waarneming

Pronkenbergstraat 29

archeologisch element
ID
989738
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/989738

Beschrijving

De sporen die bij archeologisch onderzoek aan de Pronkenbergstraat aan het licht kwamen, kunnen globaal gedateerd worden in de ijzertijd, de Romeinse periode en de postmiddeleeuwen. De sporen uit de ijzertijd zijn grotendeels in verband te brengen met de data verzameld tijdens de opgravingen aan de Alfsberg te Kontich aan het begin van de jaren 1990. Deze werden aangetroffen ter hoogte van het plateau in het zuidwesten van het plangebied. Ook de Romeinse sporen kunnen deels aan deze resultaten gekoppeld worden.

IJzertijd

Aan de Pronkenbergstraat was vermoedelijk reeds vanaf het einde van de vroege ijzertijd een zekere occupatie. Een eerste fase wordt gekenmerkt door een quasi vierkante enclos (23x20m), waar verder geen duidelijke sporen mee in verband kunnen worden gebracht. Het gaat hier vermoedelijk om een greppel met een eerder rituele functie waarbij de gebruiksfase tussen 776-516 voor Chr. te dateren is. Hij werd echter omstreeks 500-450 voor Chr. alweer gedempt. De combinatie van opgravingsresultaten uit de jaren 70 van de vorige eeuw en deze van de huidige opgraving zorgden dat een volledig beeld van de rechthoekige structuur kon gegeven worden. Hij besloeg een oppervlakte van ongeveer 460 m2. In ieder geval kende de Alfsberg duidelijk reeds in de vroege ijzertijd een zekere aantrekkingskracht. Deze heeft ongetwijfeld te maken met de hoge ligging in het landschap.
Na het dempen van deze mogelijk rituele structuur werd het terrein in de midden-ijzertijd vermoedelijk in gebruik genomen als nederzetting. Met andere woorden: het terrein kreeg een eerder profaan karakter. Van deze nederzetting werden reeds in de jaren 70 en 90 enkele resten van gebouwen aangetroffen. Tijdens dit onderzoek vonden de onderzoekers slechts enkele greppelfragmenten en één kuil die met enige zekerheid in deze vroege La Tène periode (450-250 voor Chr.) dienden te worden gedateerd.
Opvallend is dat na dit profane intermezzo er binnen het onderzoeksgebied opnieuw een rituele structuur opduikt. Het grootste deel van deze 'Viereckschanze' werd reeds in de jaren 90 opgegraven. Tijdens het huidige onderzoek kon een deel van de omgrachting van het tweeledige domein opgegraven worden. Hierdoor konden de afmetingen van het domein vervolledigd worden. De totale oppervlakte van het domein bedroeg ongeveer 3.800 m2. Opvallend was de aanwezigheid van een palissadering in de greppels die de westelijke ruimte afbakenden. Er was ook een centrale palenzetting aanwezig. Deze structuur dateert uit de midden-La Tène periode (250-130 voor Chr.).
Na het verdwijnen van deze rituele ruimte werd er op dezelfde locatie een vluchtburcht opgericht, vermoedelijk vanwege de Romeinse dreiging. Deze was echter maar een kort leven beschoren en werd reeds aan het begin van de Romeinse tijd opgegeven.

Romeinse periode

Behalve enkele losse kuilen, paalkuilen en een greppelfragment kwamen ook minstens twee gebouwstructuren aan het licht, waaronder een mogelijk hoofdgebouw van het Alphen-Ekeren type en een in oorsprong zespalige spieker. Sommige hiervan zijn vermoedelijk te koppelen aan enkele sporen die ten zuiden van het onderzoeksgebied werden aangetroffen.
In de midden-Romeinse periode verrijst er op de top van het plateau een gebouw met kruisvormige krachtenverdeling, vermoedelijk als woonstalhuis te interpreteren. Ook enkele losse sporen, voornamelijk kuilen, werden op het plateau ontdekt. Deze zijn mogelijk gelijktijdig met enkele grondlagen onderaan de helling. In deze grondlagen bleken duidelijke ploegsporen aanwezig en werd er alleen Romeins aardewerk gevonden. Het gaat hier om in oorsprong colluviale lagen die later als akker zijn benut.

Postmiddeleeuwen

Bovenop deze lagen werden na de Romeinse periode nog enkele lagen afgezet en als akker gebruikt. Eén van de bovenste lagen kon in de 16de eeuw gedateerd worden. Behalve dit postmiddeleeuws pakket werden er nog een aantal gelijk daterende kuilen en andere sporen, soms ook van nog meer recente datum aangetroffen.


Auteurs: Vander Cruyssen, Margot; Janssens, Niels; De Ketelaere, Sander
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: BAAC Vlaanderen bvba

Enclos vroege ijzertijd

Datering: vroege ijzertijd
Typologie: greppels
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Nederzetting vroeg La Tène

Datering: middenijzertijd
Typologie: greppels, kuilen, nederzettingen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Postmiddeleeuwse akkerlaag

Datering: 16de eeuw
Typologie: akkerlagen
Materiaal: metaal
Gebeurtenis:

Sporen Romeinse periode

Datering: Midden-Romeinse tijd
Typologie: akkerlagen, crematiegraven, gebouwplattegronden, kuilen, meilers, nederzettingen, paalkuilen
Materiaal: aardewerk, glas, keramisch bouwmateriaal, metaal
Gebeurtenis:

Sporen late ijzertijd-Romeinse periode

Datering: late ijzertijd (oosten), Vroeg-Romeinse tijd
Typologie: gebouwplattegronden, grachten (verdedigingselementen), greppels, paalkuilen, wallen (verdedigingselementen), zespostenspijkers
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Viereckschanze midden La Tène

Datering: late ijzertijd (oosten)
Typologie: greppels, paalkuilen, viereckschanzen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Vuursteen mesolithicum

Datering: mesolithicum
Materiaal: vuursteen
Gebeurtenis:

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pronkenbergstraat 29 [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/989738 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.