Tussen 26 februari en 5 maart 2021 voerde Raakvlak een archeologisch terreinonderzoek uit naar aanleiding van een toevalsvondst bij infrastructuurwerken in de verbrede zone van de Sint-Amandsstraat nabij huisnummer 11. Verschillende restanten van funderingen kwamen aan het licht die gelinkt kunnen worden aan de romaanse (natuurstenen fundering) en gotische fasen (bakstenen funderingspijlers) van de voormalige Sint-Amandskapel. De Sint-Amandskapel werd mogelijk gesticht door Amandus in de 8ste eeuw. Harde data zoals de vermelding van de kapel in het dagboek van Galbert van Brugge in 1127 toont aan dat de kapel zeker ouder moet zijn dan 1127. In 1817 werd de kapel afgebroken waarna een waterpomp op de locatie werd geplaatst.
Hoewel een exacte datering van de aangetroffen funderingsmuren niet mogelijk is, werd wel een restant van deze eerste romaanse fase van de kapel aangetroffen. Het gaat hier om een massieve natuurstenen funderingsmuur van 60cm breed. De muur kent een oost-west oriëntering en behoorde vermoedelijk tot de noordelijke buitenmuur van de kapel.
De romaanse kapel wordt in een latere fase opgevolgd door een bakstenen gotische kapel. Een precieze datering van deze verbouwingsfasen is niet gekend. Wel kan gesteld worden dat de kapel die gekend is uit latere afbeeldingen, zoals op de Kaart van Marcus Gerards uit 1562, de bakstenen gotische kapel is. In werkput 2 werden verschillende bakstenen structuren blootgelegd die gelinkt kunnen worden aan de bakstenen gotische kapel. De meest opvallende van de structuren zijn de twee funderingspijlers. Hoe deze gekoppeld kunnen worden aan gekende afbeeldingen van de bovengrondse constructie van de kapel blijft onduidelijk. De funderingspijlers lijken geen onderdeel van een doorlopende muur.
Naast funderingssporen van de kapel werd eveneens een begraving in een beschilderde grafkamer onderzocht. Op basis van de gebruikte schildertechnieken kon de grafkamer in de 15de eeuw gedateerd worden. Dergelijke beschilderde grafkamers zijn een goed gekend gegeven voor de regio rond Brugge. De aangetroffen grafkamer sluit dan ook goed aan bij de gekende tradities van het beschilderen van grafkamers in de regio rond Brugge. Kijkend naar de oriëntatie van het graf is dit oost-west georiënteerd en uitgewerkt tegen de romaanse fundering. Dit wijst erop dat deze fundering mogelijk nog bovengronds zichtbaar was tijdens het aanleggen van de grafkamer in de 15de eeuw, of dat de locatie van de grafkamer bij de aanleg werd aangepast aan de aangetroffen fundering bij het uitgraven van de holte. In de grafkamer zelf bleek nog een in situ begraving aanwezig van een individu begraven in een houten kist waarop ijzeren beslag aanwezig was. De kist steunde op vier bakstenen, twee gelegen aan het hoofdeinde en twee aan het voeteinde. Het individu bleek uit onderzoek vermoedelijk een vrouw te zijn van volwassen leeftijd (mogelijk 25-45 jaar).
De aangetroffen archeologische sporen zijn een belangrijk gegeven voor de kennis van de Sint-Amandskapel en bouwen mee aan een bredere dataset, die kan leiden tot meer inzicht in de verschillende bouwfasen, de datering en het gebruik van de kapel en de omliggende ruimte. Daarbij tonen de vondsten ook aan dat ondanks het afbreken van de kapel in 1817 nog heel wat sporen ondergronds bewaard zijn gebleven.
Auteurs: Lannoy, Branco
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Is deel van
Historische stadskern van Brugge
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Amandsstraat [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/981119 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.