Inventaris
waarneming

Bilzen (Rosmeer) Diepestraat

archeologisch element
ID
50116
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/50116
Alternatieve namen
Schuivestraat
Provincie
Limburg
Gemeente
Bilzen-Hoeselt
Deelgemeente
Rosmeer
Locatie
Diepestraat (Bilzen-Hoeselt)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
12 327m²
Bewaringstoestand
Bewaard
Links
OAR - Item ARBE216-001

Beschrijving

Vroegneolithicum

De vroegste sporen dateren uit het vroegneolithicum, namelijk een kuil met Bandkeramisch aardewerk (enkele scherven versierd met golvende band met stippen) te dateren rond 5300 v. Chr. en vuursteenmateriaal (ook een aantal verbrande stukken).

Ijzertijd

Een rechthoekige, tweebeukige structuur in houtbouw (ca. 13 x 5,20 m) met annex en portaaltje uit de overgang late vroege ijzertijd - midden ijzertijd werd aangetroffen. Een staalname van houtskuil uit een kuil geeft een datering tussen de 6de eeuw voor Chr. En de 1ste helft van de 5de eeuw voor Chr. (2430±85BP). Er is echter geen rechtstreeks stratigrafisch verband tussen de paalkuilen en de kuilen die het dateerbaar materiaal leverden.

Ongeveer 15 kuilen werden aangetroffen. De meesten hebbenrechte wanden en een ongeveer horizontale bodem. In de vulling vond men o.a. aardewerk, houtskool en verbrande leem.

Romeinse periode

De Romeinse villa werd waarschijnlijk opgericht in de 2de helft van de 1ste eeuw en verlaten kort na het midden van de 2de helft van de 3de eeuw. Van de villa blijven slechts enkele geringe resten over, verspreid over een oppervlakte van ca. 18 bij 14 m. Het best bewaard is de kelder. De muren waren opgebouwd met ruwe silexknollen en panfragmenten met een parament van regelmatig gezaagde mergelblokken. In de bodem tekenden zich sporen af van voorraadkuilen of de standplaatsen van amforen en voorraadpotten. Na het verlaten van de villa werd de kelder opgevuld met een tot 1 m dikke puinlaag, waarin het grootste deel van het vondstenmateriaal werd aangetroffen , naast verkoolde balken, pannen, enkele gezaagde boogstenen in mergel (mogelijk van de deuroverdekking), en brokken van 2 tot 3 cm dikke pleister van harde, witte mortel waarin de voegen van het blokjesparament met een afgerond ijzer nagebootst en met rode verf onderstreept zijn, en enkele brokjes steenkool.

De overige muren van de villa waren volledig uitgebroken. Verschillende uitbraaksporen konden gereconstrueerd worden tot twee vertrekken (o.a. een hoekvertrek) en een galerij. Eventuele andere uitbraaksporen zijn door erosie verdwenen. Later werd het terrein kunstmatig opgehoogd.

Verder zijn er slechts enkele kuilen te vermelden, gelegen ten noordoosten van de kelder, waar ook de Romeinse woonlaag plaatselijk bewaard bleef. Eén langwerpige kuil is mogelijk een mestvaalt.

Het grootste deel van de vondsten dateert uit de slotfase van de bewoning en geeft een goed overzicht van het gewone gebruiksgoed uit die periode. Twee munten van Trebonianus Gallus (251-253) en Gallienus (257-258) dienen als terminus post quem.

Andere vondsten zijn: drie fragmenten van een kannetje in zuiver, blauwgroen glas; ijzeren en bronzen voorwerpen, zes hoofden van zogenaamde planetenvazen, bodemfragment van een vergiettest, versierd meubel- of kofferhandvat; fragment van een armband, ijzeren belletjes, fragment van paardetuig, mes, lanspunt en aardewerk, waaronder terra sigillata.

