Het opnieuw verbinden van een afgesloten meander met de Demer ter hoogte van de Vinkenberg in het kader van Sigmaproject Demervallei werd door BAAC Vlaanderen archeologisch begeleid. Tijdens deze archeologische begeleiding werd een archeologische site aangetroffen, bestaande uit vondsten en structuren die gerelateerd kunnen worden aan het gebruik van de Demer, maar ook de menselijke aanpassingen eraan.
Op basis van een bureauonderzoek bestond de archeologische verwachting voornamelijk uit het mogelijk aantreffen van vondsten en sporen die te relateren zijn aan een militair kamp dat in 1831 aanwezig was ter hoogte van de Vinkenberg. Tijdens het onderzoek zijn geen sporen aangetroffen die te relateren zijn aan het kampement. Wel zijn er enkele militaire vondsten aangetroffen, maar deze zijn eerder te linken aan de Eerste Wereldoorlog. De aangetroffen vondsten en sporen zijn voornamelijk te dateren op het einde van de 19de eeuw, toen de Demer plaatselijk werd rechtgetrokken. Een enigszins onverwachte vondst betreft een houten duiker, die de Demer met de afgesloten meander verbond.
Auteurs: Bakx, Ron
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: BAAC Vlaanderen bvba
Beschrijving:
De vele vondsten die gedaan zijn bij de oostelijke verbinding geven aan dat de afgesloten meanders (coupures) al snel geliefd werden als locatie voor vrijetijdsbesteding. Het gaat onder andere om 17 munten, die voornamelijk dateren in de periode 1856-1919. Dit valt in de periode dat de Demer werd rechtgetrokken. Het exacte tijdstip van het rechttrekken aan dit deel van de Demer is niet gekend. Op basis van de Popp-kaart (1842-1879), waar de plannen voor de rechttrekking op aangeduid zijn door middel van pijltjes, is het echter aannemelijk dat dit rond 1880 heeft plaatsgevonden. Waarschijnlijk zijn de vondsten te dateren in de periode net na de rechttrekking. Na het rechttrekken is de voormalige oever van de Demer veranderd in een oever van een coupure. Coupures waren het geliefde speelterrein voor de jeugd. Het water was er minder gevaarlijk dan in de Demer. Een verzamelplaats voor de jeugd en waarschijnlijk ook volwassenen kan het hoge aantal vondsten verklaren. Naast munten zijn onder andere ook vier vingerringen aangetroffen. Vermeldenswaardig is een ring met daarop de afbeelding van Maria van Scherpenheuvel. De ringen kunnen doelbewust in het water zijn achtergelaten, bijvoorbeeld na het verbreken van een relatie. Tenslotte zijn er nog een drietal vondsten aangetroffen die te relateren zijn aan het leger. Het gaat om een uniformknoop van de 1ste Jagers te Voet en twee patronen voor een revolver (afgeschoten).
Er is een complete bierfles aangetroffen met als opschrift J. Wauters Donck-Haelen. Deze brouwer was actief van 1903 tot 1930. In de afzetting van de Demer is de onderkant van een grape aangetroffen. De grape is in witbakkend aardewerk met op de buitenzijde ijzerengobe en kan in de 16de -18de eeuw gedateerd worden. Vondsten die te relateren zijn aan vrijetijdsbesteding zijn twee aardewerken knikkers. Er werd eveneens een opiumpijp, een doosje voor kindergeld, een zakmes, een deel van een parasol en een fragment van een grafiethouder teruggevonden.
Beschrijving:
De dijk die is opgeworpen tijdens het rechttrekken van de Demer op het eind van de 19de eeuw is aangetroffen bij de westelijke aansluiting. Tijdens het opwerpen van de dijk heeft men een duiker gebouwd die ervoor moest zorgen dat de afgesloten meander altijd van water voorzien zou zijn. Mogelijk had de duiker ook een functie voor het doorlaten van vissen. De duiker was opgebouwd uit planken van beuk. De planken hadden een breedte van 46 cm en een dikte van 5 cm. De planken waren door middel van ijzeren nagels met elkaar verbonden. De duiker kon over een lengte van ongeveer 4 meter gedocumenteerd worden. De bewaringstoestand van het hout was nog zeer goed, door de permanent natte condities.
Is deel van
Afgesneden meanders langs de Demer tussen Aarschot en Diest
Is deel van
Demervallei tussen Aarschot en Diest
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vinkenberg II [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984245 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.