In de schaduw van het standbeeld van Generaal-Baron Jacques, centraal op de Grote Markt werden tijdens de aanleg van nutsleidingen en heraanleg van het marktoppervlak enkele treden van de toegangstrap van een schuilkelder uit de Tweede Wereldoorlog ontdekt en is uiteindelijk de bovenkant van deze structuur vrij gelegd. De combinatie van beide opmetingen laat toe het volledige grondplan van de schuilkelder te reconstrueren.
Op 23/4/1941 werd beslist om deze schuilkelder aan te leggen.
Bron: De Gryse J. & Eggermont S. [2024]: Grote Markt (Diksmuide, West-Vlaanderen). Archeologische werfbegeleiding. Verslag in opmaak. Interne informatie ()
Bron: GHEYLE W. e.a. 2022: Archeologie van de Tweede Wereldoorlog, Syntar 11, 108-110. Literatuur ()
Beschrijving: - Gemetste toegangstrap van 2 m breed. De treden waren 30 cm breed en 18 á 20 cm hoog. Het trapgat was bepleisterd en wit gekalkt. Boven de trap was volgende tekst aangebracht: [Veiligheid van luchtalarm POL. REGL. 23 * 4 * 1941] met daarnaast ook de naam van de aannemer [VAN LU…[. - In de hoek is een restant van een metalen waterleidingbuis te zien (3 cm diameter zonder kraantje).
- Bakstenen gemetste luifel boven het trapgat. Bij de afbraak van de luifels was het puin in de trapgaten terechtgekomen. Zo’n luifel was 0,25 m dik. Deze luifel was ook te zien op een foto van 1946 (Gysel A., Schotte B. & Vandewalle C. 2012: Trein van de hoop. Een verzetsdaad van het volk 4 september 1944, Leuven, 203-204).
- Op 3,3 m diepte: ondergrondse structuur: een bunker met een meanderend grondplan. Op de noordelijke kop van de bunker kan in de hoek met de ventilatieschacht de tweede toegangstrap vermoed worden (haaks op de uiterste noordelijke zijde van de bunker). De bunker is gegoten in gewapend beton, dat bekleed is met bitumen als afdichting. Op twee plaatsen is de bunker voorzien van een ventilatieschacht. De centrale schacht is in beton uitgewerkt (binnenwerkse afmetingen: 38 x 38 cm). De noordelijke is met baksteen opgebouwd (binnenwerkse afmetingen: 40 x 57 cm) (Degryse en Eggermont 2018: 17).