Vroege middeleeuwen (Merovingisch)

118 (inhumatie) graven zijn onderzocht uit de Merovingische periode (2de helft 6de eeuw-laatste kwart 7de eeuw), gelegen in het puin van de Romeinse villa. Er zouden een 150-tal bijzettingen geweest zijn (rekening houdend met de kuilen die bij het uitvoeren van wegenwerken vernield werden). De meeste graven hebben een noordwest-zuidoost oriëntatie. Men onderscheidt 3 kernen: een oostelijke (midden 6de eeuw) met zwaardgraven en gewone bijzettingen en een centrale kern (begin 7de eeuw).

Het terrein was verstoord door de sterke erosie van de helling. Naderhand werd de middenstrook van het grafveld (meeste bijzettingen) terrasvormig opgehoogd. Tevens werden verschillende graven verstoord door recente vernielingen, oversnijdingen en plunderingen. De grafgiften bestaan uit aardewerk, gordelgarnituren, wapens, halssnoeren, 4 paardentuigen en 5 munten. In graf 90 werd een gouden fibula gevonden.

Middeleeuwen

Op het aansluitend terrein werd steengoed, roodbakkend aardewerk, porselein en occasioneel majolica en Westerwald aangetroffen.

Auteurs: Arts, Annick; Cornelissen, Yasmine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Combinatie

Typologie: begraafplaatsen, puinlagen, waterputten
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
ronde schacht (ca. 1,5 m diameter), opgetrokken in kops- en laagsgewijs geplaatste mergelblokken in droog metselwerk, enkele onderbroken door een strook kleine, grijsblauwe hardstenen blokjes. De put is volledig opgevuld met puin en een beetje Romeins aardewerk.

De waterput ligt in een grafveld

(jaarverslag D. Pauwels)
grafveld vormt terminus ante quem

Kuil (vroegneolithicum)

Datering: vroegneolithicum
Typologie: kuilen
Stijl: bandkeramiek
Materiaal: aardewerk, vuursteen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
kuil met Bandkeramisch aardewerk (enkele scherven versierd met golvende band met stippen) en vuursteenmateriaal (ook een aantal verbrande stukken)
Versierd aardewerk: gedateerd rond 5300 v. Chr.

Kuilen (ijzertijd)

Datering: middenijzertijd, vroege ijzertijd
Typologie: bouwmaterialen, kuilen
Materiaal: aardewerk, houtskool
Gebeurtenis:

Beschrijving:
ca. 15 kuilen. De meesten hadden rechte wanden en een ongeveer horizontale bodem. In de vulling vond men o.a. scherven, houtskool en verbrande leem.
Overgang late vroege ijzertijd - midden ijzertijd
C14 op houtskool uit kuil 35: 2430±85BP, hetzij 480±85BC (niet gekalibreerd). Er is echter geen rechtstreeks stratigrafisch verband tussen de paalkuilen en de kuilen die het dateerbaar materiaal leverden.
6de eeuw voor Chr.-1ste helft 5de eeuw voor Chr.

Losse vondsten (Romeins)

