Inventaris
waarneming

Turnhout Kasteelloop

archeologisch element
ID
980789
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980789

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als gebied geen archeologie, gewestelijk Gebied 6844
    Deze aanduiding is geldig sinds

Provincie
Antwerpen
Gemeente
Turnhout
Deelgemeente
Turnhout
Locatie
Kasteelloop (Turnhout)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
27 959m²
Bewaringstoestand
Niet bewaard
Links
-

Beschrijving

Naar aanleiding van de aanvraag van een omgevingsvergunning voor een woonverkaveling werd de projectzone na een positief proefsleuvenonderzoek, vlakdekkend onderzocht. Dit onderzoek bracht een meerperiodensite aan het licht met bewoning uit de metaaltijden, vroeg-Romeinse periode, vroege en volle middeleeuwen en landbouwsporen uit de late en postmiddeleeuwen. De sporen lagen verspreid langs weerszijden van een depressie die het terrein diagonaal doorkruist en waarvan het water later gekanaliseerd werd als de Kasteelloop. Uit de metaaltijden werden meerdere spiekers en ten minste 4 waterputten geregistreerd. Er zijn geen hoofdgebouwen aangetroffen. (geen hoofdgebouwen). Uit de vroeg-Romeinse periode (1ste eeuw na Chr.) zijn 2 gebouwplattegronden (woonstalhuizen) met telkens 1 waterput en nog een 3de waterput geregistreerd. Mogelijk werd ook een wegtracé herkend. Uit de vroege middeleeuwen (Karolingische periode) zijn langs weerszijden van de depressie 5 gebouwen ingetekend. In de 9de eeuw zijn sommige vervangen door 2 nieuwe gebouwen. Uit dezelfde periode dateren ten minste 3 waterputten. Er werd uit deze periode ook 1 inhumatiegraf aangetroffen in de buurt van een van de gebouwen. Mogelijk was ter hoogte van het veronderstelde wegtracé een poortgebouw opgetrokken. Rond de 10de eeuw verdwijnt de bewoning. Uit de volle middeleeuwen zijn geen gebouwen waargenomen, wel greppels met volmiddeleeuws aardewerk. In de late tot postmiddeleeuwen werd de depressie opgevuld en werd het terrein wellicht in gebruik genomen als landbouwgrond. Hiervan getuigen de perceelsgreppels met aardewerk uit deze periode. 14C-dateringen op houtskool en hout (voornamelijk uit de waterputten) staafden de dateringen van het cultureel materiaal en pollenanalyse en zaden- en vruchtenonderzoek van de stalen uit de waterputten en de depressie schetsen de evolutie van het landschap tijdens deze occupatiefasen.


Bron: CLAESEN J., VAN GENECHTEN B., VERBEELEN G., DIRIX E., AUDENAERT E., KEERSMAEKERS E., DOUCET A. & BOUCKAERT K. 2020: Eindverslag Turnhout-Kasteelloop. Verslag van resultaten, Archebo-Rapport 2018A34, Kortenaken.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: ARCHEBO bvba

IJzertijdoccupatie

Datering: ijzertijd
Typologie: bijgebouwen, depressies, paalsporen, spijkers, vaatwerk, waterputten
Context: archeologische objecten, archeologische sporen en uitgravingen, geomorfologische elementen en processen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Meerdere kleine bijgebouwen en spiekers verspreid in clusters over het terrein. Geen hoofdgebouwen aanwezig. Zeker 4 waterputten kunnen inde ijzertijd gedateerd worden op basis van het aardewerk dat in de vulling aanwezig was.

Late en postmiddeleeuwen

Datering: 13de eeuw, 14de eeuw, nieuwe tijd
Typologie: perceelsgreppels, vaatwerk
Context: archeologische objecten, archeologische sporen en uitgravingen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Geen sporen van gebouwen maar wel aantal greppels die het terrein in landbouwpercelen verdeelden. Wellicht werd terrein vanaf dan landbouwgebied. De aanwezige depressie werd opgevuld.

Vroeg-Romeinse bewoning

Datering: Vroeg-Romeinse tijd
Typologie: depressies, paalsporen, vaatwerk, waterputten, wegen, woonstalhuizen (archeologisch erfgoed)
Context: archeologische objecten, archeologische sporen en uitgravingen, geomorfologische elementen en processen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Twee hoofdgebouwen van het type Alphen-Ekeren. Ten minste 3 waterputten horen tot deze periode. Datering op basis van typologie gebouwen, aardewerk uit de paalkuilen en waterputten (o.a. terra sigillata). Datering gestaafd door 14C datering op houtskool uit de paalkuilen van een van de hoofdgebouwen (tussen 15 en 85 na Chr.) en dendro op hout uit de waterputten (kapinterval rond 64 na Chr; en na 44 na Chr.). Een van de waterputten zou nog ouder zijn nl. dendro die wijst op kapdatum na 18 voor Chr.. Bewoning te interpreteren als 2 erven elk met een waterput en 1 ervan ook met een spieker. Mogelijk wegtracé langs depressie.

Vroegmiddeleeuwse bewoning

Datering: Karolingische periode, laat-Merovingische periode
Typologie: depressies, gebouwplattegronden, haardkuilen, inhumatiegraven, paalsporen, poorten (bijgebouwen), vaatwerk, waterputten, wegen
Context: archeologische objecten, archeologische sporen en uitgravingen, geomorfologische elementen en processen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Ten minste 2 gebouwplattegronden uit het einde van de 7de en het begin van de 8ste eeuw, die op basis van een 14C-datering op houtskool uit de paalkuilen (ca 700 na Chr.). Nog 3 andere gebouwen zijn eveneens in de vroege middeleeuwen te dateren, dit op basis van de typologie en het aardewerk uit de paalkuilen (o.a. handgevormd aardewerk met rode inclusies). Deze gebouwen zijn wellicht tegen het einde van de 8ste eeuw verdwenen. Twee nieuwe gebouwen werden opgetrokken die op basis van hun typologische kenmerken en aardewerk (o.a. Badorf en Mayen) tussen 850 en 950 te dateren zijn. Deze datering wordt bevestigd door een 14C-datering van 2 houtskoolstalen uit een van de gebouwen: tussen 680/760-880. Tenminste 3 waterputten horen tot de vroegmiddeleeuwse bewoning met 14C-dateringen tussen 777-981 en de aanwezigheid van o.a. Badorfaardewerk. Mogelijk poortgebouw aan een van de erven. Langs het wegtracé tekenden zich kleine paalkuilen van een mogelijke omheining af. In de nabijheid van een van de gebouwen werd een geïsoleerd inhumatiegraf aangetroffen.

volle middeleeuwen

Datering: volle middeleeuwen
Context: archeologische objecten
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Geen gebouwplattegronden maar verspreid over het terrein werd volmiddeleeuws aardewerk aangetroffen waaronder Rijnlands roodbeschilderd en Maaslands wit.

Relaties

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Turnhout Kasteelloop [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980789 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.