Anzegem (Tiegem) Hofdries 1
archeologisch element- ID
- 73996
- URI
- https://id.erfgoed.net/waarnemingen/73996
Beschrijving
Algemeen
In 1904 doen Vital Moreels en Juliaan Claerhout enkele archeologische vondsten aan de Hofdries die duiden op Gallo-romeinse aanwezigheid in Tiegem. Archeologisch onderzoek in 1983 bevestigt deze hypothese met de vondst van een Romeinse villa, meer bepaald een porticus-villa met twee hoekvertrekken. Deze steenbouw wordt zelfs voorafgegaan door een hout- of vakwerkbouw met een identieke oriëntatie. Daarnaast worden ook vondsten gedaan uit de vroegmiddeleeuwse periode.
Romeinse periode
In het begin van de 20ste eeuw werd bij een veldkartering een ringsteentje, een 'rood marmeren steen met een intaglio van een Romeinse vingerring' aangetroffen.
Tijdens een opgraving in 1983 werd een hoofdgebouw van een porticus-villa opgegraven met twee hoekvertrekken, waarvan het noordwestelijke hoekvertrek met hypocaustverwarming mogelijk als badvertrek in gebruik was. Er werden talrijke fragmenten van dakpannen, elementen van het hypocaustum-verwarmingssysteem, elementen van tubuli, fragmenten van beschilderde wandpleister, en Doornikse kalksteen aangetroffen. Het zuidoostelijke hoekvertrek was als kelder ingericht.
Stratigrafisch zijn er twee bouwfasen herkenbaar: een houtbouwfase die tot in de 2de eeuw blijkt door te lopen, en een steenbouw, die zeker tot in de eerste helft van de 3de eeuw bewoond is geweest.
Ten westen van de steenbouw werd een sleutelgatvormige ovenkuil aangetroffen.
Terra sigillata (bodem van een Drag. 18/31 uit Centraal-Gallië), Belgische waar, gevernist aardewerk, Pompejaans rood aardewerk en scherven van amphorae van Spaanse herkomst wijzen op een datering van de 2de tot en met de eerste helft van de 3de eeuw.
Middeleeuwen
Rood beschilderd aardewerk en 'Pingsdorfkeramiek', grijs import-aardewerk en 14de eeuws aardewerk suggereren een middeleeuwse aanwezigheid van minstens 300 jaar.
Auteurs: Cornelissen, Yasmine; de Meyer, Mathieu
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aardewerk (middeleeuwen)
Datering: late middeleeuwen, volle middeleeuwenTypologie: archeologische objecten, vondstenconcentraties
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: BAUWENS-LESENNE, M., 1963, Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Westvlaanderen (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige Repertoria, IV, Brussel, p. 115.
Literatuur () - C.K.:Bauwens:1963a
- Bron: BAUWENS-LESENNE, M., 1963, Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Westvlaanderen (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige Repertoria, IV, Brussel, p. 115.
- Archeologische veldkartering Anzegem
- Bron: DESPRIET, PH. 1979, Het oudheidkundig bodemonderzoek in het arrondissement Kortrijk in 1977, in: De Leiegouw XXI, afl. 1, p. 133-145.
Literatuur () - C.K.:Despriet:1979ac
- Bron: DESPRIET, PH. 1979, Het oudheidkundig bodemonderzoek in het arrondissement Kortrijk in 1977, in: De Leiegouw XXI, afl. 1, p. 133-145.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: VAN DOORSELAER, A. 1979, De overblijfselen der Romeinse villa's in België. De archeologische inventaris II. (Acta Archaeologica Lovaniensia 18), p. 79.
Literatuur () - C.K.:VanDoorsel:1979a
- Bron: VAN DOORSELAER, A. 1979, De overblijfselen der Romeinse villa's in België. De archeologische inventaris II. (Acta Archaeologica Lovaniensia 18), p. 79.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE COCK, S. 1983, Tiegem (W.-Vl.): Gallo-Romeinse bewoning, in: Archeologie 1983/2, p. 111.
