waarneming

Staatsbaan 67-69

archeologisch element
ID
984080
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984080

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als gebied geen archeologie, gewestelijk Gebied 8663
    Deze aanduiding is geldig sinds

Beschrijving

In maart 2021 voerde De Logi & Hoorne een archeologische opgraving uit langs de Staatsbaan 67-69 in Adegem. Bij de opgraving werd een L-vormige zone van 4264m² opgegraven.

Het onderzoek leverde sporen uit verschillende periodes. Het oudste spoor kan op basis van een 14C-datering in de late bronstijd (of vroege ijzertijd) gedateerd worden. Het gaat om een waterput die in meerdere fasen gebruikt is en waar nog een beschoeiing met vlechtwerk bewaard was. Op de vulling binnen dit vlechtwerk is verder onderzoek gedaan op de pollen- en macroresten. Dit laat toe het landschap in deze periode te reconstrueren. Ten tijde van deze gebruiksfase bestond het landschap in de omgeving van de waterput voornamelijk uit een gemengd loofbos, maar ook open landschapstypes zoals heide en grasland kwamen voor. Verder natuurwetenschappelijk onderzoek op pollen en macrobotanie wijzen op de teelt van graan, vlas (lijnzaad), tarwe en gerst en in de onmiddellijke omgeving werd graan verwerkt.

Het vondstmateriaal uit de bovenste lagen wijst aan dat dit spoor in de Romeinse periode nog als poel in gebruik is.

De meerderheid van de relevante sporen op de site dateert in de Romeinse periode. Op basis van het vondstmateriaal en enkele oversnijdingen was het mogelijk om een fijnere fasering op te stellen. De sporen uit de Romeinse periode dateren in 3 fasen.

Over de volledige site gaat het om drie hoofdgebouwen, een waterput en een wegtracé. Mogelijk zijn aan de oostelijke sleufrand enkele sporen aangetroffen die erop wijzen dat structuren gedeeltelijk nog buiten het projectgebied liggen. De waterput had een bekisting die gemaakt was uit houten planken. Hierop is dendrochronologisch onderzoek gebeurd. De vulling binnen deze bekisting is bemonsterd en verder geanalyseerd door specialisten. Op basis hiervan was een landschapsreconstructie mogelijk. Het Romeinse landschap was meer open dan dat in de late bronstijd (–vroege ijzertijd). Het bos was teruggedrongen en heide en grasland domineerden. Pollen van graan wijzen op akkerbouw, maar het is onduidelijk of de teelt plaatsvond in de onmiddellijke omgeving. De aangetroffen gebouwplattegronden zijn steeds eenschepig en min of meer parallel aan de Romeinse weg ingeplant. Qua opbouw sluiten ze aan bij gekende types uit deze periode.

Het aantreffen van een belangrijk wegtracé uit de Romeinse periode is uniek voor Adegem en geeft deze site een groot potentieel tot kenniswinst. De tussenafstand van de grachten toont aan dat het niet gaat om een lokale weg, maar om een grotere verbindingsas. Hoogstwaarschijnlijk is hier een deel van de Romeinse weg tussen Oudenburg/Brugge en Antwerpen aangetroffen. De aanwezigheid van dit wegtracé is gekend op basis van historisch onderzoek, maar kon slechts weinig archeologisch worden vastgesteld. Door de ligging van deze nederzetting langs deze weg, waren er waarschijnlijk meer contacten met andere regio’s.

Er komt vrij veel geïmporteerd aardewerk voor, zowel uit Centraal-Gallië, Noord-Frankrijk, Keulen, het Maasland, maar ook Zeeuws aardewerk. Ook een fragment in tufsteen is duidelijk geïmporteerd. Naast het wegtracé zijn de sporen uit de Romeinse periode steeds bewoningssporen. Er komen geen duidelijke sporen voor van artisanale – of funeraire activiteiten. 

Naast het Romeinse wegtracé komen ook verschillende wegtracés voor die in de nieuwe tijd geplaatst worden. Het gaat over ondiepe resten van karrensporen, waarin verschillende tracés herkend kunnen worden, die elkaar oversnijden.

Eén vondst wijst mogelijk op een menselijke aanwezigheid in de vroege middeleeuwen, maar het kan ook gaan om een residuele scherf. Het lijkt erop dat op deze site vanaf de Romeinse periode een min of meer O-W georiënteerd wegtracé aanwezig is, dat doorheen de eeuwen naar het zuiden wordt verplaatst en nu gekend is als de Staatsbaan.

Het vaststellen van de weg en bewoning die ernaast is ingeplant, in combinatie met de andere Romeinse vindplaatsen in de nabije omgeving, toont
aan dat Adegem (en bij uitbreiding Maldegem met zelfs een militair kampement) tijdens de Romeinse periode mogelijk vrij belangrijk was. De site biedt een grote kenniswinst, zowel op lokaal als op regionaal niveau.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: De Logi & Hoorne bvba

Gracht nieuwste tijd

Datering: nieuwste tijd
Typologie: grachten (infrastructuur)
Gebeurtenis:

Romeinse nederzetting

Datering: Romeinse tijd
Typologie: afwateringsgreppels, gebouwplattegronden, greppels, hoeven, kuilen, onverharde wegen, poelen, waterputten
Materiaal: aardewerk, hout, plantaardig materiaal, tufsteen
Thema: Romeinse wegen
Gebeurtenis:

Waterput bronstijd

Datering: late bronstijd, vroege ijzertijd
Typologie: waterputten
Materiaal: aardewerk, hout, houtskool, plantaardig materiaal
Gebeurtenis:

Wegtracés nieuwe tijd

Datering: nieuwe tijd
Typologie: grachten (infrastructuur), karrensporen, onverharde wegen
Gebeurtenis:

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Staatsbaan 67-69 [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984080 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.