Datering: Midden-Romeinse tijd
Typologie: archeologische objecten, losse vondsten
Materiaal: aardewerk, gebronsd aardewerk, glas
Gebeurtenis:
  • Archeologisch vooronderzoek met ingreep in de bodem Bilzen
    • Bron: Creemers, G. & Vanderhoeven, A. (eds.) 2006: Rosmeer (Bilzen): proefsleuven op bedreigd terrein nabij de Romeinse villa en het Merovinigisch grafveld aan de Diepestraat (voorheen Schuivestraat), Archeologische kroniek van Limburg 2001 85.1, 43-47.
      Literatuur ()
    • C.K.:Pauwels:2006ab
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Walgraeve, K., 1984. De pre-Claudische periode in België. Onuitgegeven licentiaatsthesis KULeuven, 85-86 en 206-210
      Literatuur ()
    • C.K.:Walgraeve:1984aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Dengis, J.-L., 2012. Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. XV Province du Limbourg de l'antiquité à 179, Wetteren, 43
      Literatuur ()
    • C.K.:Dengis:2012aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: Roosens, H. 1975: Rosmeer: Merovingisch grafveld, in: Archeologie, 1975-2, 93.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1975e
    • Bron: Heeren, A. 1976: De topografie van de noordelijke Maasvallei in de Romeinse tijd, onuitgegeven verhandeling Katholieke Universiteit Leuven, 43-44.
      Literatuur ()
    • C.K.:Heeren:1976a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: Bauwens-Lesenne, M. 1968: Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Limburg (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige repertoria. Reeks A. Bibliografische repertoria VIII, 318.
      Literatuur ()
    • C.K.:Bauwens:1968a
    • Bron: ROOSENS, H. en M. VANDERHOEVEN 1952-1953: Een Merovingisch grafveld in Romeins puin te Rosmeer, Archaeologia Belgica 9 (= overdruk uit Het Oude Land van Loon 7, 1952, 110-118).
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952a
    • Bron: DE BOE, G. en L. VAN IMPE 1979: Nederzetting uit de ijzertijd en Romeinse villa te Rosmeer, Archaeologia Belgica 216.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1979a
    • Bron: Archief IAP 1951-1952; 1969; 1971 opgravingsrapport (plannen, tekeningen, dagboek)
      Archief ()
    • nagekeken
    • Bron: LUX G.V. 1957: De vroegste geschiedenis van Rosmeer, in: Het Oude Land van Loon 12, 5-36.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1957a
    • Bron: Bonnie, R. 2009: Cadastres, misconceptions & Northern Gaul. A case study from the Belgian Hesbaye region, 121
      Literatuur ()
    • C.K.:Bonnie:2009aa
  • Archeologische veldkartering Bilzen
    • Bron: Jaarverslag D. Pauwels
      Archief ()
  • Toevalsvondsten Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: LUX, G.V. 1951: Een en ander over de Merovingische begraafplaatsen en de systematische opgravingen te Rosmeer, Het Oude Land van Loon 6, 185-188.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1951a
  • Erfgoedonderzoek Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1989, Onder Romeinse heerschappij, in: GORISSEN M. en B. ROOSENS 1989: Bodemschatten. Archeologisch onderzoek in Groot-Bilzen van de Bandceramiek tot de Merovingers. Bilzen, 39-50.
      Literatuur ()
    • C.K.:DeBoe:1989a
  • Archeologische veldkartering Bilzen
    • Bron: Duurland, M. 2000: Romeinse vindplaatsen in het landelijke gebied tussen Tongeren en Maastricht. Een inventarisatie en periodisering (thesis Universiteit Amsterdam).
      Literatuur ()
    • C.K.:Duurland:2000a

Beschrijving:
drie fragmenten van een kannetje in zuiver, blauwgroen glas; andere fragmenten
De villa werd waarschijnlijk opgericht in de 2de helft van de 1ste eeuw en verlaten kort na het midden van de 2de helft van de 3de eeuw.
Munten van Trebonianus Gallus (251-253) en Gallienus (257-258) dienen als terminus post quem.
2de helft 1ste eeuw-2de helft 3de eeuw

Losse vondsten (middeleeuwen)