Literatuur () - C.K.:DeCock:1983aa
- Archeologische opgravingen Anzegem
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: JANSSENS, D.M.. 1984, Romeinse en Middeleeuwse nederzettingssporen op de Hofdries te Tiegem, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 94.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984m
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DESPRIET, PH. 1984, Een Romeinse villa in Tiegem, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 38.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984m
- Bron: DESPRIET, PH. 1984, Een Romeinse villa in Tiegem, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 38.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DESPRIET, PH. 1984, Vondsten uit 1000-1200, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 55.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984m
- Bron: DESPRIET, PH. 1984, Vondsten uit 1000-1200, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 55.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DE COCK S. 1988, Onderzoek van een Gallo-Romeinse villa te Tiegem (gem. Anzegem), in Westvlaamse Archaeologica, 4/3, p. 76-83.
Literatuur () - C.K.:Decock:1988a
- Bron: DE COCK S. 1988, Onderzoek van een Gallo-Romeinse villa te Tiegem (gem. Anzegem), in Westvlaamse Archaeologica, 4/3, p. 76-83.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DE COCK S., en M. ROGGE 1988, De V.O.B.o.W.-activiteiten te Kerkhove (gem. Avelgem) in 1986-1987: Romeinse bewoning, in: Westvlaamse Archaeologica 4/1, p. 13-19.
Literatuur () - C.K.:DeCock:1988b
- Bron: DE COCK S., en M. ROGGE 1988, De V.O.B.o.W.-activiteiten te Kerkhove (gem. Avelgem) in 1986-1987: Romeinse bewoning, in: Westvlaamse Archaeologica 4/1, p. 13-19.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DE COCK, S 1996, Van archeologische site tot openluchtmuseum. De Gallo-Romeinse baanpost en Merovingische nederzetting van Kerkhove, ca. midden 1e eeuw late Middeleeuwen, in: VAN ROEYEN, J.P., Uit Vlaamse bodem. 10 archeologische verhalen. Tentoonstelling, Sint-Niklaas, p. 89-102.
Literatuur () - C.K.:VanRoeyen:1996ae
- Bron: DE COCK, S 1996, Van archeologische site tot openluchtmuseum. De Gallo-Romeinse baanpost en Merovingische nederzetting van Kerkhove, ca. midden 1e eeuw late Middeleeuwen, in: VAN ROEYEN, J.P., Uit Vlaamse bodem. 10 archeologische verhalen. Tentoonstelling, Sint-Niklaas, p. 89-102.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DE COCK, S., en G. MARTYN 2003, Van de opgravingen te Kerkhove naar het Regionaal Archeologisch Museum van de Scheldevallei te Waarmaarde. Het verhaal 1973-2003, Avelgem.
Literatuur () - C.K.:DeCock:2003aa
- Bron: DE COCK, S., en G. MARTYN 2003, Van de opgravingen te Kerkhove naar het Regionaal Archeologisch Museum van de Scheldevallei te Waarmaarde. Het verhaal 1973-2003, Avelgem.
- Archeologische veldkartering Anzegem
- Bron: CLAERHOUT, J. 1919, Tieghem, in: Biekorf XXV, p. 184-187.
Literatuur ()
- Bron: CLAERHOUT, J. 1919, Tieghem, in: Biekorf XXV, p. 184-187.
- Erfgoedonderzoek
- Bron: Mestdagh, H. 1999, Archeologische inventarisatie en evaluatie van het gebied West-Vlaamse Scheldemeersen.
Literatuur () - C.K.:Mestdagh:1999aa
- Bron: Mestdagh, H. 1999, Archeologische inventarisatie en evaluatie van het gebied West-Vlaamse Scheldemeersen.
- Erfgoedonderzoek
- erfgoedonderzoek: van tot
- Bron: De Maeyer, R. 1979: De overblijfselen der Romeinse villa's in België, Acta Archaeologica Lovaniensia 18, 79
Literatuur () - C.K.:DeMaeyer:1979a
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: CLAERHOUT, J. 1904-1905, Allerlei Miscellanées A. Découverte d'antiquiteés romaines à Tieghem, in: Bulletijn van de Geschied- en Oudheidkundigen Kring te Kortrijk II, p. 103-104.
Literatuur ()
- Bron: CLAERHOUT, J. 1904-1905, Allerlei Miscellanées A. Découverte d'antiquiteés romaines à Tieghem, in: Bulletijn van de Geschied- en Oudheidkundigen Kring te Kortrijk II, p. 103-104.
