waarneming

Finaal-Paleolithische Duin

archeologisch element
ID
981137
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/981137

Beschrijving

Het doel van het FWO-project is een interdisciplinair onderzoek naar laat-glaciale (Finaal-Paleolithicum) sites in het Schelde-bekken uit te voeren en de impact van tafonomische processen op het distributiepatroon van de sites.

Noordwest Europa werd na het LGM (Laat Glaciaal Maximum) opnieuw gekoloniseerd door groepen jagers-verzamelaars. De groepen hadden een voorkeur voor afgeschermde locatie zoals grotten, overhangende rotsen en riviervalleien. In heel N-W Europa zijn goed bewaarde resten van kampen gevonden op droge duinen in de alluviale vlaktes van grote rivieren. Een uitzondering hierop vormt de Scheldevallei waar tot nu weinig onderzoek is gedaan.

Het onderzoek van het FWO-project focust ook op de chronologie van de sites en de invloed van klimaatveranderingen in de Scheldevallei tijdens het Laat-Glaciaal. Hiervoor worden laat-glaciale duinen in de Scheldevallei gedetecteerd en aan de hand van OSL gedateerd. Wanneer de datering behoort tot het Finaal-Paleolithicum zal er vervolgens overgegaan worden tot verder onderzoek aan de hand van boringen. 

Het in kaart brengen van sites uit het Finaal-Paleolithicum in het Scheldebekken is onderdeel van een groter onderzoekskader. De  hypothese stelt dat groepen jagers-verzamelaars aan het begin van de Jonge Dryas (Younger Dryas) de droge duinen opzochten als kampplaats. Deze stelling kan echter niet onderbouwd worden door een gebrek aan gekende sites uit het Finaal-Paleolithicum.  Het FWO-project kan deze sites in kaart brengen en bijdragen aan de kennis van menselijke bewoning en migratie in het gebied. 

Het archeologische onderzoek van de inlandse duin te Uitbergen (Wijmeers) is de eerste in een reeks van tien duinen die na datering verder zullen onderzocht worden.


Auteurs: Wouters, Ingrid
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aardewerk

Datering: Midden-Romeinse tijd, neolithicum, Vroeg-Romeinse tijd
Context: eolische processen, paleobodems, paleovalleien, rivierduinen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
De zeefstalen hebben verschillende soorten aardewerkscherven opgeleverd. Het aardewerk is ingedeeld in verschillende types.

Handgevormd aardewerk: dit aardewerk bevindt zich voornamelijk aan de noordwestelijke kant van de duin verspreid over de volledige diepte van de duin. Het kan waarschijnlijk toegewezen worden aan de Neolithische periode maar eventueel ook Vroeg-Romeinse tijd.
Type 1: fijne grog, gereduceerde kern en geoxideerd oppervlak.
Type 2: fijne grog, gereduceerde kern, gepolijst oppervlak.
Type 3: fijn tot medium grog en geoxideerd gebakken.
Type 4: fijn tot medium grog, gereduceerde kern en geoxideerd oppervlak.

Wielgedraaid aardewerk: dit aardewerk is enkel aangetroffen in de bovenste meter van de duin.
Type 5: 1 scherf waarschijnlijk Romeinse periode.
Type 6: 1 scherf - Romeinse tijd.
Type 7: Boord, geglazuurd Hees 2 - afkomstig uit Keulen, 2de eeuw AD.

Botmateriaal

Typologie: archeologische indicaties
Context: eolische processen, paleobodems, paleovalleien, rivierduinen, losse vondsten
Materiaal: bot
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In boring 17 zijn drie botfragmenten gevonden waarvan 1 verbrand. Er is geen relatie tot artefacten of ander ecofacten.

Houtskool

Typologie: archeologische indicaties
Context: eolische processen, paleobodems, paleovalleien, rivierduinen
Materiaal: houtskool
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In de bovenste meter van de duin en in het colluvium werd doorheen alle boringen op regelmatige basis houtskool aangetroffen.

Lithische artefacten

Datering: finaalneolithicum, neolithicum, vroege bronstijd
Typologie: archeologische objecten, jachtobjecten, verspreide vondsten, werktuigen
Context: eolische processen, paleobodems, paleovalleien, rivierduinen
Materiaal: lithisch materiaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Een totaal van 20 lithische artefacten werden uit de zeefstalen geïdentificeerd. Het grootste deel werd aangetroffen op een diepte van 50-100cm wat kan wijzen op een archeologisch niveau.

Laat of Finaal-Neolithicum: een pijlpunt

Tussen Midden-Neolithicum en Vroege Bronstijd: afslag van een gepolijste bijl of beitel

Zonder tijdsaanduiding:
- 1 Schrabber (fragment)
- 1 kling-fragment + 1 mogelijk kling-fragment
- 1 afslag of mogelijk kling-fragment
- 12 chips
- 1 werktuig-afval


Relaties

  • Is deel van
    Kalkense Meersen en Heisbroek


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Finaal-Paleolithische Duin [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/981137 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.