waarneming

Kasteelhoeve van Printhagen

archeologisch element
ID
55394
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/55394

Beschrijving

Het archeologische onderzoek aan de Printhagendreef in Kortessem werd uitgevoerd in 2020 uitgevoerd naar aanleiding van een grootschalige renovatie- en herwaarderingscampagne. Hierbij zal onder andere een deel van de 18e-eeuwse kasteelgracht opnieuw worden aangelegd. Omdat deze herwaardering ingrepen in de bodem inhoudt én dit gebeurt binnen een beschermd monument en dorpsgezicht, diende voor deze werken een toelating verkregen te worden van het agentschap Onroerend Erfgoed.

Op basis van de bewaarde architecturale relicten, de beschikbare historische informatie en het gevoerde vooronderzoek was geweten dat het kasteeldomein Printhagen de kern vormde van een heerlijkheid die kan opklimmen tot de 13de eeuw. Het is dus mogelijk dat het kasteel een middeleeuwse voorloper heeft gekend. In het derde kwart van de 17e eeuw onderging het kasteel een grote transformatie tot een kasteel met een klassieke structuur bestaande uit het kasteelgebouw, hoevecomplex, tuinen en omgeven door een natte ringgracht. De aangetroffen sporen uit de vijf werkputten die werden aangelegd ter hoogte van de voormalige gracht hielden zonder uitzondering verband met de gracht rond het kasteel en met de brug die over deze gracht liep. In alle werkputten vertoonde de grachtvulling een gelijkaardige opbouw. Overal was een vijversedimentatiehorizont aanwezig. De vulling van de grachten was duidelijk gefaseerd en er waren in alle gevallen sedimentatiehorizonten, stortvolumes en nivelleringshorizonten te herkennen. In twee werkputten werden twee vijversedimentatiehorizonten aangetroffen, van elkaar gescheiden door dempingspakketten en dus duidelijk behorend tot een tweede uitgraving. Het onderzoek bracht geen sporen aan het licht van voor de 18e eeuw. Het dateerbare vondstmateriaal dateert uit de 18e-19e eeuw of later, zowel wat het materiaal uit de vijversedimentatiepakketten betreft als het materiaal uit de dempings- en nivelleringslagen. Deze datering bevestigt de historische informatie dat de gracht werd aangelegd aan het einde van de 18e eeuw en werd gedempt in de loop van de 19e eeuw. Ook de brug werd aangelegd bij deze bouwcampagne in het derde kwart van de 18e eeuw.
Zoals ook al bleek uit iconografisch materiaal was de gracht aan de noordwestzijde van het gebouw smaller dan de gracht aan de noordoostzijde. Aan de voorkant bedroeg de breedte van de gracht tussen 6 en 7 meter. Op basis van de profielen kon de breedte aan de noordoostzijde worden vastgesteld op ca. 9,4 m. Het onderzoek maakte ook duidelijk dat de gracht aan de noordwestelijke en noordoostelijke zijde tot tegen het hoevegebouw liep.
In de werkput aan de zuidoostzijde van het gebouw werd een fragiel paardenskelet in verband aangetroffen. Dit was zonder context en een verdere studie hiervan zou geen verdere kenniswinst opleveren. In deze werkput werden geen sporen aangetroffen van een oudere gracht of een voorloper
van het kasteel. Het archeologisch onderzoek naar de gracht en de brug kan als volledig worden beschouwd.


Bron: LINTEN S. 2020: Eindverslag Opgraving Kortessem, Printhagen, Gent.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: BAAC Vlaanderen bvba

18de-19de eeuws gracht

Datering: 18de eeuw, 19de eeuw
Typologie: toegangsbruggen, walgrachten
Context: kasteeldomeinen
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk)
Gebeurtenis:

Combinatie

Datering: late middeleeuwen
Typologie: kastelen (verdedigingswerken)
Gebeurtenis:

Beschrijving:
rechthoekig-lineair
Het kasteel sluit nu nog steeds ten Z.W. aan bij de Z.O.-hoevevleugel met de dubbele dwarsschuur, zoals aangeduid op de Ferrariskaart (1771-1777).
Bij het booronderzoek werd een deel van de gracht aangetroffen.
Stamt voor het grootste deel uit de 17de eeuw, maar het geheel moet ouder zijn, want een zekere Jonker Raso van Printhagen wordt reeds vermeld in 1273 (het is niet zeker dat deze persoon heer van de heerlijkheid Printhagen was). In een document van 1281 wordt Willem Printhagen vermeld. Hij was zeker heer van Printhagen.


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Herenboerparkje bij kasteel Printhagen

  • Is gerelateerd aan
    Kasteel Printhagen

  • Is gerelateerd aan
    Kasteelhoeve van Printhagen

  • Omvat
    Printhagen tuin


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteelhoeve van Printhagen [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/55394 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.