waarneming

Zennemolen van Eizingen

archeologisch element
ID
86
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/86

Beschrijving

Sinds de dertiende eeuw stond in het voormalig gehucht Eizingen de grootste watermolen langs de Zenne. De Eizingenmolen was oorspronkelijk een graanwatermolen op de Zenne, eigendom van de heer van Gaasbeek. In 1684 echter was de molen van Eisingen reeds eigendom van de baron van St-Pieters-Leeuw, ten bewijze het volgende: "Myn heere Rosen, Baron van St-Pieters-Leeuw, op synen muelen tot Eysinghen" (Rek. der Huysarmen). In 1837 behoorde hij toe aan de heer Graaf van der Dilft; maar in de XVIe eeuw, namelijk in 1537, behoorde de Eisingenmolen toe aan Juffrouw Leers. In de kerkrekening van 1675-78 lezen wij: "item van den heer van Gaesbeke op den molen van Eysinghen een rente van een viertel rogge, jaerlyckx, om te mogen aerde steken op den Eysinghendriesch, tot reparatie van den voorscreven molen, welke rente wordt betaelt volgens de mate van Leeuwe, twee stuyvers meer als den spycker van Brussel, beloopt voor de vier jaeren twee gulden seventhien stuyvers eenen halven". De molen werd voor 1611 heropgericht na de verwoesting tijdens de troebelen. Op de Ferrariskaart zie we op de andere oever van de Zenne ook een molengebouw afgebeeld: dat was de oliemolen.

De oliewatermolen werd in 1866 opgeheven en veranderd in een magazijn. De graanmolen brandde in 1871 volledig af en werd in 1874 omschreven als een vlasspinnerij. De percelen waarop beide molens stonden, werd in 1927 overgeheveld naar Buizingen (Halle). In de 19de eeuw werd aan de molen nog een complex toegevoegd met de katoenweverij Vanham en met een gaslichtfabriek die deze katoenfabriek van licht moest voorzien. Van de katoenfabriek blijft vandaag alleen nog de villa van de familie Vanham over, van de gaslichtfabriek nog wat muren en van de watermolen alleen nog wat archeologische resten. Vooral toen de spoorweg dwars door Eizingen werd aangelegd, verdween het gehucht helemaal van de kaart en werd wat restte bij de parochie van Buizingen gevoegd.


Auteurs: Vander Ginst, Vanessa
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Watermolen

Datering: late middeleeuwen
Typologie: infrastructuur voor waterbevoorraading en -afvoer, molens, muurresten
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Bij de eerste inspectie naar aanleiding van de melding van een toevalsvondst was reeds een grote kratervormige’put uitgegraven waarin verschillende muurrestanten konden opgemerkt worden. Onder deze massieven ook een doorbroken ondergronds overwelfd kanaal. Het overgrote deel van het terrein staat echter volledig onder water. De werkput is ook grotendeels bezaaid met brokken afgebroken muurresten.
Overleg met de aanwezige uitvoerders van de sanering leerde dat de bodem tot -4 m sterk chemisch verontreinigd is. Deze vervuiling was ook zichtbaar als een regenboogkleurige film op het wateroppervlak en was ook ruikbaar.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zennemolen van Eizingen [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/86 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.