E40 / Zwarteweg (Thoen 13)
archeologisch element- ID
- 75127
- URI
- https://id.erfgoed.net/waarnemingen/75127
Beschrijving
Tijdens de aanleg van de E40 in 1973 werden bij Leffinge toevallig Romeinse potscherven gevonden. Omdat ze nauwelijks versleten waren, vermoedden archeologen al snel dat ter plekke een Romeinse nederzetting of werkzone bewaard was gebleven. Een jaar later bleek dit te kloppen: in een profiel langs een afwateringsgracht kwam een ongestoorde laag tevoorschijn met Romeins aardewerk en resten van verbrand materiaal, wat wees op ambachtelijke activiteiten.
Tussen 1974 en 1978 volgden vijf opgravingscampagnes o.l.v. em. Prof. Hugo Thoen (UGent) en Etienne Cools (V.O.B.o.W.). In totaal werden 17 sleuven onderzocht, goed voor bijna 400 m2. Na enkele kleine, verkennende sleuven schakelden de onderzoekers over op grotere open vlakken om de complexe site beter te begrijpen. Naast de eigenlijke opgravingen werden ook geologische, pollenkundige, chemische en geofysische studies uitgevoerd om het landschap, de datering en de ambachtelijke processen beter te reconstrueren.
De opgravingen toonden dat in Leffinge een uitgestrekt Romeins zoutproductiecomplex lag, vooral actief in het midden van de Romeinse periode. Het terrein was bedekt met een dikke laag afval van het productieproces. Dit afval bestond uit grote hoeveelheden as, maar ook uit, wat opgravers toen ‘zelas’ noemden. Recent onderzoek heeft echter aangetoond dat dit geen zoutslakken zijn, maar versinterde bodemfragmenten van de haardstructuren zelf. Naast het afval kwamen onder meer een waterreservoir en een opvallende ‘haardbatterij’ aan het licht. Deze bestond uit een opgeworpen kleibank waarin achtereenvolgens twee rijen met vijftien verhittingsstructuren werden aangelegd. De afwezigheid van briquetage zoutcontainers laat vermoeden dat de zoutproducenten de pekel wellicht verdampten met behulp van metalen containers. De veranderingen in het productieproces waargenomen te Leffinge wijzen op productie-efficiëntie en een vergroting van de productie-output in de mid-Romeinse periode.
Auteurs: Dekoninck, Michiel
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Nederzetting
Datering: Midden-Romeinse tijdTypologie: nederzettingen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: VAN DOORSELAER A. 1992: Balans van 15 jaar V.O.B.O.W.-opgravingen in West-Vlaanderen, Westvlaamse Archaeologica. 8, 2-30.
Literatuur () - C.K.:VanDoorse:1992ab
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- Bron: Thoen H. (1978) Leffinge (W.-Vl.): romeinse zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1978/2, p. 83.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1978d
- Bron: Thoen H. (1978) Leffinge (W.-Vl.): romeinse zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1978/2, p. 83.
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- Bron: Thoen H. (1977) Leffinge (W.-Vl.) Romeins zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1977/2, p. 98-100.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1977f
- Bron: Thoen H. (1977) Leffinge (W.-Vl.) Romeins zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1977/2, p. 98-100.
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- Bron: Helinium. Kroniek. XXIV, 1984, 2, p. 158.
Literatuur () - C.K.:Bourgeois:1984ab
- Bron: Helinium. Kroniek. XXIV, 1984, 2, p. 158.
- Evaluerend terreinonderzoek Middelkerke
- Bron: THOEN H. en E. COOLS 1975: Een Gallo-Romeinse nederzetting te Leffinge, in Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis, deel CXII, afl. 1-2, p. 167-169.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1975ac
- Bron: THOEN H. en E. COOLS 1975: Een Gallo-Romeinse nederzetting te Leffinge, in Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis, deel CXII, afl. 1-2, p. 167-169.
- Archeologische veldkartering Middelkerke
- Bron: Thoen H. 1974, Leffinge (W.-Vl.): Romeinse nederzetting, in: Archeologie, 1974/1, p. 21-22.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1974aa
- Bron: Thoen H. 1974, Leffinge (W.-Vl.): Romeinse nederzetting, in: Archeologie 1974/2, p. 83.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1974ab
- Bron: Thoen H. 1974, Leffinge (W.-Vl.): Romeinse nederzetting, in: Archeologie, 1974/1, p. 21-22.
