Inventaris
waarneming

Kerkhove Stuw Werkput 2

archeologisch element
ID
979600
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/979600
Provincie
West-Vlaanderen
Gemeente
Avelgem
Deelgemeente
Kerkhove
Locatie
Kerkhove (Avelgem)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
299m²
Bewaringstoestand
Niet bewaard
Links
OAR - Item ROEV4091-001
OAR - Item SYNT007-001

Beschrijving

Opgraving naar aanleiding van de bouw van een nieuwe stuw te Kerkhove. Er werden bij de opgraving 2 werkputten aangelegd. Bij de opgravingen werden 16 geomorfologische fases onderscheiden te dateren van het Weichseliaan tot nu. In totaal werden op 50 geselecteerde stalen bodemanalyses uitgevoerd en 24 slijpplaten werden in detail bestudeerd. In werkput 2 werd enkel de noordwestelijke wand van het opgravingsvlak onderworpen aan bodemkundige analyses. Waar klastisch materiaal voorkomt, werden op dezelfde niveaus als voor pollen ook diatomeeënmonsters genomen. Het veen werd niet bemonsterd omdat dit te basische is voor de bewaring van diatomeeën. Niet alle oversnijdingen tussen de verschillende grachten werden onderzocht door middel van coupes vanwege de aard van de sporen in het vlak.

De opgravingen te Kerkhove ‘Stuw’ hebben twee belangrijke archeologische niveaus aan het licht gebracht. De top van het veen bleek vooral belangrijk voor de Gallo-Romeinse relicten terwijl de top van de dieperliggende oeverwal vooral prehistorische resten heeft opgeleverd. Beide niveaus genieten een uitzonderlijke ruimtelijke bewaring van de archeologische resten dankzij de latere afdekking met respectievelijk alluviale klei, en veen. In werkput twee werd de top van de oeverwal afgedekt door een kleiig, donkerbruin, sterk organisch/venig pakket. Dit organische pakket is vermoedelijk een vermenging van antropogeen opgevoerd sediment en de top van de oeverwal.

In het grondplan van werkput twee zijn drie sporen zichtbaar: één bomkrater en twee parallelle grachten. Dankzij de aanwezigheid van microlieten zijn er aanwijzingen dat er vanaf het vroeg-mesolithicum menselijke activiteit heeft plaatsgevonden. Verder is er ook sprake van één kleine artefactenconcentratie die kon worden toegewezen aan het laat-mesolithicum. In totaal waren er 4343 lithische artefacten in deze werkput aanwezig, deze zijn uitvoerig beschreven maar niet individueel gedateerd. De mesolithische resten moeten altijd gezien worden als resten van haardplaatsen. Verschillende neolithische vondsten wijzen op afzonderlijke, zeer kortstondige activiteiten, die mogelijks van symbolische of rituele aard kunnen zijn.

In werkput twee werd slechts één spoor geregistreerd dat kan worden toegeschreven aan de Romeinse periode. Het betreft spoor zes en bezit een afwijkende oriëntatie dan de sporen in werkput één, namelijk west-oost. Deze gracht heeft een gemiddelde breedte van 1,25 meter en doorsnijdt tevens de top van de onderliggende oeverwal, inclusief steentijdvindplaatsen.


Auteurs: Sergant, Joris
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: GATE

Laatmesolithische occupatie

Datering: laatmesolithicum
Typologie: haardplaatsen
Materiaal: kwartsiet van Wommersom, lithisch materiaal, vuursteen
Thema: Sites en sitecomplexen uit het finaalpaleolithicum en mesolithicum
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Slechts één kleine artefactenconcentratie kon worden toegewezen aan het laat-mesolithicum in werkput 2.

Neolithische vondsten

Datering: neolithicum
Stijl: michelsbergcultuur
Materiaal: aardewerk, lithisch materiaal, vuursteen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Enkel in werkput 2 werden vondsten aangetroffen die ontegensprekelijk tot het neolithicum behoren. Deze omvatten slecht bewaarde fragmenten van een aardewerkpot, verschraald met verbrijzelde vuursteen, typerend voor de Michelsbergcultuur uit het middenneolithicum. In totaal waren er 126 fragmenten aardewerk met een homogeen baksel afkomstig van éénzelfde pot. Er was eveneens een gepolijst bijltje en een driehoekige pijlpunt uit dezelfde periode. Andere typische werktuigen, waaronder een 'microdenticulée', 2 gesteelde pijlpunten en een aangepunte kling, verwijzen daarentegen duidelijk naar een jongere fase van het neolithicum, waarvan ook op de aanpalende rivierduin vondsten werden verzameld (o.a. potbeker-achtig aardewerk).

Opvallend voor de neolithische vondsten is hun verspreid voorkomen, wat zou kunnen wijzen om het resultaat van afzonderlijke activiteiten, waarvan sommige misschien eerder van symbolische of rituele aard zijn.

Uit pollensequenties bleek dat er een kleine houtskoolpiek plaatsvond, die gesitueerd kan worden in de periode van de Michelsbergcultuur. Dit verwijst mogelijk naar lokale ontbossing door middel van de slash-and-burn techniek.

Romeinse Grondsporen

Datering: Romeinse tijd
Typologie: grachten (infrastructuur), mansiones, ontwateringsgrachten
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), Doornikse kalksteen, lithisch materiaal, plantaardig materiaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In beide werkputten zijn verschillende grachten aangetroffen die op basis van enkele koolstofdateringen tot de periode van een nabijgelegen mansio toegeschreven kunnen worden. Een mansio, een grote baanpost, is een regionaal administratief en logistiek centrum dat meestal op de kruising van land- en waterwegen werd opgetrokken. De mansio in kwestie bevond zich op de droge oever van de Waarmaardse Kouter.

De grachten in beide werkputten werden vermoedelijk aangelegd om het veengebied te draineren in functie van de aanleg van aker- en/of weilanden en een weg. De vulling van de drainagegrachten langs de weg leverden naast ceramisch en lithisch materiaal ook plantaardige en dierlijke resten die bijkomende informatie over het gebruik van de weg kunnen bieden.

In werkput twee wees micromorfologisch onderzoek uit dat de bodem sporen van bewerking vertoont die mogelijk in verband staan met landbouw. In deze bodem werd ook een hoge vertegenwoordiging van Cerealia pollen vastgesteld.

Het onderzoek van de Gallo-Romeinse grachten bracht ook kennis op over de landschapsontwikkelingen tijdens deze periode. Er werd vastgesteld dat er sprake is van een tweede uitgraving volgend op de afzetting van een kleilaag. Dit wijst erop dat de Romeinen als eersten geconfronteerd werden met een Schelde die regelmatig buiten haar oevers trad.

Vroegmesolithische occupatie

Datering: vroegmesolithicum
Typologie: haardplaatsen
Materiaal: lithisch materiaal, vuursteen
Thema: Sites en sitecomplexen uit het finaalpaleolithicum en mesolithicum
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In deze zone werden geen grote concentraties lithisch materiaal aangetroffen. Diverse microlieten wijzen er wel op dat ook deze iets hogere zone van de oeverwal (ten opzichte van werkput 1) bezocht is tijdens het mesolithicum.

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Kerkhove Stuw werkput 1

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kerkhove Stuw Werkput 2 [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/979600 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.