waarneming

Motten en openlegging Jeker

archeologisch element
ID
988762
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/988762

Beschrijving

Ondanks dat in sommige boringen van het vooronderzoek occasioneel een Romeins niveau werd aangetroffen op meer dan 5 m diepte, werden er geen Romeinse sporen tijdens het huidige onderzoek aangetroffen. Dit valt voornamelijk te verklaren door het feit dat de rioleringswerken minder diep werden uitgevoerd. Bij het boren en betonneren van funderingspalen ter hoogte van de pompput op de Motten gelegen in het verlengde van Wijngaardstraat (Interventie 11), werd een hard massief aangetroffen op ca. 9,7 m diepte. De ondergrond bevatte hier ook veel water dat vrij kwam bij het bereiken van de harde laag. Vermoedelijk bevindt zich hier een natuurlijke silexlaag, waartussen veel grondwater opgeslagen zit. De diepte is immers te laag om een Romeinse laag te kunnen zijn. Bij het opvolgen van een gestuurde boring aan de Dirikenlaan die tot 6 m diep werd de Romeinse stadsmuur niet aangeboord. Indien de Romeinse stadsmuurfundering zich hier nog steeds bevindt, dan ligt deze mogelijk dieper dan 6 m of langs het uitgevoerde boortraject. Een datering van één van de funderingspalen onder de Begijnhof/stadsmuur maakt nu ook duidelijk dat deze in de middeleeuwen gebouwd werd en niet gefundeerd was op een oudere Romeinse muur.

De oudste middeleeuwse sporen hadden allen betrekking op de oude stadsmuur die ook deels dienst deed als Begijnhofmuur en aangetroffen werd tijdens Interventies 1-4, 10 & 14. De aanleg van de Jekerbak en enkele rioleringen lieten toe om de exacte opbouw van de muurfundering te registreren. Deze bleek lokaal op enkele houten balken te zijn aangelegd waarop een 14C-datering en dendrochronologische analyse werd uitgevoerd. Hieruit bleek dat de paal en bijgevolg de Begijnhofmuur dateert tussen 1242 en 1290. Dit komt ook mooi overeen met de datering die uit historisch bronnen gekend is. De werken van de stadsmuur zouden immers zijn aangevangen voor 1241 en voltooid omstreeks 1290. Tijdens Interventies 17 & 19 kon de fundering van de 15de/16de -eeuwse stadsmuur geregistreerd worden. Een exacte datering van dit laat-middeleeuws bouwwerk kon hier niet achterhaald worden maar wel kon de doorgang van de Looierbeek (gelegen achter de wal) naar de Smalle Wijer (gelegen aan de voorzijde van de wal) geregistreerd worden, die overkapt was met minstens twee gewelven van elke 2,5 m breed en opgebouwd uit Maastrichtersteen. Tijdens Interventie 6 en 13 kon een zijdelingse en dwarsdoorsnede geregistreerd worden op de Kastanjewal die een zicht gaf op de oorspronkelijke opbouw. Door de vele recente verstoringen was de wal slechts zichtbaar over een breedte van 3 m en 1,8 m hoog. De opbouw bestond uit twee zuivere leempakketten waarvan de onderste laag in beide interventies een wandfragment witbakkend aardewerk met loodglazuur opleverde.58 Gezien het slechts om twee scherven gaat kan de wal niet nauwkeuriger gedateerd worden dan laatmiddeleeuws.

Ter hoogte van de Looierstraat en de kruising met de Sint-Jansstraat werden de sterk verstoorde restanten aangetroffen van de Sint-Jansmolen, de oude kademuur en de bijhorende brug. Deze restanten waren allen echter zeer sterk verstoord door oudere grondwerken en ook moeilijk te registeren door de zeer natte bodemcondities. Een exacte datering kon niet achterhaald worden, maar vermoedelijk gaat het om de 19de - eeuwse restanten van de jongste bouwfases. Een ouder spoor dat het volledige onderzoeksgebied doorkruiste maar slechts sporadisch onderzocht kon worden, was de oude Jeker. Door de demping in de 20ste eeuw bevatte dit spoor een zeer heterogeen pakket aan vondsten. De algemene puinlaag die over het gebied van de Motten uitgespreid lag kon wel bijna overal worden waargenomen.


Auteurs: Pauwels, Dirk; Reygel, Patrick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: ARON bvba

Middeleeuwen

Datering: late middeleeuwen
Typologie: muurresten, paalsporen, stadsmuren, wallen (morfologische elementen)
Materiaal: aardewerk, geglazuurd aardewerk
Gebeurtenis:

Postmiddeleeuwen

Datering: nieuwe tijd, nieuwste tijd
Typologie: bruggen, kaaimuren, molens, puinlagen
Materiaal: steen
Gebeurtenis:

Romeinse periode

Datering: Romeinse tijd
Typologie: stadsmuren
Materiaal: steen
Gebeurtenis:

Relaties

  • Is deel van
    Jekervallei tussen Tongeren en Mal

  • Is deel van
    Middeleeuwse omwalling

  • Omvat
    Moerenpoort en muurstuk F

  • Is gerelateerd aan
    Luikerstraat, Kastanjewal, Dijk, Herckenrodestraat, de Motten

  • Is gerelateerd aan
    Motten en Jeker


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Motten en openlegging Jeker [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/988762 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.