waarneming

Zakstraat

archeologisch element
ID
980875
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980875

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als gebied geen archeologie, gewestelijk Gebied 6516
    Deze aanduiding is geldig sinds

Beschrijving

De vastgestelde archeologische sporen hebben enerzijds betrekking op de vliet en de beschoeiing ervan, en anderzijds op sporen van bebouwing en tuinzones die zich langs de ingedijkte vliet situeren. De resten zijn te dateren in de volle middeleeuwen, de late middeleeuwen, de nieuwe en de nieuwste tijd. Van de vliet Melaan zijn verschillende fasen vastgesteld. De in oorsprong open en natuurlijke meanderende zijrivier van Dijle die op basis van het materiaal in de fluviatiele afzettingen (o.a. 14C-datering) in de volle middeleeuwen te dateren is, evolueerde naar een vliet met houten oeverbeschoeiingen. Deze beschoeiingen zijn op basis van aardewerkvondsten, 14C-dateringen en dendrochronologie gedateerd vanaf het midden van de 12de eeuw. Langs de oever is een houten watertrap vastgesteld die gedateerd is door middel van dendrochronologie na 1284-1285. De Melaan werd ingedijkt met bakstenen en natuurstenen kademuren gefundeerd op houten palen, vanaf het einde van de 13de/begin 14de eeuw. Uiteindelijk werd de vliet gedempt met zand in 1912 en overbouwd. Uit de verschillende pakketten gebeurden staalnames  voor 14C-datering (hout), macrobotanisch onderzoek, archeozoölogisch onderzoek, visrestenonderzoek, pollenonderzoek, dendro, macroscopisch onderzoek van de natuursteen. Wat het ruimtegebruik langs de Melaan betreft, werd het terrein langs de kademuur opgehoogd en bouwrijp gemaakt vanaf de 14de eeuw (drainagebuis in grijs aardewerk). Bebouwing in baksteen vond pas plaats vanaf 15de eeuw. Er zijn drie percelen vastgesteld waarvan de percellering dezelfde bleef tot nieuwste tijd. Het betreft achtererven en tuingedeelten van woonhuizen langs de Rik Woutersstraat. Op deze drie percelen zijn opeenvolgende ophogingen en bebouwingen tot in de 20ste eeuw vastgesteld. Op het meest noordelijke perceel is een ovenstructuur waargenomen die mogelijk in verband te brengen is met het  brouwersambacht. Op het centrale perceel zijn verschillende vloerniveau’s en rechthoekige bakstenen structuren geregistreerd die mogelijk te relateren zijn aan artisanale activiteiten. Een ronde bakstenen waterput gefundeerd op houten planken is te situeren in de 19de/20ste E. Het meest zuidelijke perceel was lang als tuinzone in gebruik. De 19de-eeuwse muurresten en een houten 19de-eeuwse waterput zijn te associëren met werkplaatsen. Er zijn tevens kelderruimtes opgetekend. Er gebeurden staalnames voor voor macroresten -, pollen- en archeozoölogisch onderzoek op vullingen van stortkokers en afvoergoten en 14C-datering op houtskool uit de ovenstructuur. Of er ook artisanale activiteiten plaats vonden zoals leerlooien (13de eeuw), verven (14de en 15de eeuw) en brouwen (16de-20ste eeuw) vermeld in de historische bronnen, is niet bewezen. De hoornpitten gevonden in de 12de/13de-eeuwse afzettingen van de Melaan zouden kunnen wijzen op de aanwezigheid van een hoornbewerker/leerlooier maar het kan ook gaan om afval van elders. Verder is in het pollenonderzoek de aanwezigheid van wouw vastgesteld maar de hoeveelheid was te gering om in verband te kunnen brengen met verversactiviteiten. 


Bron: COREMANS L. 2020: Eindverslag archeologische opgraving Mechelen-Zakstraat, Rapporten All-Archeo bvba 663, Bornem.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: All-Archeo bv

Evolutie Melaan

Datering: late middeleeuwen, volle middeleeuwen
Typologie: fluviatiele processen, infrastructuur aan en in het water, kaaimuren, natuurlijke waterlopen, palen
Context: archeologische objecten, archeologische sporen en uitgravingen
Materiaal: aardewerk, hout
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Van de Melaan zijn meerdere fasen vastgesteld nl. een natuurlijke meanderende rivier, een open rivier met houten oeverbeschoeiing (midden 12de eeuw) later vervangen door een bakstenen en natuurstenen beschoeiing (einde 13de/begin 14de eeuw). De verschillende fluviatiele pakketten bevatten heel wat cultureel materiaal en organische resten.

Ruimtegebruik langs de Melaan

Datering: 14de eeuw, 15de eeuw, nieuwe tijd, nieuwste tijd
Typologie: infrastructuur voor waterbevoorraading en -afvoer, muurresten, ovens, tuinen, vaatwerk, vloeren, waterputten
Context: archeologische objecten, archeologische sporen en uitgravingen
Materiaal: aardewerk, glas, leer
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Langs de Melaan zijn de terreinen bouwrijp gemaakt vanaf het einde van de 14de eeuw. De oudste gebouwstructuren dateren vanaf de 15de eeuw en lopen door tot de 20ste eeuw. Er zijn 3 percelen te herkennen waarvan de achterbouw en tuinzones binnen het onderzoeksproject vallen. Meerdere structuren zijn herkend waaronder vloeren, een oven, 3 waterputten. De meeste structuren dateren uit de nieuwe tijd.


Relaties

  • Is deel van
    Historische stadskern van Mechelen

  • Is deel van
    Mechelen binnenstad


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zakstraat [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980875 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.