waarneming

Blankenbergse Steenweg

archeologisch element
ID
980915
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980915

Juridische gevolgen

  • is deel van de aanduiding als gebied geen archeologie, gewestelijk Gebied 6543
    Deze aanduiding is geldig sinds

Beschrijving

Er werd beslist om ter hoogte van de Blankenbergse Steenweg op de locatie van een gesloopte hoeve een opgraving uit te voeren binnen een zone van ca. 1,8ha. Dit terrein was omgeven door een gracht. 

De oudste bewoning binnen het plangebied gaat terug tot de 12de – 13de eeuw. Tijdens de tweede helft van de 13de eeuw worden waarschijnlijk de meeste erfgrachten uitgegraven en ontstaat de kern van het erf. De aanwezigheid van een 14de een 15e-eeuwse Duiventoren onderstreept het belang van de toenmalige site. Gedurende de eeuwen kende het erf verschillende veranderingen. Grachten en poelen werden uitgegraven en gedempt. Bijgebouwen werden opgericht, maar ook opgegeven. Bouwmateriaal werd vaak binnen het erf hergebruikt. Een laatste belangrijke bouwfase vond plaats op het einde van de 19de eeuw. Toen werd het recent gesloopte hoofdgebouw opgericht. Gedurende de eeuwen bleef de woonzone binnen het erf bijna ongewijzigd op dezelfde locatie (noorden/noordoosten). Enkel de omvang wijzigde wat. In het zuiden/zuidoosten was meestal een weide ingericht. De overige delen zijn geïnterpreteerd als activiteitenzone. De afgelopen eeuwen verdween het belang van het erf. Ook de aanwezigheid van de duiventoren(s) raakte vergeten. Enkel de naam bleef behouden als toponiem. 

Een drietal kuilen zijn uitgegraven om dieren in te begraven. Dit zijn zogenaamde krengbegravingen. Telkens gaat het om adulte of subadulte runderen in anatomisch verband. 

Naast de datering van de site is er ook gepoogd om het landschap te reconstrueren doorheen de tijd. De oudste context die hiervoor werd onderzocht is de restgeul uit het vooronderzoek. Deze dateert uit de fase voor het opgegraven erf. Op basis van het vondstmateriaal uit de proefsleuven werd de opvulling gedateerd omstreeks de 10de – 11de eeuw. De analyse van de pollen in de vulling van de restgeul geeft aan dat toen deze opgevuld raakte, de omgeving al werd gebruikt als akkerland. De sterke vertegenwoordiging van kruidige taxa suggereert een open landschap. Hiernaast waren er zeer waarschijnlijk ook zouttolerante soorten aanwezig in de omgeving rondom de restgeul. 

Grachtsegment S39 dateert uit de 13de – 14de eeuw. Op de onderste drie opvullingslagen werd een pollenanalyse uitgevoerd. Verder zijn heel wat pollen van akkeronkruiden vastgesteld (voorbeelden: veldzuring, melkdistel). Er werden in de vorm van grassen, witte klaver, blauwe knoop/duifkruid en scherpe boterbloem bewijzen voor grasland gevonden. Op de vochtige voedselrijke gronden kwamen elzenstruwelen voor. Hierin was ook wilg aanwezig. Bosschages met eik, berk, iep, linde, beuk en berk kwamen voor in de wijde omgeving.  Opvallend is de toename van percentages van veenmossporen en niervaren.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: MONUMENT - VANDEKERCKHOVE

Afwateringsstructuren

Datering: late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: infrastructuur voor waterbevoorraading en -afvoer
Materiaal: aardewerk, kalksteen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In het noorden van het plangebied werden verschillende ondergrondse bakstenen gootjes gevonden. Daarnaast werden dekstenen uit kalksteen gebruikt. Om water af te voeren werd niet enkel gebruik gemaakt van gootjes, maar ook van ceramische buizen. De afvoer bestaat uit verschillende korte elementen (34cm) gemaakt in grijs aardewerk die ineen werden geschakeld.

Individuele grondsporen

Datering: late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: greppels, kleding en -accessoires, kuilen, munten, paalsporen, poelen, waterkuilen
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), brons, glas, hout, ijzer, koperlegering, leer, pijpaarde, zandsteen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
De scherven van het aardwerk zijn voornamelijk grijs en roodgeglazuurd aardewerk. In de vulling van S39 werd een licht aangepunte paal gevonden. Daarnaast kwam uit S39 scherven van een vervanger waarbij één van beide handvaten is uitgewerkt als een gezicht. Andere vondsten uit S39 zijn scherven van een bakpan en fragmenten van drinkbekers. Uit verschillende sporen kwam aardewerk uit protosteengoed, hoogversierd aardewerk, faience, majolica en Werra/Weser aardewerk. Spoor S55 bevatte een pijpfragment uit pijpaarde.
Vondst van een schedel van een bunzing. In uitgraving S39 werden fragmenten van minstens twee leren zolen gevonden en ook verschillende leren onderdelen van de bovenzijde van de schoen. Verder zijn nog andere fragmenten van leer aangetroffen. Vondsten uit metaal zijn een koperen munt, een bronzen gesp, een ijzeren object, twee koperen schalen en een mes. Daarnaast zijn enkele scherven van glazen flessen, fragmenten van houten schalen, fragmenten zandsteen van mortieren en een stenen knikker opgegraven.

Middeleeuws erf met hoeve

Datering: 12de eeuw, late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: afvalkuilen, beerputten, bijgebouwen, bouwmaterialen, funderingslagen, gebouwplattegronden, grachten (verdedigingselementen), greppels, krengbegravingen, kuilen, omheiningsmuren, paalsporen, poelen, verharde wegen, vloeren
Context: duiventorens, erven, hoeven
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), houtskool, natuursteen, plantaardig materiaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Verschillende funderingsresten en vloeren uit baksteen en (glazuur)tegels. De onderzijde van een trap opgebouwd uit natuurstenen treden is bewaard gebleven. Aanwezigheid van een sterfput en een dorpel.
Bijgebouw 1 bestaat uit acht bakstenen poeren. Natuursteen dat werd gebruikt als bouwmateriaal. De paalsporen wijzen ook op een bijgebouw. De scherven van het aardwerk zijn voornamelijk grijs en roodgeglazuurd aardewerk.
Het overgrote deel van de herkende wegdekken is gemaakt uit baksteen. De bakstenen in kasseiweg zijn geïnterpreteerd als herstellingen.
De omheiningsmuur sluit aan bij de gesloopte hoeve.
Voor de 3 krengbegravingen gaat het telkens om adulte of subadulte runderen in anatomisch verband. Ze vertonen geen sporen van manipulatie en zijn dus niet gebruikt voor consumptie.


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Blankenbergse Steenweg [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980915 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.