Inventaris
waarneming

Hof van Cortenbach II

archeologisch element
ID
983786
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/983786
Provincie
Antwerpen
Gemeente
Mechelen
Deelgemeente
Mechelen
Locatie
Korenmarkt 27-29, Onze-Lieve-Vrouwestraat 22 (Mechelen)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
2 984m²
Bewaringstoestand
Bewaard
Links
-

Beschrijving

Het archeologisch onderzoek te Mechelen-Hof van Cortenbach leverde veel nieuwe informatie betreffende de het gebruik en de ontginning van de terreinen aan de Korenmarkt en de Onze-Lieve-Vrouwestraat. Enkele vuursteenartefacten geven aan dat de hogere Dijle oever ook reeds in de steentijd een interessante locatie was voor een tijdelijk kampement. De oudste grondsporen kunnen vermoedelijk in de ijzertijd gedateerd worden. Het gaat hierbij slechts om enkele verspreidde sporen zoals enkele (paal)kuilen en een greppelsegment. De merendeel van het sporenensemble is echter in de middeleeuwse en postmiddeleeuwse periode te dateren en kan gelinkt worden aan de historische percelen die ofwel aan de Korenmarkt ofwel aan de Onze-Lieve-Vrouwestraat gelegen waren. Binnen deze sporengroep kan de evolutie van een houtbouwfase die wellicht in de 12de eeuw kan gedateerd worden gevolgd worden naar baksteenbouw die vanaf de 14de eeuw en verder de overhand zal nemen. Op basis van de aangetroffen muurresten kunnen duidelijke erven afgebakend worden die ook met de historische gegevens kunnen gekoppeld worden.

In totaal werden 652 spoornummers uitgedeeld. Het gaat het om een zeer gevarieerd sporenensemble. De meeste sporen bestaan echter uit kuilen, lagen en muren. Enkele bijzondere sporen zijn de vijf oventjes, de haarden en de pilaren. De sporen bevonden zich verspreid over heel het plangebied. 

Binnen de groep van grondsporen kunnen twee mogelijke structuren herkend worden, hetzij wel sterk gefragmenteerd door jongere bodemingrepen. Het gaat wellicht om bijgebouwen op de achtererven van percelen die aan de Onze-Lieve-Vrouwstraat grensden. Binnen de baksteenresten kunnen verschillende gebouwplattegronden herkend worden die telkens aan de historisch gekende percelen/erven kunnen gekoppeld worden. Deze bestaan zowel uit funderingen of kelders die binnen deze gebouwen waren gelegen.


Auteurs: Van Remoorter, Olivier
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

20ste eeuw

Datering: 20ste eeuw
Typologie: kuilen, muurresten, ophogingslagen
Materiaal: mortel, samengesteld bouwmateriaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Uit de recentere perioden zijn ook sporen aanwezig. Het gaat hierbij vooral om recente verbouwingswerken aan reeds bestaande constructies, zoals aanpassingen binnen de verschillende oude kelders. Verder worden ook nieuwe kelders aangelegd.

Ijzertijd

Datering: ijzertijd
Typologie: greppels, kuilen, ophogingslagen, paalkuilen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
De oudste sporen werden op basis van het aardewerk gedateerd in de ijzertijd. Het gaat hierbij om enkele sterk verspreidde paalkuilen en een greppelsegment.

Late middeleeuwen

Datering: 14de eeuw, 15de eeuw
Typologie: beerputten, erven, haardplaatsen, kuilen, muurresten, ovens, perceelsgrenzen, vloeren, waterputten
Materiaal: aardewerk, biologisch materiaal, bot, glas, hout, metaal, mortel, samengesteld bouwmateriaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Uit de late middeleeuwen resten ook zeer veel sporen. Het gaat hierbij zowel om muurresten als grondsporen. Vanaf de 13de - 14de eeuw zullen de percelen zich duidelijker aftekenen en ,deze zullen doorheen de eeuwen weinig meer veranderen. Binnen het plangebied kunnen de resten van het erf van de Drake (het latere Hof van Cortenbach) dat aan de Korenmarkt grensde, als de erven van de Belle, de Middelborch, De Duitsch, de Vloehel, de Craye en het Peerdeken die aan de OnzeLieve-Vrouwestraat grensden herkend worden. Bij elk van deze erven kunnen sporen herkend worden. Het gaat hierbij om baksteenresten, afkomstig van gebouwen of achtererfstructuren, en grondsporen (mest)kuilen, paalkuilen, ophogingslagen en dergelijke meer. Naast de sporen werd ook vrij veel vondstmateriaal uit deze periode aangetroffen. Hierbij moet wel de kanttekening gemaakt worden dat een groot deel afkomstig was uit twee kuilen (sporen 4090 en 4091) die aan het erf van de Drake kunnen gekoppeld worden.

Nieuwe/nieuwste tijd

Datering: 19de eeuw, nieuwe tijd
Typologie: beerputten, erven, haardplaatsen, kuilen, muurresten, vloeren, waterputten
Materiaal: aardewerk, glas, mortel, natuursteen, samengesteld bouwmateriaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
De sporen uit de postmiddeleeuwse periode zijn ook nadrukkelijk aanwezig. Op basis van de gebruikte baksteenformaten en de mortelsoort kunnen verschillende bouwfasen herkend
worden. De meeste van de bouwwerkzaamheden vinden plaats langsheen de Onze-Lieve-Vrouwestraat, maar ook op de achtererven worden nieuwe constructies opgericht. Op basis van de sporen en stratigrafie kunnen ook de evoluties binnen de percelen goed gevolgd worden. Er kan bijvoorbeeld opgetekend worden hoe bepaalde percelen verdeeld worden, of hoe deze verder evolueren. Een bijzondere vondst waren de sporen van het giethuis van de familie Cauthals die in de vroege 17de eeuw op het achtererf van het erf van het Sarazijnshooft hun intrek nemen. Van dit giethuis werden enkele afvalkuilen en twee ovenstructuren herkend. Verder vielen verschillende afvalcontexten op door hun rijkdom aan aardewerk en glas.

Volle middeleeuwen

Datering: 12de eeuw, 13de eeuw
Typologie: erven, kuilen, paalkuilen, woningen
Materiaal: aardewerk, hout, houtskool
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Hoewel het plangebied binnen de eerste stadsomwalling van Mechelen gelegen was, en dus in de zone van de vermoedelijke portus lag, werden geen 10de/11de -eeuwse sporen of vondsten aangetroffen. De oudste middeleeuwse sporen zijn pas vanaf de 12e eeuw te dateren. In deze oudste fase kunnen sporen in de 12de - 13de eeuw geplaatst worden. Vanaf de 12e eeuw zijn er duidelijke bewoningssporen aanwezig zijn binnen de opgravingszone.

Er werden relatief veel paalkuilen herkend die op basis van de vulling een onderlinge samenhang hadden. Echter door de sterke vergravingen in de late middeleeuwen en de nieuwe tijd, konden geen duidelijke plattegronden herkend worden. Uiteindelijk konden er op basis van de coupes en van de palenzettingen met enige voorzichtigheid drie structuren herkend worden.

Relaties

  • Is deel van
    Historische stadskern van Mechelen

  • Is gerelateerd aan
    Hof Cortenbach

  • Omvat
    Hof van Cortenbach I

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hof van Cortenbach II [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/983786 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.