waarneming

Reepstraat (Kluizenmolen) I

archeologisch element
ID
32592
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/32592

Beschrijving

De vindplaats is gelegen in het noorden van het Waasland, op een zandige oost-west verlopende rug, en op de rand van de zwaardere poldergronden.

De site werd ontdekt tijdens controles van graafwerken, naar aanleiding van een ambachtelijke zone, in het najaar 1989. Sinds dan werden de werkzaamheden zo systematisch mogelijk gevolgd, en worden prospectiesleuven en opgravingen uitgevoerd waar nodig. Zo werden tussen 1989 en 1997 grootschalige opgravingen uitgevoerd; in 2000 werd nog een (kleinere) uitbreiding opgevolgd. Het onderzoek gebeurde onder de wetenschappelijke begeleiding en verantwoordelijkheid van de Vakgroep Archeologie (UGent) en in samenwerking met de Archeologische Dienst Waasland.

Enkele sporen, o.a. een kleine concentratie, wijzen op een occupatie van het gebied in het Mesolithicum. Deze plaats ligt op de oever van een laatglaciaal meertje.

In de middenbronstijd zijn (ten minste) twee grafheuvels opgetrokken. Beide bestaan uit een cirkelvormige gracht (aan de voet van een verdwenen heuvellichaam); in één geval is deze vermoedelijk opgevolgd door een cirkel van wijdgestelde palen. De nederzetting werd niet gevonden.

In de late bronstijd en de vroege ijzertijd worden verschillende erven (boerderijen) met waterputten, bijgebouwen en grachtensysteem ingeplant. In het westen van het opgravingsareaal werd een drieschepig gebouw met een reeks zes- en vierpalige bijgebouwtjes gevonden, omringd door een gracht. Eén afvalput met aardewerk laat toe deze zone in te late bronstijd te plaatsen. Een reeks waterputten op de rand van de paleodepressie (zie hoger) kan mogelijkerwijze tot deze nederzetting gerekend worden, al zijn er ook wat jongere waterputten. Men kent tenminste nog twee andere concentraties van gebouwsporen, met drie- twee- en eenschepige constructies, bijgebouwtjes, grachtjes, enz. In de meest oostelijke zone valt een sterke structurering van de nederzetting op: zowel de huizen als de grachten volgen een strak NW-ZO / NO_ZW oriëntering, zodat er (vierkant tot rechthoekige) perceeltjes van een dertig tot vijftig meter zijde ontstaan, waarbinnen de huizen zijn ingeplant. Ook hier komen waterputten voor.

De waterputten (14C 2970 - 2690 BP) zijn meestal in vlechtwerk gemaakt, met hoofdzakelijk wilg, waarvan de takken blijkbaar in het najaar zijn afgesneden.

Tenslotte vermelden we nog dat de nederzetting schijnbaar in de late ijzertijd verdwijnt (binnen het opgravingsareaal), om in de Gallo-Romeinse periode opnieuw te verschijnen. Het betreft dan een wegtracé met concordante perceleringen, en ten minste drie kernen bestaande uit een hoofdgebouw, bijgebouwen en een waterput.


Auteurs: Meylemans, Erwin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Combinatie

Datering: Midden-Romeinse tijd
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Buiten de erfomheiningsgrachten werd een vermoedelijk systeem van veldindeling waargenomen
vooral op Kluizenmolen II

Combinatie

Datering: middeleeuwen
Typologie: kloosters
Gebeurtenis:

Beschrijving:
priorij/kapel
- 12de eeuw
(Dewulf:1971a)

(Kluizenmolen I)

Combinatie

Datering: middeleeuwen
Typologie: vlakgraven
Gebeurtenis:

Beschrijving:
begraafplaats die bij kapel hoort

(Kluizenmolen I)

Combinatie

Datering: middeleeuwen
Typologie: hoeven
Gebeurtenis:

Beschrijving:
-residentieel-agrarische kern, wordt het Hof van Clusa of Kluize genoemd
-in de 12de eeuw gesticht
-laatste pachter in 1847, daarna afgebroken
(Dewulf:1971a)

Wordt exact gelocaliseerd op een kaartje in ADW:1991a (Kluizenmolen I)

Combinatie

Datering: middeleeuwen
Typologie: losse vondsten, munten
Gebeurtenis:

Beschrijving:
248 munten in verschillende contexten binnen of ter hoogte van de religieuze kern (kapel en begraafplaats) gevonden. We kunnen stellen dat het om 1 complex gaat. Bijgevolg kunnen we spreken van een muntschat. Voornamelijk te dateren tussen 1140 en 1290/95.

