waarneming

Begijnhof - rioleringswerken

archeologisch element
ID
989234
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/989234

Beschrijving

In het kader van de geplande vernieuwing van de verhardingen en riolering binnen het begijnhof te Kortrijk voerde een team van Monument Vandekerckhove nv tussen 17 maart 2020 en 14 april 2021 een archeologische werfbegeleiding uit op het terrein.

Door het versnipperde en ondiepe karakter van de werfbegeleiding was het soms moeilijk faseringen en samenhang te bekomen. De meeste informatie op deze site kon ontleend worden aan de geplaatste profielen. Het overgrote deel van de lagen die verspreid over het projectgebied werden aangetroffen is van antropogene oorsprong. Het betreft voornamelijk ophogingslagen. In de loop der eeuwen werd het terrein van het Begijnhof duidelijk op verschillende plaatsen en op verschillende momenten opgehoogd. De moederbodem werd bij het aanleggen van de werksleuven slechts zelden bereikt.

De oudste lagen bevonden zich in het westelijke en centrale deel van het projectgebied en gaan terug tot de 12de-13de eeuw. Hier bevond zich het oorspronkelijke deel van het begijnhof dat vermoedelijk gesticht werd omstreeks 1280. De ophogingslagen aangetroffen in het oostelijke en noordelijke deel van het projectgebied dateren uit de vroegmoderne periode, met een zwaartepunt richting de 16de tot 17de eeuw. Dit komt overeen met de stichting van een nieuw deel van het begijnhof in de periode 1606-1622 op de plaats van de gedempte stadsgracht: het zogenaamde “nieuw begijnhof”. In de decennia ervoor was het terrein opgehoogd en bouwrijp gemaakt.

In het oosten/zuidoosten van het begijnhof werden in de sleuven verschillende uitbraaksporen en muurresten aangetroffen. Een structuur in baksteen en natuursteen (S2/9) is mogelijk te linken is aan de gesloopte toren die behoorde tot de middeleeuwse stadsversterking en die op deze plaats te lokaliseren zou zijn. De overige muurresten en uitbraaksporen in deze zone dateren ten vroegste uit het begin van de 17de eeuw. Naast een riool, een citerne en een waterput betreft het ook enkele funderingsmuren. De aanwezigheid van deze bakstenen structuren geeft aan dat ook dit jongere deel van het begijnhof meer dan één bouwfase heeft gekend. Vermoedelijk moesten een aantal muren op een bepaald ogenblik plaats ruimen voor een oostelijke toegang en voor de aanleg van een pleintje ten zuiden van huisnummer 16. In de centrale sleuf, gelegen in het oude deel van het begijnhof, kwamen naast een riool ook twee dikke bakstenen funderingsmuren en het restant van een kasseien vloer aan het licht. Deze structuren behoren wellicht toe aan laatmiddeleeuwse voorlopers van de bebouwing. Uit eerder onderzoek bleek reeds dat de oorspronkelijke indeling van het begijnhof er anders moet hebben uitgezien.

In de sleuven in het noordoosten en westen van het terrein werden, met uitzondering van enkele goten/rioleringen; geen muurresten aangetroffen, wat doet vermoeden dat deze locaties in de loop der eeuwen steeds als weg hebben gefungeerd.


Auteurs: Galloo, Matthias
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: MONUMENT - VANDEKERCKHOVE

Begijnhof

Datering: late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: begijnhoven, ophogingslagen, riolen, stadstorens
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), glas, keramisch bouwmateriaal, metaal
Gebeurtenis:

Relaties

  • Is deel van
    Historische stadskern van Kortrijk

  • Is deel van
    Sint-Elisabethbegijnhof


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Begijnhof - rioleringswerken [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/989234 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.