In het kader van de ontwikkeling van de Bergenmeersen tot een overstromingsgebied werd op dit perceel een archeologisch vooronderzoek (2009) en een opgraving (2012) uitgevoerd.

Historische bronnen suggereerden op dit perceel de aanwezigheid van een middeleeuwse motte. Dit werd in eerste instantie bevestigd door geofysische prospectie en booronderzoek (Bogemans et al. 2009), waarbij een grote circulaire gracht werd aangetroffen. Bij de opgraving in 2012 werd de zone van de mottegracht volledig afgegraven tot het archeologisch relevante niveau, en werden verschillende transecten van de mottegracht verder opgegraven (Meylemans et al. in voorbereiding).

De cirkelvormige structuur bleek een ongeveer 12 m brede en ongeveer 2 m diepe gracht te zijn, die  een cirkelvormig ‘eiland’ met een diameter van ongeveer 40 m omringt. Helaas bleek dat de centrale ophoging van dat eiland grotendeels afgegraven was, waardoor geen structuren van het vroegere bouwwerk bewaard bleven. Enkele natuurstenen blokken en baksteenfragmenten die werden gestort aan de binnenkant van de gracht herinnerden aan de aanwezigheid van stenen constructies. Het andere afval in de gracht, in de eerste plaats het aardewerk, laat toe om de site te situeren in de dertiende-veertiende eeuw. Het aardewerkspectrum wordt grotendeels gedomineerd door grijs aardewerk, met een groot aandeel van teilvormen, naast enkele kannen/ kruiken, kogelpotten, kommen, voorraadpotten, en enkele andere vormen.

Deze laatmiddeleeuwse structuur vormt samen met de locatie van de vroegere kerk van Wichelen (op het huidige kerkhof, net buiten de Bergenmeersen), ongetwijfeld één van de kernelementen van het middeleeuwse Wichelen. De oprichting van dat soort kasteelsites (circulaire structuren met een diameter van ongeveer 40 m) is typerend voor de dertiende en veertiende eeuw.

In het oosten van de mottegracht werd een brugconstructie aangetroffen, bestaande uit bakstenen peilers en houten balken. De eikenhouten balken konden door te weinig jaarringen niet dendrochronologisch gedateerd worden, maar het gebruikte baksteenformaat, het aardewerk en enkele faïence tegels uit de vulling van de gracht suggereren een datering van deze brug in de 18e- begin 19e eeuw.

Het pollenonderzoek van de opvulling van de gracht (post-middeleeuwen) wijst op een zeer open landschap. De grote hoeveelheden grassen doen vermoeden dat een deel van dat open land als weiland gebruikt werd, maar er kwam zeker ook akkerland voor met voedselgewassen (vooral Cerealia (graan), waaronder Secale cereale (rogge), maar ook Fagopyrum (boekweit)), en vezelgewassen zoals Cannabis (hennep) en Linum usitatissimum (vlas). Deze bewerkte gronden moeten waarschijnlijk gesitueerd worden aan de buitenkant van de cirkelvormige gracht, maar toch in de directe omgeving. De vele verschillende ‘onkruiden’ die typisch zijn voor verstoorde grond, hebben mogelijk (deels) hun oorsprong op het verhoogde deel in de binnencirkel van de gracht.

Bij het zaden- en vruchtenonderzoek van de grachtvulling bleken onder andere enkele verkoolde resten van granen aanwezig, vooral van rogge, een gewas dat op de nabijgelegen, hogere en drogere zandgronden kan zijn geteeld. De onverkoolde resten van gebruiksplanten zijn voor het merendeel gevonden in de inspoelingafzettingen vanaf de binnenkant van de gracht waar residentieel afval werd gedumpt. Hier konden enkele indicaties voor een zekere welstand gedetecteerd worden onder de vorm van enkele fruitsoorten die in de middeleeuwen als luxefruit werden aanzien, met name mispel en perzik. Een hoog aantal stengel- en kapselfragmenten van vlas doet vermoeden dat in de postmiddeleeuwse periode vlas in de gracht werd geroot.

De studie van het dierlijk botmateriaal toont vooral een overzicht van rund, varken en in mindere mate schaap/geit. Een klein aantal botfragmenten is afkomstig van jachtwild (haas), paard, en tenslotte een schedelfragment van een fret.

Bij het laagsgewijs afgraven van het restant van de ophoging van de motte kwamen onder deze ophoging nog twee parallelle greppeltjes aan het licht, die aan de hand van enkele scherven kunnen gedateerd worden in de volle middeleeuwen.

Buiten de perimeter van de gracht werden verschillende andere sporen aangetroffen, afvalkuilen,  bedekte bodemhorizonten en puinpaketten, met aardewerk daterend uit diverse periodes. Enkele fragmenten handgevormd aardewerk wijzen mogelijk op aanwezigheid in de metaaltijden of Romeinse periode, maar de meer diagnostische fragmenten zijn echter te situeren in de vroege middeleeuwen. Enkele fragmenten Badorf aardewerk met radstempelversiering dateren uit de Karolingische periode. Drie fragmenten Mayen aardewerk dateren uit de vroege of volle middeleeuwen. Het meeste aardewerk in deze structuren dateert echter eveneens uit de 13e en 14e eeuw, en biedt een gelijkaardig spectrum als het aardewerk afkomstig uit de mottegracht (Meylemans et al. in voorbereiding).

Verspreid over het opgravingsterrein werden 18 lithische artefacten aangetroffen. Ondanks de afwezigheid van diagnostische stukken is er een opvallend grote variabiliteit onder de vondsten. Niet alleen op vlak van de geproduceerde dragers (afslagen/microklingen), maar ook met betrekking tot de gebruikte methode en techniek, en de gebruikte vuursteenvarianten. Het lijkt er dan ook sterk op dat verschillende bewoningsfasen in het materiaal vertegenwoordigd zijn, gaande van paleolithicum tot en met neolithicum/bronstijd (Meylemans et al. in voorbereiding; Perdaen et al. 2013).

Een grote dwarscoupe op het terrein biedt een inzicht in de geomorfologische opbouw van de ondergrond in het gebied. Opvallend is daarbij de aanwezigheid van ondiepe geulstructuren met een zandige vulling. Dit is wellicht afkomstig van een vlechtend riviersysteem van kleine geultjes.