Inventaris
waarneming

Markt

archeologisch element
ID
984475
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984475
Provincie
West-Vlaanderen
Gemeente
Torhout
Deelgemeente
Torhout
Locatie
Bassinstraat, Breidelstraat, Burg, Conscienceplein, Fraeysstraat, Hoedemakersstraat, Hofstraat, Lichterveldestraat, Markt, Oostendestraat, Rijselstraat, Spinneschoolstraat, Wollesteeg, Wollestraat, Zuidstraat, Zwanestraat (Torhout)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
12 907m²
Bewaringstoestand
Bewaard
Links
-

Beschrijving

Algemeen blijkt er in geen van de proefputten sprake te zijn van grootschalige en diepe verstoringen, met uitzondering van de locaties van kelders. Onder minstens één van de kelders blijken ook nog archeologische resten aanwezig te zijn.

Alle zes de proefputten tonen aan dat onder het huidige straatniveau archeologische resten zijn bewaard. De aard van deze resten is sterk verschillend per locatie. Tegen de kerk zijn resten van het kerkhof, inclusief begravingen, aangetroffen. Ter hoogte van de Breydelstraat wijzen een aantal donkere pakketten mogelijk op verschillende straatniveaus. Onder deze lagen werd de aanzet van een oudere waterput aangetroffen. Net ten noorden van het stadhuis werd dan weer massief muurwerk aangetroffen. De zwarte lagen die hiertegen zijn gestort wijzen ook hier op oude marktniveaus. Op de markt zelf zijn er aanwijzingen van houtskeletbouw in de vorm van paalsporen en lemen vloeren. Een duidelijke verbrande laag kan mogelijk worden gelinkt met een (de?) stadsbrand in de 16de eeuw. Dikke ophogingspakketten daar bovenop wijzen op een nivellering en ophoging van de markt.

Op basis van de vondsten, waaronder een reeks munten en scherven, lijkt het erop dat het merendeel van de archeologische resten kunnen worden gedateerd in de 14de tot de 17de eeuw. Er zijn verder stukjes dierlijke bot ingezameld, in hoofdzaak afkomstig van zoogdieren, en fragmenten bouwmateriaal of stukken metaal.

Het grootste deel van het aardewerk kon gedateerd worden in de 14de of 15de eeuw en werd gerecupereerd uit sporen en lagen onder de brandlagen. Deze datering ligt in lijn met de numismatische vondsten uit deze lagen. Bij de importen is vooral het Rijnlands steengoed goed vertegenwoordigd met hoofdzakelijk kannen in Siegburg en Langerwehe steengoed.

22 fragmenten bouwmateriaal zijn ingezameld. Het gaat om fragmenten van (dak)tegels en om verbrande stukken van vakwerk. Deze vele verbrande stukken wijzen in dezelfde richting als de brandlaag, nl. in de richting van een stadsbrand.


Auteurs: Vanholme, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Raap België bvba; Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

16de-eeuwse brandlaag

Datering: 16de eeuw, nieuwe tijd, vierde kwart 16de eeuw
Typologie: archeologische objecten, bouwmaterialen, brandlagen, indicaties voor houtbouw, indicaties voor vakwerkbouw, kuilen, munten, nivelleringslagen, paalsporen, vaatwerk
Stijl: vakwerkbouw
Materiaal: aardewerk, grijs aardewerk, houtskool, koperlegering, rood aardewerk, steengoed
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Zwarte brandlaag met verbrande leem en bijzonder veel houtskool. Er is een sterk vermoeden dat deze laag kan worden gelinkt aan een van de historische stadsbranden. Het materiaal dat uit de onderliggende lagen gerecupereerd werd, geeft een datering in de 15de eeuw. Mogelijk kan deze laag dus in relatie worden gebracht met een stadsbrand uit de 16de eeuw.
Interessant is dat de gevolgen van één of meerdere stadsbranden archeologisch zichtbaar zijn van het uiterste noordwesten van de markt tot helemaal in het zuidoosten.
Hier werd een munt uit een koperlegering teruggevonden.

19de-eeuws straatniveau

Datering: 19de eeuw
Typologie: verharde wegen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
19de-eeuwse straatniveau, dat op slechts 30 cm onder het huidige straatniveau was gelegen. (WP 4)

Begraving

Datering: middeleeuwen
Typologie: begraafplaatsen, inhumatiegraven
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In werkput 1, op 10 m van de kerk aangelegd, werd een kelder aangetroffen. Onder deze kelder werd een humeus pakket met restanten van begraving vrijgelegd. Dit pakket was zeker nog 50 cm dik. Ook net onder de straat, op ca. 30 cm diepte, is een inhumatie aangetroffen. In het totaal moet dus rekening gehouden worden met een pakket van ca. 2 m waarin begravingen zich kunnen voordoen.

