waarneming

Het Kamp

archeologisch element
ID
981884
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/981884

Beschrijving

De oudste aangetroffen sporen zijn een crematiegraf en een inhumatiegraf, die op basis van 14C-datering op de overgang tussen de Romeinse periode en vroege middeleeuwen en in de Merovingische periode dateren. De meeste andere sporen op de site zijn in de vroege middeleeuwen te plaatsen. Op basis van de oversnijdingen is het duidelijk dat de site in meerdere fasen is aangelegd en bewoond, maar de gegevens die beschikbaar zijn laten niet toe om met zekerheid een nauwkeurige fasering op te stellen. De site was vooral in gebruik in de 8ste en 9de eeuw. Naast twee duidelijke erven in het noorden en aan de zuidoostelijke hoek van de opgraving, met vier vermoedelijke hoofdgebouwen herkenbaar in de sporen, komt een zone voor met veel spiekers en een uitzonderlijk groot aantal waterputten (14), waar geen duidelijk hoofdgebouw te onderscheiden valt. De site omvat enkele grachtsystemen.

Twee beschoeiingen van waterputten waren gemaakt uit een uitgeholde boomstam, op een wijze die op geen andere sites gekend is in Vlaanderen. Onderzoek op de pollen- en macroresten in de vullingen gaf indicaties over de economie van de nederzetting en het landschap nabij en in de ruime omgeving. De vondst van een grote context met dierlijk bot, waaronder veel paardenbot en de aanwezigheid van een groot aantal ijzerslakken, geeft mogelijk aan dat de bewoners van de site niet enkel van meer traditionele landbouw leefden, maar ook paarden fokten.

In de vullingen van de sporen is aardewerk, gebakken leem, bouwkeramiek, natuursteen, metaal, hout, dierlijk bot en glas gevonden. Er kwam zowel handgemaakt als gedraaid materiaal voor, en dateert uit de Merovingische of Karolingische periode.

De uitgestrektheid van de occupatie is niet duidelijk. Het is mogelijk dat de nederzetting in alle richtingen buiten de onderzochte zone doorloopt.

Enkele sporen bevatten vondsten uit de Romeinse periode. In de meeste gevallen lijkt het te gaan om residueel materiaal. Het gaat om stukjes amfoor, terra sigillata en terra nigra. Dit aardewerk komt echter altijd voor in contexten waar ook middeleeuws materiaal aanwezig is, wat het moeilijk maakt om bepaalde structuren enkel in de Romeinse periode te dateren. Het lijkt bijna altijd te gaan om residueel materiaal. Eén structuur kan op basis van een 14C-datering in het einde van de Romeinse periode gedateerd worden: een crematiegraf. Slechts één spieker kan wellicht in de Romeinse periode gedateerd worden.

In mindere mate komen ook sporen voor uit de volle middeleeuwen.

Het projectgebied is afgebeeld op verschillende historische kaarten, zoals de Villaretkaart (midden 18de eeuw), de Ferrariskaart (1777), de Atlas der buurtwegen en topografische kaart Vandermaelen (midden 19de eeuw). Alle kaarten tonen hetzelfde beeld, waarbij het plangebied in een landelijke omgeving ligt. Ten noorden bevindt zich wat bebouwing, binnen het projectgebied zijn enkele perceelgrachten aanwezig.

Naast aardewerk komen ook andere vondstcategorieën voor. Uit gebakken leem en bouwkeramiek valt weinig informatie voor een datering te winnen. De natuursteen maakt het grootste deel uit van de vondsten. In totaal gaat het om meer dan 235kg. Het grootste aandeel zijn stukken in Doornikse kalksteen die uit een gracht komen. De herkenbare stukken zijn slijpstenen of wetstenen en stukken van maalstenen. Het metaal bestaat voor een groot deel uit metaalslakken. Hierin zijn wel enkele ronde vormen te herkennen, wellicht de basis waarin het materiaal gesmolten is of vormgegeven. Op deze metaalslakken is verder onderzoek mogelijk. Een deel van het materiaal is met röntgen onderzocht, waardoor meer fragmenten te determineren waren. Het gaat om messen, munten, knopen, een mogelijke speerpunt, spijkers,… Voor een landelijke site op zandgrond, kwam een grote hoeveelheid dierlijk bot voor.

Dendrochronologisch onderzoek kon voor 9 waterputten een (terminus post quem) datering bieden.


Auteurs: Vervoort, Thomas
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: De Logi & Hoorne bvba

Crematiegraf

Datering: Laat-Romeinse Tijd, vroeg-Merovingische periode, vroege middeleeuwen
Typologie: brandrestengraven, crematiegraven, sieraden, vaatwerk
Materiaal: aardewerk, bot, houtskool, metaal, zilver
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Het spoor werd op twee assen gecoupeerd. Een 14C-analyse op verkoolde fragmenten van grassen (Cyperaceae), gewone braam (Rubus fruticosus), en struikhei (Calluna vulgaris) (10 mg) gaf als resultaat 1630 ± 24BP (RICH-29262). Dit komt overeen met een datering van 68,2% zekerheid tussen 410 en 440 AD (34,9%), tussen 460 en 480 AD (10,4%) en tussen 490 en 540 AD (22,9%) en met een datering van 95,4% zekerheid tussen 400 en 540 AD. Op basis hiervan dateert het brandrestengraf in de laat-Romeinse tijd of het begin van de vroege middeleeuwen.

Inhumatiegraf

Datering: Merovingische periode, vroege middeleeuwen
Typologie: individuele graven, inhumatiegraven, kistgraven, kleding en -accessoires, wapens en munitie, werktuigen
Materiaal: aardewerk, bot (menselijk), dierlijk en menselijk materiaal, ijzer, koper, lood, metaal, plantaardig materiaal, tand
Gebeurtenis:

Romeins aardewerk

Datering: Romeinse tijd
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Volmiddeleeuwse sporen

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: archeologische sporen en uitgravingen
Gebeurtenis:

Vroegmiddeleeuwse bewoning

Datering: 9de eeuw, vroege middeleeuwen
Typologie: bijgebouwen, bouwmaterialen, daken, gebouwplattegronden, grachten (infrastructuur), kuilen, molens, opslagplaatsen, paalsporen, waterputten
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), hout, kwartszandsteen, metaal, plantaardig materiaal, tand, vuursteen, zandsteen
Gebeurtenis:

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Kamp [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/981884 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.