Beschrijving:
aardewerk
14de eeuw
Romeinse villa
Datering: Midden-Romeinse tijdTypologie: gebouwplattegronden, hypocausta, indicaties voor houtbouw, indicaties voor steenbouw, ovens, paalkuilen, villa's (archeologisch erfgoed)
Materiaal: aardewerk, Doornikse kalksteen, keramisch bouwmateriaal, pleister, terra sigillata
Thema: Romeinse villae
Gebeurtenis:
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: BAUWENS-LESENNE, M., 1963, Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Westvlaanderen (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige Repertoria, IV, Brussel, p. 115.
Literatuur () - C.K.:Bauwens:1963a
- Bron: BAUWENS-LESENNE, M., 1963, Bibliografisch repertorium der oudheidkundige vondsten in Westvlaanderen (vanaf de vroegste tijden tot aan de Noormannen), Oudheidkundige Repertoria, IV, Brussel, p. 115.
- Archeologische veldkartering Anzegem
- Bron: DESPRIET, PH. 1979, Het oudheidkundig bodemonderzoek in het arrondissement Kortrijk in 1977, in: De Leiegouw XXI, afl. 1, p. 133-145.
Literatuur () - C.K.:Despriet:1979ac
- Bron: DESPRIET, PH. 1979, Het oudheidkundig bodemonderzoek in het arrondissement Kortrijk in 1977, in: De Leiegouw XXI, afl. 1, p. 133-145.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: VAN DOORSELAER, A. 1979, De overblijfselen der Romeinse villa's in België. De archeologische inventaris II. (Acta Archaeologica Lovaniensia 18), p. 79.
Literatuur () - C.K.:VanDoorsel:1979a
- Bron: VAN DOORSELAER, A. 1979, De overblijfselen der Romeinse villa's in België. De archeologische inventaris II. (Acta Archaeologica Lovaniensia 18), p. 79.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: DE COCK, S. 1983, Tiegem (W.-Vl.): Gallo-Romeinse bewoning, in: Archeologie 1983/2, p. 111.
Literatuur () - C.K.:DeCock:1983aa
- Archeologische opgravingen Anzegem
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: JANSSENS, D.M.. 1984, Romeinse en Middeleeuwse nederzettingssporen op de Hofdries te Tiegem, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 94.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984m
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DESPRIET, PH. 1984, Een Romeinse villa in Tiegem, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 38.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984m
- Bron: Verhaeghe, F. 1991: Tiegem (Anzegem) en Torhout, Archeologie 1990, 118.
Literatuur () - C.K.:Verhaeghe:1991ab
- Bron: DESPRIET, PH. 1984, Een Romeinse villa in Tiegem, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 38.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DESPRIET, PH. 1984, Vondsten uit 1000-1200, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 55.
Literatuur () - C.K.:DeMeulemee:1984m
- Bron: DESPRIET, PH. 1984, Vondsten uit 1000-1200, in: DEMEULEMEESTER, J. e.a., Bodemschatten uit Zuid-West-Vlaanderen. Resultaten van 25 jaar oudheidkundige opgravingen. Archeologische en Historische Monografieën van Zuid West-Vlaanderen 10, p. 55.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DE COCK S. 1988, Onderzoek van een Gallo-Romeinse villa te Tiegem (gem. Anzegem), in Westvlaamse Archaeologica, 4/3, p. 76-83.
Literatuur () - C.K.:Decock:1988a
- Bron: DE COCK S. 1988, Onderzoek van een Gallo-Romeinse villa te Tiegem (gem. Anzegem), in Westvlaamse Archaeologica, 4/3, p. 76-83.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DE COCK S., en M. ROGGE 1988, De V.O.B.o.W.-activiteiten te Kerkhove (gem. Avelgem) in 1986-1987: Romeinse bewoning, in: Westvlaamse Archaeologica 4/1, p. 13-19.
