waarneming

Tichelrij-Thaborstraat

archeologisch element
ID
221554
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/221554

Beschrijving

Op basis van het archeologisch onderzoek kon worden vastgesteld dat het projectgebied, gelegen buiten de eerste omwalling van Mechelen, geen archeologische resten bevat die wijzen op bewoning tijdens of voor de 12de eeuw. Het terrein was onderhevig aan beddingveranderingen van de Dijle en overstroomde bij hoogwater. Na de bouw van de tweede omwalling rond Mechelen in 1264-1265 vindt er kort nadien een eerste ophoging plaats die het projectgebied geschikt maakt voor bewoning. Naast gebouwen in houtbouw werden er ook stenen structuren aangetroffen. Een deel lijkt, op basis van de vorm, eerder een woonfunctie gehad hebben, anderen werden gebruikt voor opslag of nijverheid. In de eerste helft van de 16de eeuw vindt er een tweede ophoging plaats die het terrein quasi ongevoelig maakt voor reguliere overstromingen. Hierbij worden de gebouwen uit de late middeleeuwen gesloopt.

Voornamelijk langs de Tichelrij blijken omvangrijke gebouwen en percelen te hebben gestaan, voornamelijk met een woonfunctie, achteraf of op het achtererf ook een nijverheidsfunctie. Hoewel de Tichelrij dominant is ten op zichtte van de Thaborstraat heeft er aan de Thaborstraat over de volledige afstand van het projectgebied een omvangrijk en rijkelijke woning gestaan vanaf 1625. Over de rol van de bewoners in de toenmalige Mechelse samenleving is niets geweten. Vanaf het begin van de 19de eeuw verliest deze woning haar eigenaar en haar rijkdom en wordt het gebouw grotendeels in verschillende stukken verdeeld als individuele woningen, andere delen verdwijnen. In die tijd neemt de industrialisatie, maar ook de bewoningsdichtheid toe met woningen in doodlopende straatjes op achtererven en de bouw van loodsen.
Na het bombardement van 1944 verandert het projectgebied volledig in een bijna uitsluitend industriële zone met werkplaatsen en loodsen.

Het onderzoek heeft een bijdrage geleverd aan de manier waarop de stad Mechelen omgaat met zowel het gevaar als de rijkdom van een rivier door een stad. Het beheersen van de waterloop en het reduceren van het overstromingsgevaar door het beperken van de bedding creëert ook nieuwe woongelegenheden. Op basis van het onderzoek zijn deze ophogingen geen activiteit geweest van individuele percelen, maar is het een proces op grote schaal. Van de verwachte industriële activiteiten gelinkt aan de naam Tichelrij (loskade voor tichels of bouwceramiek ) zijn er enkel na de eerste landwinning mogelijk sporen van aangetroffen. Daarna betreft het aan de Tichelrij voor een groot deel omvangrijke woningen langs het water. De functie als kade blijft bestaan, maar de structuren zijn geen industriële gebouwen. Duidelijk is dat deze landwinning niet enkel ter hoogte van het projectgebied te situeren is. Mogelijk dat er op basis van de Dijle en de naburige straten een zone afgebakend kan worden van middeleeuwse landwinning binnen de tweede omwalling.


Auteurs: Yperman, Wouter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Studiebureau Archeologie

Laat-middeleeuwse sporen

Datering: late middeleeuwen
Typologie: beerkuilen, beerputten, extractiekuilen, gebouwplattegronden, kelders, muurresten, paalkuilen, steden
Materiaal: bot (dierlijk), grijs aardewerk, hout, natuursteen, plantaardige macroresten, pollen, samengesteld bouwmateriaal, steengoed
Gebeurtenis:

Beschrijving:
-sporen van landwinning met bijhorende riolerings-/waterbeheersingswerken
-bewoningssporen: muren en vloeren
late middeleeuwen - nieuwe tijd

Sporen Moderne tijd

Datering: 20ste eeuw
Typologie: muurresten
Gebeurtenis:

Sporen Nieuwe tijd

Datering: 16de eeuw, 17de eeuw, 18de eeuw
Typologie: afvalkuilen, beerkuilen, beerputten, funderingslagen, greppels, haardplaatsen, kelders, muurresten, ophogingslagen, vloeren, waterputten
Materiaal: aardewerk, baksteenwaar, glas, grijs aardewerk, metaal, plantaardige macroresten, porselein, rood aardewerk, samengesteld bouwmateriaal, steengoed
Gebeurtenis:

Sporen Nieuwste tijd

Datering: 18de eeuw, 19de eeuw
Typologie: kelders, krengbegravingen, muurresten, vloeren, waterputten
Materiaal: bot (dierlijk), samengesteld bouwmateriaal
Gebeurtenis:

Relaties

  • Is deel van
    Historische stadskern van Mechelen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tichelrij-Thaborstraat [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/221554 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.