De vondsten uit de onderste kerkhoflaag, namelijk een randfragment van een kogelpot en enkele wandfragmenten in gedraaid grijs aardewerk, wijzen op een volmiddeleeuwse datering in de 12de of vroege 13de eeuw.
Het jongste kerkhofpakket kan waarschijnlijk in verband worden gebracht met de opgave van het kerkhof onder Frans bewind in de 18de eeuw.

Kelder

Datering: 19de eeuw
Typologie: kelders, muurresten
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Kelder in WP 5 van een bouwblok dat er tot in de jaren 1960 stond. Ook oudere archeologische lagen werden hier aangesneden. Deze lagen dekten kuilen af die in de 14de-15de eeuw te dateren zijn.

Massief muurwerk

Datering: middeleeuwen
Typologie: muurresten, ophogingslagen, paalsporen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
WP3 leverde vrij massief muurwerk op in gele baksteen. Het muurwerk had quasi dezelfde oriëntatie als het huidige stadhuis, namelijk noord-zuid en oost-west. Tegen het muurwerk bevond zich een gelaagd donker pakket. Het gaat wellicht om geleidelijke ophogingspakketten (verschillende marktniveaus) die tegen de muren zijn aangebracht. Materiaal uit dit pakket wijst op de late middeleeuwen. Onder het pakket werd ook nog een paalspoortje aangetroffen.

Middeleeuwen

Datering: middeleeuwen
Typologie: paalsporen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In WP6 van de markt blijken er heel wat kleinere grondsporen aanwezig die vrij ondiep zijn gelegen ten opzichte van het marktniveau. Enkele paalsporen kunnen mogelijk worden gelinkt met (middeleeuwse) houtskeletbouw.

Munten

Datering: 15de eeuw, 16de eeuw
Typologie: munten
Materiaal: metaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Opmerkelijk is het groot aantal metaalvondsten waaronder een reeks munten uit de 15de en 16de eeuw.

Ondateerbare sporen

Typologie: archeologische sporen en uitgravingen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In WP 6 zijn er sporen aangetroffen die duidelijk ouder waren dan de middeleeuwse paalsporen, maar door de afwezigheid van vondsten in deze grondsporen was het echter niet mogelijk deze te dateren.

Rekenpenningen

Datering: late middeleeuwen
Typologie: ambachtelijke objecten, munten
Materiaal: metaal
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In totaal werden er 2 rekenpenningen aangetroffen. De eerste is een vermoedelijke variant van een rekenpenning van het type Rouyer 514, geslagen onder de graven van Vlaanderen, specifiek onder Lodewijk van Male (1346-1384). Deze rekenpenning is niet verder te determineren door corrosie op de penning en is daarom algemeen te dateren tussen de tweede helft van de 14de en de eerste helft van de 15de eeuw. (xx) De tweede kan niet verder gedetermineerd worden door de corrosie.

Stratigrafie werkput 2

Datering: late middeleeuwen
Typologie: bouwmaterialen, ophogingslagen, waterputten
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Ook in WP2 nabij de Breidelstraat werden een reeks ophogingspakketten aangetroffen. Ze bevatten echter meer bouwpuin en heel wat veldstenen (dan WP 3). Op een diepte van ca. 1,7 m zijn duidelijke aftekeningen van een waterput aangetroffen. Op basis van een boring bleek deze minstens nog eens 1 m diep te gaan. De ouderdom van deze waterput is niet gekend maar wordt voorlopig in de late middeleeuwen gesitueerd.

Stratigrafie werkput 4

Datering: nieuwe tijd
Typologie: brandlagen, muurresten, nivelleringslagen, ophogingslagen, vloeren
Materiaal: houtskool
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Stratigrafie in WP 4 van ca 2 m dik waarbij niet voor elke laag/spoor duidelijk wat de aard of datering was. De ophogings- en nivelleringslagen werden afgedekt door het 19de eeuws straatniveau.

Vuursteen afslag

Datering: neolithicum
Typologie: werktuigen
Materiaal: vuursteen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
De vondst van een afslag in WP 6 uit het neoliticum, of zelf ouder (!) in één van de oudere kuilen is verspit, maar wijst alvast op de menselijke aanwezigheid in deze periode op deze locatie.

Relaties

  • Is deel van
    Historische stadskern van Torhout

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Markt [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/984475 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.