Combinatie

Datering: Midden-Romeinse tijd
Typologie: nederzettingen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Erf 1: 3 boerderijen (woonstalhuizen), bijgebouwen
gelegen langs het wegtracé
potstal van woonstalhuis van centrale erf is onderzocht geweest (Deforce:2002a)

Erf 2: gebouwplattegrond, mogelijk graanopslagplaats, 2de eeuw

Erf 3: omheiningsgrachten, gebouwen en waterput, 2de helft 2de eeuw/begin 3de eeuw
vooral op Kluizenmolen II

Combinatie

Datering: late ijzertijd (westen)
Typologie: nederzettingen
Stijl: La Tène
Gebeurtenis:

Beschrijving:
nederzettingssporen

Combinatie

Datering: Midden-Romeinse tijd
Typologie: vlakgraven
Gebeurtenis:
Afmetingenset: ()
Aantal 2 st

Beschrijving:
4 Romeinse brandrestengraven uit de 1ste tot 3de eeuw

(3 graven in Kluizenmolen I)
vooral op Kluizenmolen II

Combinatie

Datering: Midden-Romeinse tijd
Typologie: wegen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
-aarden weg met parallelle draineringsgrachten (4-8 m breed),
-NO-ZW geöriënteerd
-1ste-3de eeuw
-snijdt nog een oudere weg die NW-ZO geöriënteerd was
vooral op Kluizenmolen II

Combinatie

Datering: vroege bronstijd
Typologie: grafheuvels
Gebeurtenis:
Afmetingenset: ()
Aantal 2 st

Beschrijving:
1 grafheuvel van ca 20m doorsnede met een palenkrans (nr. 563 in Bourgeois 1999) en 1 circulaire greppel met een diameter van ca. 30 à 40m (in de oostelijke sector van de ambachtelijke zone, nr. 1142 in Bourgeois 1999)

(Kluizenmolen I)
vroege/middenbronstijd

Combinatie

Datering: vroege ijzertijd
Typologie: nederzettingen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
8 grote gebouwen, waaronder een 3-schepig hoofdgebouw; 50-tal kleinere bijgebouwen, nederzetting lijkt verdeeld in percelen
een nederzettingscomplex uit de vroege ijzertijd dat in beide fasen werd aangesneden (Kluizenmolen I en II).

C14-datering op het 3-schepig hoofdgebouw bevestigd een datering in de vroege ijzertijd

Combinatie

Datering: vroege ijzertijd
Typologie: waterputten
Gebeurtenis:

Beschrijving:
in de omgeving van een tardiglaciaal fossiel meertje werden een 10-tal waterputten aangetroffen
minimum 7 waterputten zijn onderzocht: gebouwd met vlechtwerk, rondhout en planken
een nederzettingscomplex uit de vroege ijzertijd dat in beide fasen werd aangesneden (Kluizenmolen I en II).

C14-datering op het 3-schepig hoofdgebouw bevestigd een datering in de vroege ijzertijd

Combinatie

Datering: Midden-Romeinse tijd
Typologie: waterputten
Gebeurtenis:

Beschrijving:
op het centrale erf werd een waterput gevonden (erf 1) met een volledige houten spade met ijzeren snede en bronsbeslag in de vulling
vooral op Kluizenmolen II

Combinatie

Datering: late bronstijd
Gebeurtenis:

Beschrijving:
reeks paalkuilen en palen, enkele afvalkuilen, grachten en enkele mogelijke waterputten.

Nederzettingssporen uit de late bronstijd zijn zeer zeldzaam voor België.

Combinatie

Datering: middenbronstijd
Typologie: gebouwplattegronden
Gebeurtenis:

Beschrijving:
5 gebouwplattegronden (mogelijk nog 3 bijkomende (lopend onderzoek)): langwerpige structuren met 4 dakdragende palenrijen die de binnenruimte in een breed middenschip en twee smallere zijbeuken verdelen. Allemaal noordwestelijk - zuidoostelijk geöriënteerd. De uiteinden werden absidaal afgewerkt aan de westelijke zijde en recht aan de oostelijke zijde.

-plattegrond 1: 18 x 5m, diepere paalkuilen doet vermoeden dat er mogelijk een 2de niveau aanwezig was

-plattegronden 2 en 3 overlappen elkaar deels. Bij plattegrond 3 kan een mogelijke secundaire uitbreiding vastgesteld worden.

- plattegrond 4: slechts ten dele bewaard

- plattegrond 5: 13 x 5m; aanzienlijk korter dan de andere plattegronden. Mogelijk restant van standgreppel vastgesteld

Een greppel met dezelfde oriëntatie als de gebouwen kan in hetzelfde geheel begrepen worden.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Reepstraat (Kluizenmolen) I [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/32592 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.