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: THOEN H. en COOLS E. 1976: Het Gallo-Romeins zoutwinningscentrum te Leffinge, in Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis, deel CXIII, p. 364-366.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1976ae
- Archeologische opgravingen
- Bron: Thoen H. (1977) Gallo-romeinse nederzetting te Leffinge, in: Eigen Verleden, Tijdschrift voor breed historisch onderzoek 1, nr. 1, najaar 1977, p. 30-32.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1975ac
- Bron: Thoen H. (1977) Gallo-romeinse nederzetting te Leffinge, in: Eigen Verleden, Tijdschrift voor breed historisch onderzoek 1, nr. 1, najaar 1977, p. 30-32.
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: Thoen H. 1975, Leffinge (W.-Vl.): Romeins zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1975/2, p. 76
Literatuur () - C.K.:Thoen:1975c
- Toevalsvondsten Middelkerke
- Bron: Thoen, H. (red.) 1987, De Romeinen langs de Vlaamse Kust.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1987aa
- Bron: Thoen, H. (red.) 1987, De Romeinen langs de Vlaamse Kust.
Beschrijving:
Romeinse bewoningsresten in een laag over een lengte van verschillende tientallen meter, op licht veen en onder de Duinkerke II en III klei. Het vondstenmateriaal (o.a. scherven) kan gedateerd worden in de 2de-3de eeuw.
Zoutwinning
Datering: Midden-Romeinse tijdTypologie: ambachtelijke objecten, structuren voor zoutproductie, zoutwinning
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: VAN DOORSELAER A. 1992: Balans van 15 jaar V.O.B.O.W.-opgravingen in West-Vlaanderen, Westvlaamse Archaeologica. 8, 2-30.
Literatuur () - C.K.:VanDoorse:1992ab
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- Bron: Thoen H. (1978) Leffinge (W.-Vl.): romeinse zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1978/2, p. 83.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1978d
- Bron: Thoen H. (1978) Leffinge (W.-Vl.): romeinse zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1978/2, p. 83.
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- Bron: Thoen H. (1977) Leffinge (W.-Vl.) Romeins zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1977/2, p. 98-100.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1977f
- Bron: Thoen H. (1977) Leffinge (W.-Vl.) Romeins zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1977/2, p. 98-100.
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- Bron: Helinium. Kroniek. XXIV, 1984, 2, p. 158.
Literatuur () - C.K.:Bourgeois:1984ab
- Bron: Helinium. Kroniek. XXIV, 1984, 2, p. 158.
- Evaluerend terreinonderzoek Middelkerke
- Bron: THOEN H. en E. COOLS 1975: Een Gallo-Romeinse nederzetting te Leffinge, in Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis, deel CXII, afl. 1-2, p. 167-169.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1975ac
- Bron: THOEN H. en E. COOLS 1975: Een Gallo-Romeinse nederzetting te Leffinge, in Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis, deel CXII, afl. 1-2, p. 167-169.
- Archeologische veldkartering Middelkerke
- Bron: Thoen H. 1974, Leffinge (W.-Vl.): Romeinse nederzetting, in: Archeologie, 1974/1, p. 21-22.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1974aa
- Bron: Thoen H. 1974, Leffinge (W.-Vl.): Romeinse nederzetting, in: Archeologie 1974/2, p. 83.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1974ab
- Bron: Thoen H. 1974, Leffinge (W.-Vl.): Romeinse nederzetting, in: Archeologie, 1974/1, p. 21-22.
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: THOEN H. en COOLS E. 1976: Het Gallo-Romeins zoutwinningscentrum te Leffinge, in Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis, deel CXIII, p. 364-366.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1976ae
- Archeologische opgravingen
- Bron: Thoen H. (1977) Gallo-romeinse nederzetting te Leffinge, in: Eigen Verleden, Tijdschrift voor breed historisch onderzoek 1, nr. 1, najaar 1977, p. 30-32.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1975ac
- Bron: Thoen H. (1977) Gallo-romeinse nederzetting te Leffinge, in: Eigen Verleden, Tijdschrift voor breed historisch onderzoek 1, nr. 1, najaar 1977, p. 30-32.
- Archeologische opgravingen Middelkerke
- archeologische opgravingen: van tot
- Bron: Thoen H. 1975, Leffinge (W.-Vl.): Romeins zoutwinningscentrum, in: Archeologie 1975/2, p. 76
Literatuur () - C.K.:Thoen:1975c
- Toevalsvondsten Middelkerke
- Bron: Thoen, H. (red.) 1987, De Romeinen langs de Vlaamse Kust.
Literatuur () - C.K.:Thoen:1987aa
- Bron: Thoen, H. (red.) 1987, De Romeinen langs de Vlaamse Kust.
Beschrijving:
Tientallen oventjes opgedeeld in 2 batterijen, systematisch aangelegd in het veen (waarin het zout werd uitgekristalliseerd); briquetage, zelas, slakken, keukenafval, concentratie rood-verbrande kleipakketten.