Inventaris
waarneming

Kerkstraat

archeologisch element
ID
984376
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984376
Alternatieve namen
Boschveld
Provincie
Vlaams-Brabant
Gemeente
Boutersem
Deelgemeente
Kerkom
Locatie
Kerkstraat (Boutersem)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
4 936m²
Bewaringstoestand
Niet bewaard
Links
-

Beschrijving

De verwachtingen uit het vooronderzoek konden worden bevestigd tijdens de opgraving. Naast enkele losse vondsten uit de steentijd, dateren de vroegst dateerbare contexten uit de midden-ijzertijd, Romeinse periode en vroege middeleeuwen. Het gaat in dit geval echter om enkele geïsoleerde sporen. Vermoedelijk bevinden er zich in de onmiddellijke omgeving van het plangebied archeologische sites uit deze periodes. In de ruimere omgeving van het projectgebied zijn reeds sites uit deze periodes gekend.

Bewoning kan duidelijk worden aangetoond vanaf de volle middeleeuwen. Er werden twee erven uit deze periode aangetroffen. Deze erven waren niet gelijktijdig in gebruik, maar lijken elkaar op te volgen, waarbij historische bronnen suggereren dat het oudste erf halverwege de dertiende eeuw werd afgebroken om het nieuwe erf op te richten. Het hoofdgebouw van beide erven kan gecategoriseerd worden als een bootvormig gebouw. Het gaat, samen met een derde bootvormig gebouw in Kerkom, om de meest zuidelijk gekende voorbeelden van deze typologie in Vlaams-Brabant. Het jongste erf was omheind en bevat vermoedelijk een bijgebouw. Twee bijgebouwen konden niet precies gedateerd worden. Het is onduidelijk of ze tot één van deze erven behoren.

Het jongste erf wordt ontmanteld om plaats te ruimen voor een ambachtenzone. Waarschijnlijk gebeurt dit in de late 14de of begin van de 15de eeuw. De exacte ambachten die werden uitgevoerd konden niet worden achterhaald. Bij het ontbreken van specifieke indicaties zoals metaalslakken, misbaksels, of botanische indicatoren, is het vaak moeilijk om ambachten archeologisch te identificeren. De ambachtenzone was afgebakend door greppels. Binnen in deze afgebakende zone bevonden zich twee waterputten die mogelijk gelijktijdig in gebruik waren. Daarnaast bevatte de ambachtenzone ook twee natuurstenen kelders. Deze fungeerden vermoedelijk als voorraadkelders. Bovenop de keldermuren stond mogelijk nog een constructie die nadien ontmanteld werd.

Ten vroegste in de late 16de eeuw geraakt de ambachtenzone in onbruik. De terreinen worden vanaf dan ingericht voor agrarisch gebruik. Uit deze fase werd wel nog een klein oventje opgegraven. In dit oventje werden vermoedelijk brood of koek gebakken.


Auteurs: Van den Notelaer, Dominick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Geïsoleerde kuilen

Datering: middenijzertijd, Romeinse tijd, vroege middeleeuwen
Typologie: kuilen, losse vondsten, vaatwerk
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Het aardewerk uit de ijzertijd is goed bewaard gebleven en is afkomstig uit een drietal sporen. Op basis van de uiterlijke kenmerken van het aardewerk is dit in de Midden IJzertijd te dateren. Deze datering is gebaseerd op de verhouding in potvormen, verhouding besmeten en onbesmeten materiaal, versiering of afwezigheid daarvan, besmijting tot aan de rand en de afwezigheid van sterke indicatoren voor andere perioden.
Verscheidene contexten bevatten vondsten uit de Romeinse periode. In acht sporen werden Romeinse vondsten aangetroffen. De helft hiervan betreft sporen waar eveneens materiaal uit de Late Middeleeuwen en/of Nieuwe Tijd werd aangetroffen. Het gaat hier dus om Romeins materiaal dat in jongere sporen terecht is gekomen.
Het materiaal uit de vroege middeleeuwen bestaat uit ruw- en gladwandig aardewerk en handgevormd vroegmiddeleeuws aardewerk. In totaal zijn er slechts acht scherven uit deze periode aangetroffen, die afkomstig zijn van vijf individuele objecten. Bij vier van deze voorwerpen kon de vorm vastgesteld worden en hierbij gaat het om twee tonpotten van ruwwandig aardewerk, een knikwandpot van gladwandig aardewerk en een pot van handgevormd aardewerk.
De twee sporen waarin geen jonger materiaal dan werd aangetroffen, bevinden zich in de lager gelegen delen van het terrein, onder colluvium. Het spoor waarin zich opgespit Vroegmiddeleeuws materiaal bevond was gelegen in het hoger gelegen deel, waar erosie had plaatsgevonden. Mogelijk bevonden er zich ooit nog meerdere vroegmiddeleeuwse sporen op het hoger gelegen deel van de helling, nabij de kerk.