Datering: middeleeuwen
Typologie: archeologische objecten, losse vondsten
Materiaal: aardewerk, rood aardewerk, steengoed
Gebeurtenis:
  • Archeologisch vooronderzoek met ingreep in de bodem Bilzen
    • Bron: Creemers, G. & Vanderhoeven, A. (eds.) 2006: Rosmeer (Bilzen): proefsleuven op bedreigd terrein nabij de Romeinse villa en het Merovinigisch grafveld aan de Diepestraat (voorheen Schuivestraat), Archeologische kroniek van Limburg 2001 85.1, 43-47.
      Literatuur ()
    • C.K.:Pauwels:2006ab
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Walgraeve, K., 1984. De pre-Claudische periode in België. Onuitgegeven licentiaatsthesis KULeuven, 85-86 en 206-210
      Literatuur ()
    • C.K.:Walgraeve:1984aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Dengis, J.-L., 2012. Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. XV Province du Limbourg de l'antiquité à 179, Wetteren, 43
      Literatuur ()
    • C.K.:Dengis:2012aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: Roosens, H. 1975: Rosmeer: Merovingisch grafveld, in: Archeologie, 1975-2, 93.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1975e
    • Bron: Heeren, A. 1976: De topografie van de noordelijke Maasvallei in de Romeinse tijd, onuitgegeven verhandeling Katholieke Universiteit Leuven, 43-44.
      Literatuur ()
    • C.K.:Heeren:1976a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: Bauwens-Lesenne, M. 1968: Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Limburg (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige repertoria. Reeks A. Bibliografische repertoria VIII, 318.
      Literatuur ()
    • C.K.:Bauwens:1968a
    • Bron: ROOSENS, H. en M. VANDERHOEVEN 1952-1953: Een Merovingisch grafveld in Romeins puin te Rosmeer, Archaeologia Belgica 9 (= overdruk uit Het Oude Land van Loon 7, 1952, 110-118).
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952a
    • Bron: DE BOE, G. en L. VAN IMPE 1979: Nederzetting uit de ijzertijd en Romeinse villa te Rosmeer, Archaeologia Belgica 216.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1979a
    • Bron: Archief IAP 1951-1952; 1969; 1971 opgravingsrapport (plannen, tekeningen, dagboek)
      Archief ()
    • nagekeken
    • Bron: LUX G.V. 1957: De vroegste geschiedenis van Rosmeer, in: Het Oude Land van Loon 12, 5-36.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1957a
    • Bron: Bonnie, R. 2009: Cadastres, misconceptions & Northern Gaul. A case study from the Belgian Hesbaye region, 121
      Literatuur ()
    • C.K.:Bonnie:2009aa
  • Archeologische veldkartering Bilzen
    • Bron: Jaarverslag D. Pauwels
      Archief ()
  • Toevalsvondsten Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: LUX, G.V. 1951: Een en ander over de Merovingische begraafplaatsen en de systematische opgravingen te Rosmeer, Het Oude Land van Loon 6, 185-188.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1951a
  • Erfgoedonderzoek Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1989, Onder Romeinse heerschappij, in: GORISSEN M. en B. ROOSENS 1989: Bodemschatten. Archeologisch onderzoek in Groot-Bilzen van de Bandceramiek tot de Merovingers. Bilzen, 39-50.
      Literatuur ()
    • C.K.:DeBoe:1989a
  • Archeologische veldkartering Bilzen
    • Bron: Duurland, M. 2000: Romeinse vindplaatsen in het landelijke gebied tussen Tongeren en Maastricht. Een inventarisatie en periodisering (thesis Universiteit Amsterdam).
      Literatuur ()
    • C.K.:Duurland:2000a

