waarneming

Sint-Salvatorabdij / Castrum van Ename

archeologisch element
ID
501031
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/501031

Beschrijving

DIBE: 27530 door meanderende Schelde omsloten en beheerst door een zandlemige donk. Aan de voet van donk is een venige geul met een drietal zandlemige lagen erover. De site ligt momenteel open en wordt niet goed onderhouden, met de nefaste gevolgen vandien. De site werd als ruïne opgenomen in de MA thesis van Karolien Vanwing. St. Salvatorkerk


Auteurs: Nachtergaele, Kenneth; de Meyer, Mathieu
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Archeologische Objecten

Datering: laatneolithicum
Typologie: archeologische objecten, losse vondsten
Materiaal: lithisch materiaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
gevonden in de Portuszone

Archeologische Objecten

Datering: laatneolithicum
Typologie: archeologische objecten, losse vondsten
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
gevonden in de Portuszone

Archeologische Objecten

Datering: vroege bronstijd
Typologie: archeologische objecten, losse vondsten
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Archeologische Objecten

Datering: ijzertijd
Typologie: archeologische objecten, losse vondsten
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Archeologische Objecten

Datering: laatneolithicum
Typologie: archeologische objecten, losse vondsten
Materiaal: biologisch materiaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
hertshoornen hak
gevonden in de Portuszone

Archeologische Objecten

Datering: vroege middeleeuwen
Typologie: archeologische objecten, vondstenconcentraties
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
fragmenten van vroegmiddeleeuws aardewerk
8ste eeuw
8ste eeuw

Archeologische Objecten

Datering: late middeleeuwen
Typologie: archeologische objecten, vondstenconcentraties
Materiaal: biologisch materiaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
dierlijk botmateriaal uit keukencontext werd onderzocht: voornamelijk vis, verder ook schelpdieren, varken, geit, schaap, enz…
15de eeuw

Archeologische Objecten

Datering: 17de eeuw
Typologie: archeologische objecten, vondstenconcentraties
Materiaal: biologisch materiaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Uit de afvalput van de priorij werd gerecupereerd: plantenresten (groenten, peulvruchten, vruchten,…), dierenresten (insecten, schelpdieren, vis, vogels, amfibieën, zoogdieren), menselijke resten.

Archeologische Objecten

Datering: late middeleeuwen
Typologie: munten, vondstenconcentraties
Gebeurtenis:

Beschrijving:
7 munten (sterlingen), o.a. van Edward I en Edward II, te dateren ca. 1320-1325
15de eeuw

Grondsporen

Datering: vroege middeleeuwen
Typologie: burchten
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Castrum (op een landtong, noordwestelijke zone) met donjon (camera, aula, capella) waarvan de fundering uit een raamwerk van boomstammen bestond, omgracht
974-1050: Castrumfase
C14-datering geeft aan dat de donjon en de aula niet werden opgericht in 974, maar eerder aan het einde vann de 10de eeuw, of in de eerste jaren van de 11de eeuw. De donjon is dus mogelijk wat jonger dan aanvankelijk gedacht.
In 1033 werd de versterking ingenomen.
974-1050

Grondsporen

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: abdijen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Abdij met St-Salvatorkerk als abdijkerk (verlegging koor oudere kerk) en bijhorende kloostergebouwen (refectorium, pandgang, lavatorium, abtswoning, latrines).
- Bij de priorij een 17de-eeuwse afvalput gevonden.
- De westvleugel was oorspronkelijk opgetrokken in Doornikse kalksteen, maar werd op een bepaald moment (15de-16de eeuw?) vervangen door een baksteenstructuur. Hiermee ging een herindeling van de binnenruimte gepaard.
Er werrden aan de westvleugel ook twee (brons)ovens gevonden.
- De abtswoning was opgericht over twee los van het kloosterpand gelegen constructies. Vermoedelijk gaat het om artisanale gebouwen.
-In de westvleugel twee middeleeuwse latrines bij een vertrek dat dienst deed als gastenverblijf of abtswoning. De inhoud van een van de latrines werd onderzocht op planten- en dierenresten. De konijnresten werden met C14 onderzocht en konden gedateerd worden in de 15de eeuw.
- Afvalput in keukencomplex waarin grote hoeveelheid aardewerk werd gevonden (ca. 1200 stuks) naast glas, metaal, houtresten en bouwmateriaal. In de zone ten westen van de keuken werden turfblokken aangetroffen (te dateren eind 12de eeuw - begin 13de eeuw).
- Beer- en afvalput in het gastenkwartier te dateren in de 14de - 15de eeuw. De vulling geeft informatie over de voeding binnen de laatmiddeleeuwse abdij.
- In verscheidene vertrekken van het klooster werden resten van geglazuurde tegelvloeren aangetroffen.
- vermoedelijke kapel
- in het noordelijke zijkoor van de 12de-eeuwse abdijkerk werd een puinlaag aangetroffen. Hierin werd een aan twee zijden bewerkte ivoren bovenstuk van een kromstaf gevonden. Deze is zeer goed te dateren (tussen 1170 en 1190) en behoorde wellicht toe aan ofwel abt Giselbert II ofwel abt Lambert III.

De abdij werd omgeven door een grachtenstelsel.
Vanaf 1063 vangt de abdijfase aan
1063-1795
nieuwe tijd

Grondsporen

Datering: vroege middeleeuwen
Typologie: kerken
Gebeurtenis:

Beschrijving:
St-Salvator: stenen zaalkerk met vierkant koor, wordt later de abdijkerk
974-1050: Castrumfase
C14-datering geeft aan dat de donjon en de aula niet werden opgericht in 974, maar eerder aan het einde vann de 10de eeuw, of in de eerste jaren van de 11de eeuw. De donjon is dus mogelijk wat jonger dan aanvankelijk gedacht.
In 1033 werd de versterking ingenomen.
974-1050

Grondsporen

Datering: vroege middeleeuwen
Typologie: nederzettingen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Rond de kerk strekte zich een woonzone uit met greppels, houten gebouwen en Grubenhäuser (verschillende houtbouwen werden opgegraven), na de opgaven van de gebouwen werd het terrein met een 1m dik leempakket opgehoogt.
974-1050: Castrumfase
C14-datering geeft aan dat de donjon en de aula niet werden opgericht in 974, maar eerder aan het einde vann de 10de eeuw, of in de eerste jaren van de 11de eeuw. De donjon is dus mogelijk wat jonger dan aanvankelijk gedacht.
In 1033 werd de versterking ingenomen.
974-1050

Grondsporen

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: hoeven
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Abdijhoeve werd opgegraven
Vanaf 1063 vangt de abdijfase aan
1063-1795
nieuwe tijd

Grondsporen

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: vlakgraven
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Verstoorde grafkuilen van het kloostergrafveld
Vanaf 1063 vangt de abdijfase aan
1063-1795
nieuwe tijd

Grondsporen

Datering: vroege middeleeuwen
Typologie: havens
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Portus (zuidoostelijke zone)
974-1050: Castrumfase
C14-datering geeft aan dat de donjon en de aula niet werden opgericht in 974, maar eerder aan het einde vann de 10de eeuw, of in de eerste jaren van de 11de eeuw. De donjon is dus mogelijk wat jonger dan aanvankelijk gedacht.
In 1033 werd de versterking ingenomen.
974-1050


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Salvatorabdij / Castrum van Ename [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/501031 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.