Laat-middeleeuwse ambachtenzone

Datering: late middeleeuwen
Typologie: bevestigingselementen, bouwmaterialen, greppels, kelders, kleding en -accessoires, kuilen, munten, paalkuilen, recreatieve objecten, vaatwerk, versieringsonderdelen van voorwerpen, vloeren, waterputten, werktuigen
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), glas, kalksteen, metaal, natuursteen, zandsteen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In de Late Middeleeuwen verandert het karakter van de site volledig. De gebouwen worden afgebroken om plaats te ruimen voor een zone voor ambachtelijke activiteiten. Hoewel dorpskernen vooral gekenmerkt worden door bewoning en gemene gronden, komen ambachtelijke zones ook voor in of rondom dorpskernen.

Lithische vondsten

Datering: steentijd
Typologie: losse vondsten
Materiaal: vuursteen van Spiennes
Gebeurtenis:

Postmiddeleeuwse sporen

Datering: nieuwe tijd
Typologie: krengbegravingen, munten, vaatwerk, veldovens
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), houtskool, kalksteen, metaal, plantaardig materiaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Op een bepaald moment werd er een klein oventje opgericht op het terrein. Vermoedelijk dateert dit oventje in de 18e eeuw. Het spoor was slechts ondiep bewaard. De oven was opgetrokken uit natuursteen en baksteen. Voor de baksteen kon worden vastgesteld dat het om herbruikbaksteen ging. De oven werd aangestoken met braam- of rozenhout. Daarnaast bevatte hij verkoolde resten van rogge, haver en gerst. Mogelijk gaat het om producten die werden gemaakt met de gewassen die op de akker geteeld werden.

Volmiddeleeuwse erven

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: erven, gebouwplattegronden, greppels, spijkers, vaatwerk, waterputten
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
De vroegste structuren uit de Volle Middeleeuwen zijn vermoedelijk een bootvormig hoofdgebouw met vermoedelijk een bijgebouw, hoewel niet kan worden uitgesloten dat het gaat om een hoofdgebouw waarvan slechts een gering deel van het sporen bewaard is gebleven.
Een historisch document uit 1261 vermeld dat er op het Boschveld, het perceel waarop de opgraving heeft plaatsgevonden, een huis of boerderij staat. Vermoedelijk gaat het om het bootvormig gebouw. Het charter vermeld dat het Boschveld op dat moment toebehoort aan de abdij van La Ramée, die het pacht van de familie de Kerkhem voor een bedrag van 1 Leuvense denier per jaar. Omdat het domein echter voor de helft onder het erfrecht van ridder Jean de Kerkhem valt, oordeelt het charter dat deze het recht is voorbehouden gebouwen op dit perceel af te breken. Vermoedelijk was er een twist ontstaan tussen Jean de Kerkhem en de abdij van La Ramée over het afbreken van de bestaande bebouwing op het terrein. Het document uit 1261 doet uitschijnen dat het gebouw op het Boschveld nauw verwant was aan het Hof van Kerkom.

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kerkstraat [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984376 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.