Literatuur () - C.K.:DeCock:1988b
- Bron: DE COCK S., en M. ROGGE 1988, De V.O.B.o.W.-activiteiten te Kerkhove (gem. Avelgem) in 1986-1987: Romeinse bewoning, in: Westvlaamse Archaeologica 4/1, p. 13-19.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DE COCK, S 1996, Van archeologische site tot openluchtmuseum. De Gallo-Romeinse baanpost en Merovingische nederzetting van Kerkhove, ca. midden 1e eeuw late Middeleeuwen, in: VAN ROEYEN, J.P., Uit Vlaamse bodem. 10 archeologische verhalen. Tentoonstelling, Sint-Niklaas, p. 89-102.
Literatuur () - C.K.:VanRoeyen:1996ae
- Bron: DE COCK, S 1996, Van archeologische site tot openluchtmuseum. De Gallo-Romeinse baanpost en Merovingische nederzetting van Kerkhove, ca. midden 1e eeuw late Middeleeuwen, in: VAN ROEYEN, J.P., Uit Vlaamse bodem. 10 archeologische verhalen. Tentoonstelling, Sint-Niklaas, p. 89-102.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: DE COCK, S., en G. MARTYN 2003, Van de opgravingen te Kerkhove naar het Regionaal Archeologisch Museum van de Scheldevallei te Waarmaarde. Het verhaal 1973-2003, Avelgem.
Literatuur () - C.K.:DeCock:2003aa
- Bron: DE COCK, S., en G. MARTYN 2003, Van de opgravingen te Kerkhove naar het Regionaal Archeologisch Museum van de Scheldevallei te Waarmaarde. Het verhaal 1973-2003, Avelgem.
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: VAN DOORSELAER A. 1992: Balans van 15 jaar V.O.B.O.W.-opgravingen in West-Vlaanderen, Westvlaamse Archaeologica. 8, 2-30.
Literatuur () - C.K.:VanDoorse:1992ab
- Bron: VAN DOORSELAER A. 1992: Balans van 15 jaar V.O.B.O.W.-opgravingen in West-Vlaanderen, Westvlaamse Archaeologica. 8, 2-30.
- Erfgoedonderzoek
- Bron: Mestdagh, H. 1999, Archeologische inventarisatie en evaluatie van het gebied West-Vlaamse Scheldemeersen.
Literatuur () - C.K.:Mestdagh:1999aa
- Bron: Mestdagh, H. 1999, Archeologische inventarisatie en evaluatie van het gebied West-Vlaamse Scheldemeersen.
- Erfgoedonderzoek
- erfgoedonderzoek: van tot
- Bron: De Maeyer, R. 1979: De overblijfselen der Romeinse villa's in België, Acta Archaeologica Lovaniensia 18, 79
Literatuur () - C.K.:DeMaeyer:1979a
- Archeologische opgravingen Anzegem
- Bron: CLAERHOUT, J. 1904-1905, Allerlei Miscellanées A. Découverte d'antiquiteés romaines à Tieghem, in: Bulletijn van de Geschied- en Oudheidkundigen Kring te Kortrijk II, p. 103-104.
Literatuur ()
- Bron: CLAERHOUT, J. 1904-1905, Allerlei Miscellanées A. Découverte d'antiquiteés romaines à Tieghem, in: Bulletijn van de Geschied- en Oudheidkundigen Kring te Kortrijk II, p. 103-104.
Beschrijving:
Reeds in 1904 door J. Claerhout geïnterpreteerd als een Romeinse villa, maar pas in 1983 wetenschappelijk onderzocht. Er werd een hoofdgebouw van een porticus-villa opgegraven. Het had twee hoekvertrekken, waarvan het noordwestelijke hoekvertrek met hypocaustverwarming mogelijk als badvertrek in gebruik was. Het zuidoostelijke hoekvertrek was als keldertje ingericht. Men kan twee bouwfasen onderscheiden: een houtbouw (mogelijk opbouw in vakwerk) en een steenbouwfase.
De archeologisch onderzochte sporen bestaan uit: houtbouw, steenbouw, ovenkuiltje, en paalgaten.
De vondsten overspannen een periode van de tweede tot en met de eerste helft van de derde eeuw.
Stratigrafisch zijn er twee bouwfasen herkenbaar: een houtbouwfase die tot in de 2de eeuw blijkt door te lopen, en een steenbouw, die zeker tot in de eerste helft van de 3de eeuw bewoond is geweest.
2de eeuw-3de eeuw