waarneming

'Oratorium' - Klooster der Oratorianen

archeologisch element
ID
3292
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/3292

Beschrijving

Het proefsleuvenonderzoek liet toe om de layout van het Oratorianenklooster tot in zeker detail te reconstrueren. Opvallend daarbij is dat geen van de gekende afbeeldingen van het klooster vanaf de 17de eeuw één op één te linken is met de opgravingsresultaten. Een belangrijk resultaat is de bevestiging van de aanwezigheid van een zuidelijke vleugel, ook al moest er net buiten het afgebakende onderzoeksgebied (maar binnen hetzelfde perceel) gegraven worden om hierover uitsluitsel te krijgen. Een andere opvallende conclusie is dat het klooster niet symmetrisch was opgebouwd, wat de ‘ontwerptekeningen’ van onder meer Coenraad Lauwers wel leken te suggereren. Deze observatie is niet louter te verklaren vanuit eventueel latere aanpassingen; het lijkt erop dat het volledige complex niet symmetrisch geconcipieerd werd. Zo zijn de noord- en zuidvleugel bijvoorbeeld niet even diep en moet ook de wijze van aansluiting van deze vleugels op de nog bestaande westvleugel verschillend geweest zijn. Er is daarnaast ook oost-west georiënteerd muurwerk aangetroffen dat duidelijk deel uitmaakt van het klooster, maar dat zich bevindt in de zone van de op basis van de iconografische bronnen verwachte binnenkoer. Het betreft hier stevig uitgebouwde dragende mu(u)r(fundering)en, ingebed in de rest van het klooster, dus het lijkt niet te gaan om kleine nevenconstructies. Ten oosten van de oostvleugel, die reeds ten dele gekend was op basis van eerdere opgravingen, werd een parallelle muur aangetroffen die niet eerder bekend was. Deze bevindt zich min of meer ter hoogte van de steilrand in het landschap, dus mogelijk kan deze als een soort keerwand geïnterpreteerd worden. Ook kan er aan de oostzijde van de oostvleugel een terras of gang met uitzicht op de aangelegde tuin geweest zijn. 

Het tuinarcheologische luik van dit onderzoek, in de vorm van proefsleuven, profielputten en aanvullende landschappelijke boringen, leverde relatief weinig nieuwe informatie op. Er zijn geen aanwijzingen aangetroffen voor de aanwezigheid van een losstaande structuur binnen de tuin zelf, waarnaar op verschillende prenten en minstens één beschrijving gealludeerd wordt. Het bestaan van een dergelijke kapel/prieel/kiosk kan echter zeker niet uitgesloten worden. Zo werd er bijvoorbeeld geen proefsleuf gegraven op de centrale as basiliek-klooster-visvijver, wat uiteindelijk de meest logische locatie zou zijn voor een dergelijke structuur. De huidige depressie in het landschap, in het oostelijke deel van het onderzoeksgebied, is ongetwijfeld het restant van de visvijver die ooit deel uitmaakte van de aangelegde kloostertuin. In het profiel van één van de sleuven kon de oostelijke insteek van deze visvijver herkend worden, alsook aanwijzingen dat het wellicht gaat om verschillende fasen van (her)aanleg. Een aantal bredere, met bouwpuin gecompacteerde stroken die in het westelijke en oostelijke uiteinde van de proefsleuven werd waargenomen, betreffen mogelijk restanten van paden.

Er werden opvallend weinig vondsten uit de bouw- en gebruiksfase van het klooster aangetroffen. Ongetwijfeld bevinden er zich binnen het onderzoeksgebied een aantal afvalcontexten van de kloosterorde die niet tijdens dit onderzoek zijn aangesneden.


Auteurs: Claeys, Johan
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Archeoworks

Grondsporen van het 17de-eeuwse klooster

Datering: eerste kwart 17de eeuw
Typologie: beerputten, infrastructuur voor waterbevoorraading en -afvoer, keermuren, kelders, kloosters, kloostertuinen, muurresten, omheiningsmuren, ophogingslagen, paden, puinlagen, tuinterrassen, vijvers, waterputten
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Relaties

  • Is deel van
    Bedevaartsoord van Scherpenheuvel

  • Is deel van
    Plantsoen en omgeving van de Basiliek Onze-Lieve-Vrouw


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: 'Oratorium' - Klooster der Oratorianen [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/3292 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.