waarneming

O.L.V.-hospitaal (Aalst 205)

archeologisch element
ID
30620
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/30620

Beschrijving

Deze waarneming betreft de resultaten van een archeologisch onderzoek dat plaatsvond bij het voormalige Onze-Lieve-Vrouw-Hospitaal te Aalst in de zomer van 1982. Het oudste archeologische niveau bestond uit een concentratie silexvondsten uit het finaalpaleolithicum. Deze horen mogelijk bij de Federmessercultuur. Daarnaast werd de middeleeuwse origine van het O.L.V.-Hospitaal blootgelegd met sporen van houten constructies die terug gaan tot de 11de/12de eeuw. Daarna werd het het terrein genivelleerd tijdens de late middeleeuwen waarbij men muren en vloeren heeft gemaakt uit keramisch bouwmateriaal. Dit complex was initieel beperkt tot een bidplaats met een ziekenzaal en een klein klooster maar werd naarmate de tijd vorderde fors uitgebreid. Dit werd beheerd door de religieuzen tot in 1797. Maar door de aanhoudende groei moest worden uitgezien naar een ruimer en beter aangepast gebouw; het hospitaal werd verlaten in 1899 en overgebracht naar Hertshage. De gebouwen werden afgestaan aan de stad die er het kunstonderwijs in onderbracht.


Auteurs: Pellizzari, Jornick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Finaalpaleolithische vondsten

Datering: finaalpaleolithicum
Typologie: archeologische objecten, vondstenconcentraties
Stijl: federmesser
Materiaal: lithisch materiaal
Gebeurtenis:
  • Erfgoedonderzoek Aalst
    • Bron: SERGANT J. 2004: Steentijdvondsten in de regio Aalst (Oost-Vlaanderen en Brabant, België). Inventaris en geografische analyse, in Archeologische Inventaris Vlaanderen, Buitengewone reeks 8.
      Literatuur ()
    • C.K.:Sergant:2004a
    • Bron: Vanmoerkerke J. 1983: epi-paleolithicum onder het Onze-Lieve-Vrouw-Hopsitaal te Aalst, in Archeologica Belgica, 1983, dl 253,pp.14-16
      Literatuur ()
    • C.K.:VMoerkerke:1983a
  • Erfgoedonderzoek Aalst
    • Bron: De Groote K. 2010, The contribution of archaeological sources to the research of the formation of towns. The example of Aalst, a border town in the county of Flanders, in: Exchanging Medieval Culture. Studies on archaeology and history presented to Frans Verhaeghe. Relicta Monografieën 4, pp. 249-266
      Literatuur ()
    • C.K.:DeGroote:2010ac
  • Erfgoedonderzoek Aalst
    • Bron: Centraal Archeologisch Archief: C.A.A.-fiche nr. 8600002 en NDO AD 9860001
      Archief ()
  • Erfgoedonderzoek Aalst
    • Bron: De Groote K. 2000, Van prestedelijke nederzetting tot omwalde stad. Archeologie van de Aalsterse stadsontwikkeling, in: Het Land van Aalst, vol. 52, nr. 3, pp. 234-252
      Literatuur ()
    • C.K.:DeGroote:2000e
  • Archeologische opgravingen Aalst
    • Bron: Callebaut D. 1983, Het Oud Hospitaal te Aalst (O. Vl.), in: Archaeologia Mediaevalis jg. 6, p. 42
      Literatuur ()
    • C.K.:Callebaut:1983e
Afmetingenset: ()
Aantal 35 st

Beschrijving:
Het oudste archeologische niveau bleef enkel op de binnenkoer van de Tekenacademie bewaard. Het bestaat uit een glauconiethoudende, zandige laag waarin silexvoorwerpen zaten, die wellicht uit het Epipaleolithicum dateren. Er zijn 35 silex artefacten gevonden waaronder afslagen, afslagschrabbers, ruimers, stekers, afgeknotte afslagen en kernen. Deze zijn mogelijk van de Federmessercultuur.

Middeleeuwse structuren, vondsten & sporen

Datering: late middeleeuwen, volle middeleeuwen
Typologie: muurresten, openbare gebouwen, paalsporen, palen
Materiaal: bot (menselijk), grijs aardewerk, hout, huttenleem, keramisch bouwmateriaal, leer, Maaslands aardwerk, rood aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Het oudste gegeven op de binnenhof van het Gasthuis is een humeus oud oppervlak met erin slechts enkele beenderfragmenten. Dit oppervlak werd bedekt met een ophogingsniveau waarin grijze wandscherven en opstaand vlechtwerk in gevonden werd. Deze scherven dateren uit de 11de eeuw. Toen men het hospitaal bouwde werd het terrein in een oorkonde "Zelhof" genoemd, waaruit kan afgeleid worden dat hier het vroonhof van het Karolingische domein lag. Rond het vroonhof en de Sint-Martinuskerk ontwikkelde zich een woonagglomeratie die in de 12de eeuw het statuut van stad verwierf.

Aanvankelijk was het complex beperkt tot een kleine georiënteerde bidplaats met ziekenzaal ten Zuiden en een klein klooster ten Noorden. De ziekenzaal bestond uit een langwerpige zaal die oorspronkelijk opgetrokken was in vakwerk, maar na brand in de 14de eeuw werd deze heropgebouwd in baksteen. Daarnaast wijst talrijk versmeten botmateriaal op het hospitaalkerkhof, waar tot 1780 begraven werd. Binnen dit areaal werd één kuil aangetroffen waarin 8 individuen begraven waren. Onder de begravingen werd de walgracht aangesneden. Op de site werden uit de verschillende fasen heel wat materiaal verzameld waaronder grijs aardewerk, Andenne-waar, rood beschilderd aardewerk maar ook keramisch bouwmateriaal en lederen schoenzolen.


Relaties

  • Is deel van
    Onze-Lieve-Vrouwhospitaal


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: O.L.V.-hospitaal (Aalst 205) [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/30620 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.