Algemeen

Bij munitieruimingswerken door Braet nv werd op 30 september 2020 een gietijzeren kanon aangetroffen op het strand van Wenduine even ten westen van de monding van de Blankenbergse Vaart. Het kanon werd aangetroffen in min of meer horizontale positie op een diepte van 4,5 tot 5 m beneden het strandoppervlak.

Nieuwe Tijd

Het kanon weegt om en bij de 800 kg, is 2,5 m lang, heeft een grootste diameter van 38 cm ter hoogte van de kulasband en een kaliber van 8 cm. Deze kenmerken laten toe om het te identificeren als een Engelse ‘7,5 feet + 8 inch minion’ of vierponder. Het kanon was schietensklaar bij de vondst en de loop was nog afgedicht met het houten tompion dat op zijn beurt was afgedekt met een stuk textiel.

Het is geïdentificeerd als een product van één van de kanonnengieterijen van Thomas Browne of zijn zoon John met vestigingen in de graafschappen Kent en Sussex. Ondanks de afwezigheid informatie op de zijkanten van de tappen, vertoont het kanon alle kenmerken van de voor export bedoelde kanonnen van deze kanonnengieterijen. Het kanon is vermoedelijk geproduceerd in het decennium 1610-1620.

Het kanon kan mogelijk in verband worden gebracht met een incident, activiteit of episode uit de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) ook de Opstand van de Nederlanden genoemd. Voorlopig kan geen concrete gebeurtenis uit het eerste kwart van de 17de eeuw worden gelinkt. Het stuk is net iets te jong (1610-1620) om gerelateerd te kunnen worden met het Beleg van Oostende (1601-1604).
Het is wellicht vanop een schip uit de Nederlandse Republiek in moeilijkheden op zee overboord gezet ter hoogte van het strand van Wenduine-De Haan om het schip in kwestie te verlichten. Het schip is in elk geval niet gezonken op de vindplaats van het kanon daar er niets anders in de omgeving van het kanon is gevonden tijdens de munitieruimingswerken. Het kanon is gevonden tegenover de locatie van een Spaanse fort (1587-1679) in de duinen dat over de sluis op de Blankenbergse Vaart was gebouwd. Het is niet uit te sluiten dat de in het fort aanwezige personen getuige waren van het incident met dit kanon, maar aanwijzingen in de geschreven bronnen zijn er niet.