Merovingisch grafveld

Datering: Merovingische periode
Typologie: inhumatiegraven, kleding en -accessoires, munten, uitrusting voor dieren, vlakgraven, wapens en munitie
Materiaal: aardewerk, metaal
Gebeurtenis:
  • Erfgoedonderzoek
    • Bron: Van De Velde, E. 2009: Paarden en paardentuig uit Merovingische grafcontexten in België, Terra Incognita. Annual Review of Archaeological Master Research in Flanders (Belgium) 2009, 83-94.
      Literatuur ()
    • C.K.:VdVelde:2009aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Dengis, J.-L., 2012. Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. XV Province du Limbourg de l'antiquité à 1794, Wetteren, 159
      Literatuur ()
    • C.K.:Dengis:2012aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: Roosens H. 1989: De Merovingische vondsten op het grondgebied van Groot-Bilzen, in Bodemschatten. Archeologisch onderzoek in Groot-Bilzen. Van bandceramiek tot de Merovingers, 51-60.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1989c
    • Bron: Roosens, H. 1975: Rosmeer: Merovingisch grafveld, in: Archeologie, 1975-2, 93.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1975e
    • Bron: Heeren, A. 1976: De topografie van de noordelijke Maasvallei in de Romeinse tijd, onuitgegeven verhandeling Katholieke Universiteit Leuven, 43-44.
      Literatuur ()
    • C.K.:Heeren:1976a
    • Bron: CLAASSEN, A. 1984: Het vroege christendom in onze streken. De oudste kerken. De Willibrordus-kapel te Herent-Neerpelt en Gruitrode-Muisven, Limburg 63, 57, voetnoot 15.
      Literatuur ()
    • C.K.:Claassen:1984a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: De Laet, S.J. 1953: Rosmeer, in: Archeologie, 1953-1, 136.
      Literatuur ()
    • C.K.:DeLaet:1953b
    • Bron: Roosens, H., Rosmeer, in: Archeologie, 1954-1, 189.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1954a
    • Bron: Faider-Feytmans, G. 1954: Cimetières mérovingiens, in: Archeologie, 1954-2, 452-453.
      Literatuur ()
    • C.K.:Faider:1954a
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-2, 87-88.
      Literatuur ()
    • C.K.:DeBoe:1969b
    • Bron: Alenus-Lecerf, J. 1970: La fibule en or de Rosmeer, in: Archeologie, 1970-2, 111-112.
      Literatuur ()
    • C.K.:Alenus:1970a
    • Bron: Roosens, H. 1971: Rosmeer: Merovingisch grafveld, in: Archeologie, 1971-2, 113.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1971a
    • Bron: Bauwens-Lesenne, M. 1968: Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Limburg (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige repertoria. Reeks A. Bibliografische repertoria VIII, 318.
      Literatuur ()
    • C.K.:Bauwens:1968a
    • Bron: TRENTESAU, B. 1966: La damasquinure mérovingienne en Belgique- Plaques-boucles et autres accessoires du buffleterie, Dissertations Archaeologicae Gendenses 9, 119-121, 130, 134, 138-140, 144-145, 152, 155, 165, 179 en 181-182.
      Literatuur ()
    • Bron: ROOSENS, H., DE BOE, G. en J. DE MEULEMEESTER 1976: Het Merovingisch grafveld van Rosmeer I, Archaeologia Belgica 188.
      Literatuur ()
    • Bron: ROOSENS, H. 1976: Nog enige Merovingische graven te Rosmeer, Archaeologia Belgica 186, 89-90.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1976b
    • Bron: ROOSENS, H. en THOMAS-GOORIECKX, D. 1970: Die Merowingische Goldschneibenfibel von Rosmeer. Archaeologia Belgica 123.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1970c
    • Bron: HEYMANS, H. 1977: De topografie van de Merovingische grafvelden in Belgisch-Limburg en Maastricht, thesis KULeuven.
      Literatuur ()
    • C.K.:Heymans:1977aa
    • Bron: ROOSENS, H. en M. VANDERHOEVEN 1952-1953: Een Merovingisch grafveld in Romeins puin te Rosmeer, Archaeologia Belgica 9 (= overdruk uit Het Oude Land van Loon 7, 1952, 110-118).
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952a
    • Bron: Archief IAP 1951-1952; 1969; 1971 opgravingsrapport (plannen, tekeningen, dagboek)
      Archief ()
    • nagekeken
    • Bron: PGRM
      Collectie (ca. 20e eeuw)
    • Bron: LUX G.V. 1957: De vroegste geschiedenis van Rosmeer, in: Het Oude Land van Loon 12, 5-36.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1957a
  • Toevalsvondsten Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: LUX, G.V. 1951: Een en ander over de Merovingische begraafplaatsen en de systematische opgravingen te Rosmeer, Het Oude Land van Loon 6, 185-188.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1951a
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Heymans, H. 1978: De topografie van de Merovingische grafvelden in Belgisch Limburg en Maastricht, in: Acta Archaeologica Lovaniensia 17, 112-115.
      Literatuur ()
    • C.K.:Heymans:1978a
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: ROOSENS, H. 1978: Het Merovingische grafveld van Rosmeer II, Archaeologia Belgica 204.
      Literatuur ()
Afmetingenset: () ⌄
Aantal 118 st

