waarneming

Benedenstraat 9-15

archeologisch element
ID
219485
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/219485

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als gebied geen archeologie, gewestelijk Gebied 7856
    Deze aanduiding is geldig sinds

Beschrijving

Uit eerder proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in 2017 in het kader van een archeologienota, bleek hier een waardevolle archeologische site te liggen. Na de melding van een toevalsvondst werd daarom besloten het terrein vlakdekkend op te graven. De resultaten:

Volle middeleeuwen:

De nederzettingssporen zijn hoofdzakelijk te dateren in de periode 1075-1150. Er is met zekerheid 1 bootvormige gebouwplattegrond te herkennen. Door de grootte van de huisplattegrond weten we dat de bewoners aan veeteelt deden en dat ze de dieren onderdak gaven in de boerderij. Ook de analyse van de organische resten geef aan dat er sprake is van mesthopen in de omgeving van de waterputten. Volgens dezelfde analyse wijst de plantengroei in de onmiddellijke omgeving op dat de aanwezigheid van moestuinen. Sporen van akkerbouw zijn niet duidelijk afleesbaar uit de materiële cultuur van de site. De aanwezigheid van enkele kapselfragmenten van vlas (Linum usitatissimum) kan een indicatie zijn dat vlas op het erf werd verwerkt. De ijzerslakken geven aan dat de bewoners zelf wellicht aan ijzerwinning of ijzerbewerking deden.

Het gaat voorlopig om de eerste plattegrond, die mogelijk in de traditie van de bootvormige huizen te plaatsen is, in de provincie Vlaams-Brabant.

Naast het huis, de waterputten, de waterkuilen en de greppels bestaat de nog bewaarde materiële cultuur van de nederzetting uit de periode 1075-1150 vooral uit gebruiksvoorwerpen in aardewerk. Het gaat om kogel- en of tuitpotten. De exemplaren die oxiderende gebakken zijn komen uit de Maasvallei. De reducerend gebakken grijze waar komt uit de regio. Daarnaast kunnen we ijzerslakken en enkele voorwerpen die niet nader te bepalen zijn in ijzer te vermelden. De organische resten horen uiteraard ook tot de materiële cultuur. Het hout uit de waterputten bestaat uit planken in eik en pennen in elzenhout. De cultuurgewassen waarvan de resten in de waterputten en waterkuilen bewaard zijn rogge (Secale cereale), haver (Avena sativa), vlas (Linum usitatissimum), aardbeien (Fragaria vesca), bramen (Rubus fruticosus), frambozen (Rubus idaeus) en vlierbessen (Sambucus nigra).

19de eeuw:

Enkele sporen die behoorden tot de inrichting van het terrein om witloof te kweken. Hiervoor werd een verwarmingssysteem van terracottabuizen aangelegd op het toenmalige loopvlak en vervolgens werd het terrein opgehoogd met zandige grond, meer geschikt voor het verbouwen van witloof.

Ondateerbare sporen:

Ongeveer in het midden van het terrein lopen de parallelle greppels van een grosso modo noordoost -zuidwest lopende weg/gracht.
Het is niet duidelijk of dit spoor ouder of jonger is dan de plattegronden. Gezien de gracht/weg wordt doorsneden door 2 waterputten die in de vulling van de gracht/weg uitgegraven zijn, is dit lineair spoor ouder dan de waterputten. Toch lijkt de gracht/weg hetzelfde tracé te volgen als een weg die te zien is op de Ferrariskaart. Mogelijk gaat deze laatste dan terug op een veel oudere weg die in onbruik raakte toen de waterputten in gebruik waren.

Een aantal kleinere greppels lopen haaks op of evenwijdig met deze weggreppels. Het gaat hier mogelijk om percelleringsgreppels uit de 19de eeuw of ouder. Zichtbaar op de Popp kaart.

Een paar parallelle greppels die zuidoost noordwest lopen houden geen rekening met de richting van de perceelsgreppels, noch met de oriëntatie van de gebouwplattegronden. Deze greppels worden door alle andere sporen doorsneden en zijn bijgevolg wellicht de oudste sporen van het onderzoeksgebied. Ondanks het zorgvuldig opgraven van deze greppels en het zoeken naar vondsten blijft dit beperkt tot een vondst uit het neolithicum.


Auteurs: Martens, Marleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Nieuwe tijd aardewerk

Datering: nieuwe tijd
Typologie: losse vondsten, vaatwerk
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Ondateerbare sporen

Typologie: greppels, onverharde wegen, perceelsgreppels
Gebeurtenis:

Romeinse sporen

Datering: Romeinse tijd
Typologie: ambachtelijke objecten, archeologische sporen en uitgravingen, bouwmaterialen, vaatwerk
Materiaal: aardewerk, natuursteen
Gebeurtenis:

Volmiddeleeuws erf

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: ambachtelijke objecten, bijgebouwen, erven, gebouwplattegronden, paalkuilen, vaatwerk, waterkuilen, waterputten
Materiaal: aardewerk, hout, ijzer, plantaardig materiaal
Gebeurtenis:

Witloofstructuren

Datering: eerste helft 20ste eeuw
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Benedenstraat 9-15 [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/219485 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.