bruggenhoofd tegen de bestaande fundering van het kasteel werden aangebouwd op een manier die niet de bedoeling had om een militair conflict te weerstaan. De fundering van het bruggenhoofd betreft gerecupereerde houten balken die mogelijk steunen op ingeheide palen. De aangebrachte natuurstenen lijken eerder gestapeld dan aangemetst tegen de bestaande fundering van de rest van het kasteel. De brug zelf is een façadebrug waarbij er nooit sprake is geweest van bogen. Constructief zijn er een aantal herstellingen en esthetische werken uitgevoerd, maar kan de algemene staat van de brug beschouwd worden als problematisch. De aanwezigheid van muurankers is geen verwacht constructie-element voor een relatief eenvoudige stenen brug. De vaststelling dat deze muurankers vervolgens zijn gebroken maakt dat de brug niet solide is. De binnenkant van de brug betreft geen volle steenstructuur maar grond. De buitenmuren van de brug staan vervolgens in het slib van de gracht op een fundering van natuurstenen zonder mortel en kunnen duidelijk te weinig weerstand bieden aan de druk van de grond binnenin het bruglichaam.

Funderingen kasteel - Fase 4

Datering: 15de eeuw, 16de eeuw, 17de eeuw, late middeleeuwen
Typologie: funderingslagen, latrines, torens
Materiaal: hout, keramisch bouwmateriaal, natuursteen
Gebeurtenis:

• Opgraving Kasteel van Horst-fase 4
  • thermoluminescentiedatering
  • radiokoolstofdatering
  • bouwhistorisch onderzoek
  • archeologische opgravingen: van 29-01-2021 tot 28-01-2022
  • Bron: Vander Ginst V., Van Roy J. & Yperman W. 2023: Eindverslag: De archeologische opgravning aan het kasteel van Horst - onderzoek buitenfundering, Studiebureau Archeologie Archeo-Rapport 572, Tienen.
    Eindverslag (archeologieportaal) (22-09-2023)

Grondsporen binnen het kasteel

Datering: late middeleeuwen
Typologie: bouwmaterialen, kastelen (verdedigingswerken), muurresten, vloeren
Materiaal: aardewerk, ijzerzandsteen
Gebeurtenis:

• Proefputtenonderzoek Kasteel van Horst
  • opgravingen vanuit wetenschappelijke vraagstelling: van 27-01-2020 tot 31-01-2020
  • Bron: VANDER GINST V. 2022: Eindverslag: Kasteel van Horst puttenonderzoek stabiliteit Fase 1, Archeo-rapport 527, Tienen.
    Eindverslag (archeologieportaal) (01-2022)
• Archeologische opgravingen Holsbeek
  • archeologische opgravingen: 2002
  • Bron: François B. en M. Lodewijckx 2003: Archeologisch onderzoek in het kasteel van Horst (Sint-Pieters-Rode) 2001-2002, Recent archeologisch onderzoek in Vlaams-Brabant. Archeologie 2003,18-20
    Literatuur (2003)
  • C.K.:François:2003b
• Archeologische opgravingen Holsbeek
  • archeologische opgravingen: 2002
  • Bron: François B. en M. Lodewijckx 2003: Archeologisch onderzoek in het kasteel van Horst (Sint-Pieters-Rode) 2001-2002, Recent archeologisch onderzoek in Vlaams-Brabant. Archeologie 2003, 20-21
    Literatuur (2003)
  • C.K.:François:2003b
• Archeologische opgravingen Holsbeek
  • archeologische opgravingen: van 09-2001 tot 2001
  • Bron: François B. en M. Lodewijckx 2003: Archeologisch onderzoek in het kasteel van Horst (Sint-Pieters-Rode) 2001-2002, Recent archeologisch onderzoek in Vlaams-Brabant. Archeologie 2003,17-18
    Literatuur (2003)
  • C.K.:François:2003b
• Bouwarcheologisch onderzoek
  • bouwarcheologisch onderzoek
  • Bron: DOPERE F. en UBREGHTS W. 1991: De Donjon in Vlaanderen. Architectuur en Wooncultuur, Acta Lovaniensia Monographiae 3, 230-233
    Literatuur (1991)
  • C.K.:Doperé:1991a
• Kaartstudie Holsbeek
  • kaartstudie
  • Bron: kaartenboek abdij van Park
    Cartografie/iconografie/fotografie (1665)
  • kasteel omgeven door wal
• Erfgoedonderzoek
  • erfgoedonderzoek
  • Bron: Genicot L.F., Van Aerschot S., De Crombrugghe A., Sansen H. & Vanhove J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen, 1, 355-357
    Literatuur (1971)
  • C.K.:Bouwen1

Vondsten uit slib

Datering: 17de eeuw, 18de eeuw, 19de eeuw
Typologie: bouwmaterialen, losse vondsten, vaatwerk
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), glas, leisteen, schelp, steengoed
Gebeurtenis:

• Slibruiming Kasteel van Horst
  • controle van werken
  • opgravingen vanuit wetenschappelijke vraagstelling: van 01-07-2020 tot 02-07-2020
  • Bron: Vander Ginst V. 2022: Eindverslag: Kasteel van Horst onderzoek slib, Archeo-rapport 528, Tienen.
    Eindverslag (archeologieportaal) (01-2022)

Beschrijving:
Er werden tijdens de slibruiming scherven aangetroffen in het slib in de zone tussen de brug en een vermoedelijke latrine in het zuidoosten. Algemeen valt op dat de scherven ceramiek eerder gefragmenteerd zijn; er werden geen (archeologisch) volledige voorwerpen aangetroffen. Algemeen kunnen de scherven in de nieuwe/nieuwste tijd gesitueerd worden (17de/18de/19de eeuw). Er zijn echter geen concrete aanwijzingen dat de vondsten effectief uit de latrine komen. Door de werkwijze (opzijduwen slib) in het water is het namelijk niet mogelijk dit concreet aan te tonen. Mogelijk zelfs zijn de vondsten van elders afkomstig en belandden ze in deze bewuste zone tussen brug, kasteel en oever omdat ze met de stroming/eerdere onderhoudswerken naar deze eerder rustige zone werden gestuwd.