Beschrijving

Auteurs: Pype, Pedro
Datum: 16-12-2022
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Gedempte stadsgracht (19de-20ste eeuw)

Datering: late middeleeuwen
Typologie: bouwmaterialen, grachten (verdedigingselementen), nivelleringslagen
Gebeurtenis:

• Proefsleuvenonderzoek Poperingseweg
  • proefsleuven en proefputten i.f.v. sporensites: 23-05-2022
  • Bron: PYPE P. & VAN DENHAUTE T.: 2022: Sporen van een belegering van Ieper door de Fransen in 1794? Archeologisch vooronderzoek ter hoogte van de Poperingseweg nr. 16 te Ieper, ABO archeologische rapporten 1876, ABO, Gent, 44.
    Nota (archeologieportaal) (14-07-2022)

Beschrijving:
In twee werkputten werd een gedeelte van de gedempte stadsgracht aangetroffen. De aanwezigheid van 19de- of vroeg 20ste-eeuws bouwpuin kan mogelijk in verband gebracht worden met de bouw van het voormalige ziekenhuis in de late 19de eeuw, waarbij de overgebleven gracht werd gedempt en genivelleerd.

Glacis (17de-18de eeuw)

Datering: 18de eeuw, vierde kwart 17de eeuw
Typologie: glacis, Vaubanvestingen, wapens en munitie
Materiaal: ijzer
Gebeurtenis:

• Proefsleuvenonderzoek Poperingseweg
  • proefsleuven en proefputten i.f.v. sporensites: 23-05-2022
  • Bron: PYPE P. & VAN DENHAUTE T.: 2022: Sporen van een belegering van Ieper door de Fransen in 1794? Archeologisch vooronderzoek ter hoogte van de Poperingseweg nr. 16 te Ieper, ABO archeologische rapporten 1876, ABO, Gent, 44.
    Nota (archeologieportaal) (14-07-2022)

Beschrijving:
In twee andere werkputten werd bovenop de natuurlijk zandleembodem een duidelijk restant van een antropogeen pakket aangetroffen. Op basis van de historische cartografie situeert het onderzoeksgebied zich tussen het vooruitgeschoven hoornwerk van Belle (zuiden) en het hoornwerk van Elverdinge (noorden) en kan deze vrijwel zeker als een restant het (aarden) glacis geïnterpreteerd worden. Beide hoornwerken werden aangelegd vanaf 1684 (2de project van Vauban).
Een glacis is het van buiten naar binnen glooiend omhoog lopende terrein om een verdedigingswerk heen. Beschermd door de glooiing en aan het zicht van de aanvaller onttrokken, ligt achter het glacis de bedekte weg, waar de soldaten alleen door krombaangeschut kunnen worden geraakt.
Overigens, tijdens de aanleg van het vlak in voornoemde werkputten kwam in dit pakket zelfs telkens een fragment van een ontplofte gietijzeren mortiergranaat aan het licht te dateren in de 18de eeuw.
Het fragment uit de eerste werkput is nog voorzien van één van de twee voorziene ogen om het projectiel door middel van een staaf in de loop van de mortier te hijsen. De diameter van het fragment wijst op een diameter van het projectiel van ca. 22cm. De wanddikte van het fragment bedroeg 1,8mm.
Het fragment uit de andere werkput is afkomstig van een beduidend groter exemplaar met een diameter van ca. 32cm en een wanddikte van 3,4cm.
Wellicht kwamen de projectielen in het pakket terecht tijdens de belegering van de vestingstad Ieper door de Fransen in 1794 tijdens de Eerste Coalitieoorlog.
Aan de hand van een kaart van het beleg door de Fransen in 1794 kan duidelijk aangetoond worden dat de belegering gebeurde vanuit westelijke richting. Mogelijk kunnen de aangetroffen fragmenten dan ook met het beleg van 1794 in verband gebracht worden.

Granaatinslagen

Datering: WO I
Typologie: kraters, wapens en munitie
Materiaal: metaal
Gebeurtenis:

• Proefsleuvenonderzoek Poperingseweg
  • proefsleuven en proefputten i.f.v. sporensites: 23-05-2022
  • Bron: PYPE P. & VAN DENHAUTE T.: 2022: Sporen van een belegering van Ieper door de Fransen in 1794? Archeologisch vooronderzoek ter hoogte van de Poperingseweg nr. 16 te Ieper, ABO archeologische rapporten 1876, ABO, Gent, 44.
    Nota (archeologieportaal) (14-07-2022)

Beschrijving:
In dezelfde twee werkputten werd telkens een granaatinslag aangetroffen. Deze worden gekenmerkt door de aanwezigheid van een heterogene gemengde vulling met aanwezigheid van fragmenten tactisch schroot. Op een luchtfoto uit juli 1918 is binnen het studiegebied het psychiatrisch centrum in puin zichtbaar en diverse granaatinslagen als gevolg van ingeslagen artillerieprojectielen.
Twee jaar voordien, in 1916, zijn de gebouwen van de kliniek nog intact en is de zone ten oosten van de kliniek onbebouwd. Opvallend is nog de aanwezigheid van relicten van de voormalige gebastionneerde stadsversterking ten zuiden van de Poperingseweg, terwijl deze aan de noordzijde reeds volledig verdwenen zijn als gevolg van dempings- en nivelleringswerkzamheden.