Beschrijving:
118 (inhumatie) graven zijn onderzocht, gelegen in het puin van de Romeinse villa. Er zouden een 150-tal bijzettingen geweest zijn (rekening houdend met de kuilen die bij het uitvoeren van wegenwerken vernield werden). De meeste graven hebben een noordwest-zuidoost oriëntatie. Men onderscheidt 3 kernen: een oostelijke (midden 6de eeuw) met zwaardgraven en gewone bijzettingen en een centrale kern (begin 7de eeuw).
Het terrein was verstoord door de sterke erosie van de helling. Naderhand werd de middenstrook van het grafveld (meeste bijzettingen) terrasvormig opgehoogd. Tevens werden verschillende graven verstoord door recente vernielingen, oversnijdingen en plunderingen.
In graf 90 werd een gouden fibula gevonden.
Grafgiften: ceramiek, gordelgarnituren, wapens, halssnoeren, 4 paardentuigen, 5 munten.
2de helft 6de eeuw-laatste kwart 7de eeuw

Paalkuil (ijzertijd)

Datering: middenijzertijd, vroege ijzertijd
Typologie: paalkuilen
Materiaal: houtskool
Gebeurtenis:

Beschrijving:
verschillende paalgaten
Overgang late vroege ijzertijd - midden ijzertijd
C14 op houtskool uit kuil 35: 2430±85BP, hetzij 480±85BC (niet gekalibreerd). Er is echter geen rechtstreeks stratigrafisch verband tussen de paalkuilen en de kuilen die het dateerbaar materiaal leverden.
6de eeuw voor Chr.-1ste helft 5de eeuw voor Chr.

Paalkuilen (late-ijzertijd - vroeg-Romeins)

Datering: late ijzertijd (oosten), Vroeg-Romeinse tijd
Typologie: paalkuilen, sieraden
Stijl: La Tène
Materiaal: aardewerk, glas
Gebeurtenis:
  • Archeologisch vooronderzoek met ingreep in de bodem Bilzen
    • Bron: Creemers, G. & Vanderhoeven, A. (eds.) 2006: Rosmeer (Bilzen): proefsleuven op bedreigd terrein nabij de Romeinse villa en het Merovinigisch grafveld aan de Diepestraat (voorheen Schuivestraat), Archeologische kroniek van Limburg 2001 85.1, 43-47.
      Literatuur ()
    • C.K.:Pauwels:2006ab
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Walgraeve, K., 1984. De pre-Claudische periode in België. Onuitgegeven licentiaatsthesis KULeuven, 85-86 en 206-210
      Literatuur ()
    • C.K.:Walgraeve:1984aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Dengis, J.-L., 2012. Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. XV Province du Limbourg de l'antiquité à 179, Wetteren, 43
      Literatuur ()
    • C.K.:Dengis:2012aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: Roosens, H. 1975: Rosmeer: Merovingisch grafveld, in: Archeologie, 1975-2, 93.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1975e
    • Bron: Heeren, A. 1976: De topografie van de noordelijke Maasvallei in de Romeinse tijd, onuitgegeven verhandeling Katholieke Universiteit Leuven, 43-44.
      Literatuur ()
    • C.K.:Heeren:1976a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: Bauwens-Lesenne, M. 1968: Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Limburg (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige repertoria. Reeks A. Bibliografische repertoria VIII, 318.
      Literatuur ()
    • C.K.:Bauwens:1968a
    • Bron: ROOSENS, H. en M. VANDERHOEVEN 1952-1953: Een Merovingisch grafveld in Romeins puin te Rosmeer, Archaeologia Belgica 9 (= overdruk uit Het Oude Land van Loon 7, 1952, 110-118).
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952a
    • Bron: DE BOE, G. en L. VAN IMPE 1979: Nederzetting uit de ijzertijd en Romeinse villa te Rosmeer, Archaeologia Belgica 216.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1979a
    • Bron: Archief IAP 1951-1952; 1969; 1971 opgravingsrapport (plannen, tekeningen, dagboek)
      Archief ()
    • nagekeken
    • Bron: LUX G.V. 1957: De vroegste geschiedenis van Rosmeer, in: Het Oude Land van Loon 12, 5-36.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1957a
    • Bron: Bonnie, R. 2009: Cadastres, misconceptions & Northern Gaul. A case study from the Belgian Hesbaye region, 121
      Literatuur ()
    • C.K.:Bonnie:2009aa
  • Archeologische veldkartering Bilzen
    • Bron: Jaarverslag D. Pauwels
      Archief ()
  • Toevalsvondsten Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: LUX, G.V. 1951: Een en ander over de Merovingische begraafplaatsen en de systematische opgravingen te Rosmeer, Het Oude Land van Loon 6, 185-188.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1951a
  • Erfgoedonderzoek Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1989, Onder Romeinse heerschappij, in: GORISSEN M. en B. ROOSENS 1989: Bodemschatten. Archeologisch onderzoek in Groot-Bilzen van de Bandceramiek tot de Merovingers. Bilzen, 39-50.
      Literatuur ()
    • C.K.:DeBoe:1989a
  • Archeologische veldkartering Bilzen
    • Bron: Duurland, M. 2000: Romeinse vindplaatsen in het landelijke gebied tussen Tongeren en Maastricht. Een inventarisatie en periodisering (thesis Universiteit Amsterdam).
      Literatuur ()
    • C.K.:Duurland:2000a

