Algemeen

De initiatiefnemer plant de bouw van 13 woongelegenheden, 2 appartementsblokken met 1 ondergrondse parkeergarage en omgevingsaanleg. Hiervoor werd een deel van de stallen afgebroken.

Romeinse tijd

Het terrein maakte deel uit van het zuidwestelijk grafveld van de stad. Er zijn sporen teruggevonden die duiden op zowel crematie – als inhumatiegraven. Tijdens de opgraving werden verschillende postmiddeleeuwse kuilen (niet nader te dateren) aangetroffen die zijn gegraven ter hoogte van de Romeinse begraafplaats.

Twee kuilen bevatten menselijk botmateriaal. Individu 1 bestond uit nog redelijk intacte beenderen van de linker onderarm en het linker been. Het individu was een tiener van 12-15 jaar oud. Individu 2 bestond uit sterk gefragmenteerde en deels verbrande delen van het linker been van een volwassen individu. Het is onduidelijk of het een onvoltooide crematieprocedure betreft of dat dit individu was overleden bij een brand en daarbij gedeeltelijk was verbrand.

In het noordwesten van het plangebied werden twee rechthoekige kuilen aangetroffen van 220 cm x 100 cm en een diepte van max. 25 cm. Na het couperen bleek dat het om de onderkanten ging van twee leeggeroofde inhumatiegraven. Het gaat hier vermoedelijk om grafroof.

Aan de noordwest zijde van het projectgebied bleef onder de vorm van een 2,20 m hoge berm een strook van ca. van het oorspronkelijke reliëf bewaard. In deze berm is het tracé van de Romeinse weg Bavay – (Tongeren) Keulen gelegen.

De resten van een paalkuil van een diepe middenstaander hebben mogelijk gehoord bij een structuur naast de weg. Daarnaast duidt een waterput en een oven ook op artisanale/huiselijke activiteiten die hebben plaatsgevonden. De grote drenkpoel, nog net zichtbaar aan de rand van het projectgebied, heeft waarschijnlijk de functie gehad om vee te laten drinken en de greppel ernaast kan als erfafscheiding hebben gediend. Een leemwinningskuil uit de Romeinse tijd heeft voor bouwmateriaal gezorgd, en laat tevens een rituele depositie zien van een gepolijste bijl.

Er zijn een aantal kuilen op het terrein waar we kunnen spreken over begravingen van dieren. De vulling bestaat uit leem met spikkels baksteen en houtskool, mortel, aardewerk, dierlijk bot en natuursteen. Aan de noordzijde van de kuil werd het (bijna)volledige skelet van een paard aangetroffen. Op basis van de bouw van het paard en de zichtbare artrose op het hoefbeen hebben we hier te maken met een zwaarder werkpaard dat bij de hoeve hoorde. Vlak naast dit “paardengraf” werden in het volledig Romeinse spoor ook meer dan 100 fragmenten van grootvee (paard en rund) aangetroffen.

De vondsten dateren de sporen tussen 50-330 n. Chr

Nieuwe tijd

In de loop van de 17 de eeuw, werd het gebied ingericht voor de bouw van een pachthof, ‘de Witte Winning’ of ‘Hoeve Brone’ genaamd. Hiervoor werd het aanvankelijk schuin aflopend terrein horizontaal geëgaliseerd op niveau van de Koninksemstraat, en tot tegen het tracé van de Romeinse weg Bavay-Keulen aan de noordwest zijde. Mogelijk werden op dit moment enkele Romeinse graven verspit en/of geplunderd, al kan dit ook al eerder plaats gevonden hebben.

Tussen de 17de en de 20ste eeuw werden in verschillende bouwfasen vervolgens de vierkantshoeve en de bijgebouwen opgericht.

Nieuwste tijd

In de loop van de 19de eeuw werd een gebied aan de zuidwest zijde van de stallingen afgegraven voor leemwinning. In deze zone kwamen geen archeologische sporen meer voor.