waarneming
Commanderij Gruitrode
archeologisch element- ID
- 984167
- URI
- https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984167
- Provincie
- Limburg
- Gemeente
- Oudsbergen
- Deelgemeente
- Gruitrode
- Locatie
- Kasteelstraat 4 (Oudsbergen)
- Nauwkeurigheid zone
- Tot op 15m
- Oppervlakte zone
- 21 056m²
- Bewaringstoestand
- Bewaard
- Links
- -
Beschrijving
Er werd EMI en GPR uitgevoerd aan het kasteel, de hoeve en een deel van de tuin. Er werden anomalieën vastgesteld op de binnenkoer van de Commanderij. De eerder opgegraven zones zijn vermoedelijk gestoord en het grachtprofiel is vermoedelijk slechts in een kleine zone gaaf bewaard. De tuinen lijken grondig verstoord, met uitzondering van de noordoostelijke helft. Op de binnenkoer van de hoeve is nog kans tot het aantreffen van onverstoorde sporen.
In het kasteel bleek duidelijk dat de opgegraven resten nog aanwezig zijn. Het opgravingsplan dat in 1980 werd opgemeten door een school blijkt vrij correct te zijn.
In de hoeve blijkt onder de binnenkoer nog een ouder niveau aanwezig met kleine maaskeien. In de noordoostelijke vleugel is een mogelijk loopniveau van dieren of mest aangetroffen onder een baksteenhoudende laag. In de zone waar een nieuwbouw is gepland werden op 5 à 10 cm onder het maaiveld muurresten aangetroffen.
Tussen de hoeve en het kasteel zijn geen lagen meer aangetroffen van de vroegere gracht noch van een brugpijler tussen neerhof en kasteel.
Aan de buitenkast van het kasteel (zone van grachten en toren) was de zone voor het kasteel helemaal verstoord, ten noordoosten van de hoeve was er ook een put volledig verstoord, in werkput 5 waren ook nog oudere lagen bewaard die mogelijk horen tot de originele grachtvullingen. Dit was ook het geval in werkput 6.
In de tuinzone ten zuidoosten van de commanderij en de hoeve werden 8 werkputten aangelegd.
In werkput 11 werden een tuinlaag aangetroffen, daaronder een 2de niveau met daarin donkergrijze tot zwarte sporen, 3 greppels en een afgeronde kuil. Een datering is niet mogelijk door het gebrek aan vondsten, maar zeker ouder dan de Nieuwe Tijd toen de tuinlaag werd ontwikkeld.
Werkput 13 werd aangelegd op de weg die naar de toegangspoort tot de kasteelhoeve leidt. Er werden minstens 5 opeenvolgende fasen in de aanleg van de weg onderscheiden.
De andere putten leverden niet veel sporen op, behalve in werkput 17 een greppel en een kuil (niet dateerbaar). De putten waren deels verstoord.
Auteurs: Claesen, Jan
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: ARCHEBO bvba
Grachten
Typologie: walgrachtenGebeurtenis:
Beschrijving:
Op meerdere plaatsen was de gracht verstoorden was er een recente vulling tot op de natuurlijke bodem.
In sleuf 5 en 6 waren nog oudere lagen bewaard met mogelijk een originele grachtvulling.
Hoeve
Typologie: muurresten, vloerenGebeurtenis:
Beschrijving:
In de noordoosvleugel werd onder een baksteenhoudende laag een mogelijk loopniveau van dieren of een lag mest aangetroffen. IN werkput 7 werd en 5 à 10 cm onder de huidige binnenkoer muurresten aangetroffen. Ordelijk aangelegde natuurkeien duiden mogelijk op een vloerniveau of de aanleg van e binnenkoer. In werkput 8 werd onder de huidige koeraanleg bestaande uit natuurlijke keien een oudere aangelegde koer aangetroffen. Deze bestaat uit rolkeien van een klein formaat (niet groter dan 5 cm).
Kasteel
Datering: middeleeuwen, nieuwe tijdTypologie: muurresten
Gebeurtenis:
Beschrijving:
In het kasteel werd in werkput 1 een pijler in situ aangetroffen die zeker nog tot 1.8 meter diep onder maaiveld bewaard is. Dergelijke pijlers uit mergel waren ook tijdens de opgraving uit de jaren 1980 aangetroffen en zijn dus niet afgebroken. De opvullingslagen zijn van recente oorsprong.
Ook in de andere proefput waren de opvullingslagen van recent oorsprong en zijn nog meerdere muren aanwezig.
Men kan er van uitgaan dat het plan ingemeten door een school in 1980 vrij correct is en dat ook andere muurresten nog aanwezig zijn in de ondergrond..
Tuinzone: kuilen en greppels
Typologie: greppels, kuilen, tuinen, wegenGebeurtenis:
Beschrijving:
In de noordoostelijke tuinzone (sleuf 11) zijn op een 2de niveau donkergrijze à zwarte sporen aangetroffen, 3 greppels en een kuil. Ook in sleuf 17 is een greppel en een kuil aangetroffen. Meerdere sleuven waren verstoord, andere niet en hier blijkt de zandige bodem die veel stenen bevat.
Werkput 13 werd aangelegd in de weg die naar de toegangspoort tot de kasteelhoeve leidt. In het profiel konden minstens 5 opeenvolgende fasen onderscheiden worden.
Relaties
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Commanderij Gruitrode [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984167 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Contact
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.