waarneming

Meerdaalwoud karrenspoorbundels en aggers

archeologisch element
ID
982567
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/982567

Beschrijving

Over het Meerdaalwoud en het Heverleebos is van de 4de tot de 13de eeuw is bijna niets bekend. Een groot aantal archeologische vondsten en sites in de regio wijzen uiteraard op een intensieve menselijke aanwezigheid in de middeleeuwen, en de ontwikkeling van de dorpen en gehuchten aan de rand van het woud zijn uiteraard ook in die periode gesitueerd. Maar uit het woud zelf zijn van die periode nagenoeg geen gegevens gekend, noch archeologisch, nog vanuit de historische bronnen.

Wellicht kan de aanwezigheid van enkele oudere wegtracés, karrensporenbundels en ‘aggers’ verhoogde wegdelen) gesitueerd worden in deze periode. Ze zijn alleszins chronologisch te situeren enerzijds ná de Romeinse periode, aangezien ze verschillende elementen van het Romeinse cultuurlandschap, zoals de Tiense Groef, oversnijden. Anderzijds dateren een aantal van de paden en wegen zeker van vóór de aanleg van het landschapspark in de 18de eeuw aangezien ze op hun beurt worden oversneden door o.a. het latere dampordpatroon van dreven. Diverse van de paden zichtbaar op de historische kaarten zijn ook tot op heden nog in gebruik, of zijn nog zichtbaar op het Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen. Wanneer we de structuur van paden en wegen vergelijken tussen het Gereduceerd kadaster (midden 19de eeuw) en de kaart van Villaret (midden 18de eeuw) dan lijkt er in die tussenperiode een aantal paden of wegen verdwenen te zijn of aangepast.

De karrensporen vormen plaatselijk ‘bundels’ die uitwaaieren over soms een aanzienlijke breedte, en zijn opvallend vooral noord- zuid georiënteerd. Mogelijk heeft dit te maken met de aanwezigheid van de stad Leuven in het noorden en de aanwezigheid van woonkernen en verschillende abdijen in het zuiden. De tracés in de zone Vossenplein-Everzwijnbad vertakken zich naar het zuiden toe, en sloten in het noorden mogelijk aan op het tracé van de Grezstraat in Vaalbeek, om verder naar het noorden vervolgens aan te sluiten op karrensporenbundels in het Heverleebos, die eveneens noord- zuid het hele bos doorkruisen. Naar het zuiden komen verschillende van de bundels terug samen bij ‘Les Douze Bonniers’ om zo schijnbaar via een vroegere holle weg bij Le Wez richting de rivier De Nethen te lopen.

De meest opvallende uitgesproken bundel is deze die in het Mollendaalbos van noord naar zuid oostelijke langs het ‘Godensalon passeert. Wanneer die daar over de heuvel van de ‘Kruisberg’ passeert bereikt die een breedte van meer dan 300m. De westelijke grens van deze bundel is een tracé dat ook al op de historische kaarten is terug te vinden, en dat ook nu nog als pad dienst doet. In het noorden sluit dit tracé aan bij de Kartuizerstraat richting Blanden, in het zuiden via een pad op de Rue de la Chapelle Saint-Cornelis richting Mille. Diverse van de andere bundels sluiten ook aan bij paden die op de historische kaarten aanwezig zijn, enkele andere echter helemaal niet. Het is opvallend dat zowel de historische paden als de bundels geen enkele relatie vertonen met het tracé van de ‘Tiense Groef’.

De ingesneden karrensporen gaan op diverse plaatsen over in ‘aggers’, stroken die bewust werden opgehoogd om als weg gebruikt te worden. Op één plaats werd door de KULeuven een dergelijke agger onderzocht een profielsleuf, waarbij er effectief karrensporen herkend werden. Er werd hierbij jammer geen aanwijzingen aangetroffen voor een datering van dit relict.

Auteurs: Meylemans, Erwin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Karrenspoorbundels

Datering: middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: karrensporen, wegen
Gebeurtenis:

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Meerdaalwoud karrenspoorbundels en aggers [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/982567 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.