Beschrijving:
paalkuilen waaruit geen structuur kon worden opgemaakt, maar waarschijnlijk uit een periode onmiddellijkvoorafgaand aan de Romeinse villa.
aardewerk en glas (een La Tène armband)
late ijzertijd tot vroeg-Romeinse tijd

Romeinse villa

Datering: Midden-Romeinse tijd
Typologie: afvalkuilen, beerputten, gebouwplattegronden, kelders, munten, muurresten, sieraden, uitrusting voor dieren, vaatwerk, villa's (archeologisch erfgoed), wapens en munitie
Materiaal: aardewerk, brons, ijzer, metaal, vuursteen
Thema: Romeinse villae
Gebeurtenis:
  • Archeologisch vooronderzoek met ingreep in de bodem Bilzen
    • Bron: Creemers, G. & Vanderhoeven, A. (eds.) 2006: Rosmeer (Bilzen): proefsleuven op bedreigd terrein nabij de Romeinse villa en het Merovinigisch grafveld aan de Diepestraat (voorheen Schuivestraat), Archeologische kroniek van Limburg 2001 85.1, 43-47.
      Literatuur ()
    • C.K.:Pauwels:2006ab
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Walgraeve, K., 1984. De pre-Claudische periode in België. Onuitgegeven licentiaatsthesis KULeuven, 85-86 en 206-210
      Literatuur ()
    • C.K.:Walgraeve:1984aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: Dengis, J.-L., 2012. Trouvailles et trésors monétaires en Belgique. XV Province du Limbourg de l'antiquité à 179, Wetteren, 43
      Literatuur ()
    • C.K.:Dengis:2012aa
  • Archeologische opgravingen Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: Roosens, H. 1975: Rosmeer: Merovingisch grafveld, in: Archeologie, 1975-2, 93.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1975e
    • Bron: Heeren, A. 1976: De topografie van de noordelijke Maasvallei in de Romeinse tijd, onuitgegeven verhandeling Katholieke Universiteit Leuven, 43-44.
      Literatuur ()
    • C.K.:Heeren:1976a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: Bauwens-Lesenne, M. 1968: Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Limburg (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige repertoria. Reeks A. Bibliografische repertoria VIII, 318.
      Literatuur ()
    • C.K.:Bauwens:1968a
    • Bron: ROOSENS, H. en M. VANDERHOEVEN 1952-1953: Een Merovingisch grafveld in Romeins puin te Rosmeer, Archaeologia Belgica 9 (= overdruk uit Het Oude Land van Loon 7, 1952, 110-118).
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952a
    • Bron: DE BOE, G. en L. VAN IMPE 1979: Nederzetting uit de ijzertijd en Romeinse villa te Rosmeer, Archaeologia Belgica 216.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1979a
    • Bron: Archief IAP 1951-1952; 1969; 1971 opgravingsrapport (plannen, tekeningen, dagboek)
      Archief ()
    • nagekeken
    • Bron: LUX G.V. 1957: De vroegste geschiedenis van Rosmeer, in: Het Oude Land van Loon 12, 5-36.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1957a
    • Bron: Bonnie, R. 2009: Cadastres, misconceptions & Northern Gaul. A case study from the Belgian Hesbaye region, 121
      Literatuur ()
    • C.K.:Bonnie:2009aa
  • Archeologische veldkartering Bilzen
    • Bron: Jaarverslag D. Pauwels
      Archief ()
  • Toevalsvondsten Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1969: Rosmeer, in: Archeologie, 1969-1, 20-21 en Pl. II-III.
      Literatuur ()
    • C.K.:Deboe:1969a
    • Bron: THEUWS, F. 1988: De archeologie van de periferie. Studies naar de ontwikkeling van bewoning en samenleving in het Maas-Demer-Schelde gebied in de vroege Middeleeuwen, doctoraatsthesis UVA, 50-51, 71-76 en 308-309.
      Literatuur ()
    • C.K.:Theuws:1988a
    • Bron: Roosens, H. 1952: Romeinse substructies en Merovingisch grafveld te Rosmeer (Limb.), in: Archeologie, 1952-2, 422.
      Literatuur ()
    • C.K.:Roosens:1952b
    • Bron: LUX, G.V. 1951: Een en ander over de Merovingische begraafplaatsen en de systematische opgravingen te Rosmeer, Het Oude Land van Loon 6, 185-188.
      Literatuur ()
    • C.K.:Lux:1951a
  • Erfgoedonderzoek Bilzen
    • Bron: De Boe, G. 1989, Onder Romeinse heerschappij, in: GORISSEN M. en B. ROOSENS 1989: Bodemschatten. Archeologisch onderzoek in Groot-Bilzen van de Bandceramiek tot de Merovingers. Bilzen, 39-50.
      Literatuur ()
    • C.K.:DeBoe:1989a
  • Archeologische veldkartering Bilzen
    • Bron: Duurland, M. 2000: Romeinse vindplaatsen in het landelijke gebied tussen Tongeren en Maastricht. Een inventarisatie en periodisering (thesis Universiteit Amsterdam).
      Literatuur ()
    • C.K.:Duurland:2000a

