is deel van de aanduiding als gebied geen archeologie, gewestelijk Gebied 11735
Deze aanduiding is geldig sinds
Volgens historische bronnen werd het hospitaal al in de 12de eeuw opgericht. Door de Franse Republiek werd beslag gelegd op de hospitaalsite door op het einde van de 18de eeuw. De gronden werden opgesplitst en verkocht. De hospitaalsite werd in de 19de eeuw aangekocht door kanunnik Papeleu en ontwikkeld als klooster en school.
Bij het opgravingsonderzoek van 2019 werd slechts een beperkte zone van de oorspronkelijke hospitaalsite werd onderzocht, maar werd toch aanzienlijke hoeveelheid aan informatie verkregen over de inrichting van de site.
De duidelijkste en oudste structuur die werd aangetroffen, is een ca. 8 m brede en ca. 3,5 m diepe gracht met NNO-ZZW oriëntatie. Wellicht betreft het de oostelijke begrenzing van de hospitaalsite. Een renteboek uit 1514 vermeldt het voorkomen van grachten als begrenzing: “… de plecke daer tgodshuus op staet met al zijn toebehoorten ende grachten rontomme, liggende noord ande Ghentstraate, oost ande cloostere48, zuudt ande priesteragie, west ande strate…”. De oudste gebruiksfase van de gracht wordt op basis van het vondstmateriaal in de tweede helft van de 14de eeuw gesitueerd. Of de gracht reeds teruggaat tot de stichtingsfase van het hospitaal is niet helemaal duidelijk. Het voorkomen van verspit, 13de-eeuws aardewerk op de onderzochte zone is alvast een aanwijzing voor menselijke aanwezigheid.
De botanische resten uit de derde gebruiksfase van de gracht geven een beeld van hoe de omgeving er in de tweede helft van de 15de eeuw uitzag. De aanwezigheid van graslandplanten en de beperkte hoeveelheid boompollen wijst op een open landschap. De vruchten van wilg wijzen op het voorkomen van enkele wilgen langs de gracht. De typische oever- en waterplanten tonen ook aan dat de gracht watervoerend was. In de omgeving kwamen fruit- (zoete of zure kers) en notenbomen (walnoot en kastanje) voor. Wellicht kunnen we één of meerdere boomgaarden situeren op de gronden van het hospitaal, het naastgelegen klooster en/of de priesteragie. Het grote aantal ruderalen wijst op het voorkomen van veel betreden, omgewerkte en voedselrijke (bemeste) gronden zoals akkers en moestuinen. Mestschimmels zijn ook aangetroffen in de gracht. De aangetroffen akkeronkruiden tonen aan dat graan verbouwd en/of verwerkt werd in de omgeving van de gracht. Behalve rogge werd ook vlas verbouwd en/of verwerkt.
Vanaf 1522 wordt een kerkhof ingericht binnen het areaal van het Sint-Blasiushospitaal. Getuige hiervan zijn 32 begraven individuen die werden aangetroffen tijdens het onderzoek. In het oosten wordt het kerkhof begrensd door de brede en diepe gracht. Het kerkhof strekt zich verder uit richting het westen en zuidwesten. Volgens historische bronnen worden tegen het midden van de 17de eeuw geen zieken meer opgevangen in het hospitaal. In 1648 wordt bijvoorbeeld vermeld dat het hospitaal “niet subject en is eenighe siecken taenverdene…”. Wellicht zijn vanaf dan ook geen overledenen meer toegevoegd aan het kerkhof. Het aangesneden grafveld werd op basis van enkele 14C-analyses gesitueerd tussen de tweede helft van de 15de en het begin van de 17de eeuw. De overledenen werden begraven volgens de christelijke traditie. De meeste individuen waren west-oost georiënteerd.
In de gracht werd een puinrijke vulling aangetroffen die gelinkt wordt aan vernielingen en/of bouwactiviteiten op de site. Het vondstmateriaal dateert uit de tweede helft van de 15de en de eerste helft van de 16de eeuw. Historische bronnen plaatsen dergelijke activiteiten echter later in de tijd, nl. tweede helft 16de en eerste helft 17de eeuw. De gracht wordt in elk geval niet meteen helemaal gedempt. Cartografische bronnen uit de 18de eeuw lijken deze gracht nog steeds weer te geven. De jongst aangetroffen dempingpakketten kunnen vermoedelijk wel gekoppeld worden aan de Franse Republiek en de ontbinding van het klooster.
Tenslotte werden nog enkele restanten van muren aangetroffen, daterend uit de nieuwe tijd.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Raap België bvba
Beschrijving:
Archeologisch vooronderzoek vond plaats van 27/08/ 2019 tot en met 28/08/2019. Hier werd een mogelijke 13de eeuwse fase aangetroffen en een 19de/20ste eeuwse fase.
Vermoedelijk de beginfase van het hospitaal. In de onderzochte zones zijn 13de/14de-eeuwse resten aan het licht gekomen. Deze oude sporen
kunnen vermoedelijk worden gelinkt met de eerste ingebruikname van deze gronden. Gezien het aardewerk, etensresten, bouwpuin aanwezig zijn, is alvast sprake van
herwerkt afval tot nivelleringslaag. De nivelleringspakketten uit deze periode werden slechts op een deel van
het terrein aangetroffen. Dit kan erop wijzen dat binnen deze zones de grond
natter was, en dus voor die periode niet in gebruik was. De funderingen kunnen niet precies gedateerd worden. Voorlopig krijgen zij dezelfde datering als de lagen.
Nivelleringslagen/ophogingslagen en funderingen. Aan de hand van het aangetroffen materiaal kunnen deze vanaf de 13de eeuw gedateerd worden.
Beschrijving:
Archeologisch vooronderzoek vond plaats van 27/08/ 2019 tot en met 28/08/2019. Hier werd een mogelijke 13de eeuwse fase aangetroffen en een 19de/20ste eeuwse fase.
Deze ophogingspakketten zijn (heel) recent en kunnen worden gerelateerd aan de bouw van de school.
Mogelijk 20ste eeuw.
Beschrijving:
Stichting van een hospitaal opklimmend tot 12de eeuw met een eerste bloeiperiode ca. 1200. Eerste vermelding als O.-L.-Vrouwehospitaal in 1232. Aanvankelijk een kloostergemeenschap van broeders en zusters, na 1400 enkel bediend door Augustinessen (1427). Eerste vermelding als St.-Blasiushospitaal in 1455 met kapelwijding in 1456 (cf. Van den Abeele) en 1522 (cf. Cassiman). Vlg. stadsrekeningen hospitaal verwoest in 1584.
Nieuwe bloeiperiode en uitbreidingen in 17de eeuw, nieuwe kapel in 1672. Deed dienst als stadsgevangenis tussen 1800 en 1843. De gemeenschap hospitaalzusters ontbonden in 1806; in 1816 overgenomen door de zusters Maricolen die er een klooster en school oprichtten.
- was er reeds in 1200, zeker in 1232 (stichtingsdatum onbekend)
- volgens stadsrekeningen verwoest in 1584
- uitbreidingen 17de eeuw en later
12de eeuw
Omvat
Kaaistraat
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Sint-Blasiushospitaal [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/970578 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.