waarneming

Koningsbaan 44

archeologisch element
ID
992210
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/992210

Beschrijving

Algemeen

Tijdens de vlakdekkende opgraving werden 49 archeologische sporen aangeduid en beschreven. De meeste sporen zijn van antropogene oorsprong. Negen sporen bleken na het couperen ervan van natuurlijke oorsprong. Het gaat daarbij om sporen van bioturbatie. Daarnaast werd ook nog een natuurlijke drenkpoel aan het licht gebracht. De archeologische sporen kunnen globaal in volgende categorieën opgedeeld worden: paalkuilen, greppels, waterput en kuilen. De archeologische sporen kunnen bijgevolg geïnterpreteerd worden als bewonings- of nederzettingssporen.

Volle middeleeuwen

De meeste sporen behoren toe tot één enkel volmiddeleeuws woonerf, in dit geval bestaande uit een hoofdgebouw, twee bijgebouwen (vermoedelijk een spieker en een hooiberg) én een waterput. Het hoofdgebouw is van het zgn. ‘bootvormige type’. Deze plattegronden worden gekenmerkt door een bootvormige, driebeukige constructie, die bestaat uit twee tot zes gebinten ter hoogte van de lange zijden en sluitpalen ter hoogte van de korte zijde. In dit geval heeft het gebouw twee keer drie gebintenstaanders en kan het ingedeeld worden onder Huijbers type H1 met rechte staanderrijen en gebogen lange wanden. Dergelijk type wordt gedateerd tussen 900 en 1200, meest tussen 900 en1100. De drie stalen die werden geanalyseerd (twee van het hoofdgebouw en één van de spieker) leverden een vergelijkbare datering op. Staal ST4 geeft een datering tussen 1080 en 1130, staal ST5 tussen 870 en 980 en staal ST7 tussen 1070 en 1160. Stalen ST4 en ST7 geven een quasi gelijkaardige datering op het einde van de 11de/begin 12de eeuw. Staal ST5 is iets ouder. Dit kan mogelijk te maken hebben met het zgn. ‘oud-houteffect’. In de waterput werd een houten beschoeiing aangetroffen bestaande uit een uitgeholde boomstam. Opvallend hierbij is het gebruik van beuk als constructiehout. Dit is zeer ongewoon en uitzonderlijk. Het kapjaar van het hout ligt in of kort na 1101. Zowel de 14C-datering van houtskoolstalen uit de paalkuilen van het hoofdgebouw en de spieker, als het dendrochronologisch onderzoek van het hout uit de waterput geven een datering eind 11de/begin 12de eeuw. Het volmiddeleeuws erf kan dus met vrij grote waarschijnlijkheid rond deze periode gedateerd worden.

De paalkuilen van het hoofdgebouw leverden in totaal twee scherven op, één in een grijs baksel en één in Maaslands aardewerk. Maaslands aardewerk is afkomstig uit de midden-Maasvallei en werd van daaruit geëxporteerd. Het aardewerk heeft een wit-gele tot roze kleur en is tussen de 10de en 14de eeuw geproduceerd, maar vooral van de 11de tot begin 13de eeuw. Ook deze datering komt overeen met de typologie van het gebouw en de datering van het wetenschappelijk onderzoek.

Het palynologisch onderzoek van de het bulk- en het pollenstaal uit de waterput wijst op een zeer bosrijk landschap in de wijdere omgeving rond de nederzetting. Het onderzoek van botanische macroresten toont bovendien aan dat deze bossen of uitlopers ervan tot aan de nederzetting zelf reikten. Delen van het landschap rond de nederzetting waren open genoeg voor akkerbouw en het bestaan van graasgronden met grasland en heide of schraal grasland. Het pollenspectrum van enkele schapen- of geitenkeutels toont bloemrijke, grazige weiden op betrekkelijk natte of vochtige plekken waar deze dieren konden grazen, mogelijk in het dal van de Minsebeek.

Auteurs: van Baal, Mitchell; Bouckaert, Kevin; Verrijckt, Jeroen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Indar

Volmiddeleeuws erf

Datering: 11de eeuw, 12de eeuw, volle middeleeuwen
Typologie: drenkpoelen, gebouwplattegronden, greppels, kuilen, paalkuilen, spijkers, waterputten
Materiaal: aardewerk, hout, houtskool, natuursteen, pollen, zaden en vruchten
Gebeurtenis:

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Koningsbaan 44 [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/992210 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.