waarneming

Kasteelbeemd 1

archeologisch element
ID
220040
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/220040

Beschrijving

Op luchtfoto's en foto's van drone (zomer 2018, zeer droge omstandigheden) was er een cirkel (diameter ca 50 m) te zien. Dit gaf aanleiding tot verder onderzoek in het kader van een masterproef aan de Vrije Universiteit Brussel.

De boringen uit 2018 bevestigen niet alleen de antropogene oorsprong van de gracht, doch ook dat deze op een zeker moment (beperkt) watervoerend moet zijn geweest en dus verbonden zal zijn geweest met de kleine Aa. Op de orthofoto’s is echter geen spoor van een gracht die rechtstreeks op de cirkel uitgeeft en hiervoor in aanmerking zou kunnen komen.

Bij het geofysisch onderzoek (2019) dat volgde op het booronderzoek tekenden de vroegere grachten en perceelsgrenzen zich nog steeds duidelijk af in de ondergrond. Ook de circulaire structuur komt ook in alle metingen duidelijk naar voor en geeft ons bovendien inzicht in enkele belangrijke kenmerken ervan. Allereerst blijkt de gracht volledig rond en ononderbroken. Er is dus geen gedempt deel dat toegang verschafte tot de binnenkant van de cirkel. Aan de zuidzijde tekent zich een gracht af die het water aanvoerde. Bovendien blijkt de cirkel slechts uit 1 volledige ring te bestaan in plaats van meerdere concentrische grachten.

De ingezamelde scherven tijdens de veldkartering (2020) zijn voor het overgrote deel postmiddeleeuws, behalve twee scherven Rijnlands roodbeschilderd aardewerk en een scherf zwartbakkend aardewerk.

Het zand dat vrijkwam bij de aanleg van de gracht zal vermoedelijk gebruikt zijn geweest om een wal of zelfs een heuvel op te werpen aan de binnenzijde van de cirkel. Het dikke pakket organisch materiaal in de gracht, op sommige plaatsen tot bijna 2 meter diep, toont dat de gracht langzaam is opgevuld.

Op basis van de verzamelde data kunnen we de cirkelvormige gracht in de volle middeleeuwen plaatsen.

Of we in de Kasteelbeemd te maken hebben met een volwaardige motteburcht dan wel eerder een ringwal blijft ons onduidelijk. Hoewel we beide opties open laten neigen we toch naar een ringwalconstructie. Op basis van het geofysisch onderzoek kunnen we een cirkelvormig opperhof en een zone ten zuiden daarvan die in aanmerking komt voor het neerhof aanwijzen. Zoals we bovendien berekend hebben kan de gracht alleen een voldoende volume zand opleveren voor de aanleg van een bescheiden motteheuveltje.

 


Auteurs: Dekkers, Thomas
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Antropogeen Reliëfverschil

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: motteheuvels, ringwalburgen, verdedigingswerken
Gebeurtenis:

Beschrijving:

Metalen objecten

Datering: WO II
Typologie: archeologische objecten
Materiaal: metaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Verschillende objecten ingezameld met de metaaldetector zijn in verband te brengen met de gevechten rond Essen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Volmiddeleeuws aardewerk

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: archeologische objecten
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
De typologie van het gevonden aardewerk (vermeend Rijnlands roodbeschilderd en enkele stukjes grijsbakkend aardewerk) sluit aan bij de 11de, 12de en 13de eeuw.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteelbeemd 1 [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/220040 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.