Beschrijving:
Kelder (4,72 x 4,09 m binnenwerks). De muren waren opgebouwd met ruwe silexblokken en panfragmenten met een parament van regelmatig gezaagde mergelblokken. In de bodem tekenden zich sporen af van de standplaatsen van amforen en voorraadpotten. Een groot aantal scherven, ijzeren en bronzen voorwerpen en twee munten werden hier geborgen, evenals zes hoofden van zogenaamde planetenvazen. In de noordwesthoek bevond zich een deuropening naar een 1,26 m brede trapkoker.
Verschillende uitbraaksporen konden gereconstrueerd worden tot twee vertrekken (o.a. een hoekvertrek) en een galerij (?) Eventuele andere uitbraaksporen zijn door de erosie verdwenen.
Het terrein was verstoord door de sterke erosie van de helling. Later werd het terrein kunstmatig opgehoogd.
De villa werd waarschijnlijk opgericht in de 2de helft van de 1ste eeuw en verlaten kort na het midden van de 2de helft van de 3de eeuw.
Munten van Trebonianus Gallus (251-253) en Gallienus (257-258) dienen als terminus post quem.
2de helft 1ste eeuw-2de helft 3de eeuw

Structuur (ijzertijd)

Datering: middenijzertijd, vroege ijzertijd
Typologie: gebouwplattegronden, kuilen, paalkuilen
Materiaal: houtskool
Gebeurtenis:

Beschrijving:
rechthoekige , tweebeukige houtbouw (ca. 13 x 5,20 m) met annex en portaaltje (?)
Het terrein was verstoord door de sterke erosie van de helling. Later werd het terrein kunstmatig opgehoogd.
Overgang late vroege ijzertijd - midden ijzertijd
C14 op houtskool uit kuil 35: 2430±85BP, hetzij 480±85BC (niet gekalibreerd). Er is echter geen rechtstreeks stratigrafisch verband tussen de paalkuilen en de kuilen die het dateerbaar materiaal leverden.
6de eeuw voor Chr.-1ste helft 5de eeuw voor Chr.

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Bilzen (Rosmeer) Diepestraat [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/50116 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.