waarneming

Kaatsspelstraat

archeologisch element
ID
992235
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/992235

Beschrijving

Algemeen

Tijdens de opgraving werden sporen aangetroffen uit de Romeinse tijd, de Karolingische periode, de volle middeleeuwen, de late middeleeuwen en de post-middeleeuwen. Het gaat hierbij om kuilen, paalkuilen, greppels, grachten, een waterkuil en een krengbegraving. De aangetroffen paalkuilen vormen vier bijgebouwen en één hoofdgebouw. Daarnaast werd een dubbele walgracht herkend. In totaal werden 174 sporen geregistreerd, waarvan 148 weerhouden als archeologisch relevant.

Romeinse tijd

De eerste menselijke aanwezigheid wordt geattesteerd in de Romeinse tijd. Het betreft bijgebouw 4 en enkele grachten / greppels. Vermoedelijk ligt de kern van het erf buiten het projectgebied. Bijgebouw 4, in het uiterste noordoosten van het terrein, bestaat uit een rechthoekige gebouwplattegrond van 5m x 6m met een interne oppervlakte van 30 m2. Er werd romeins aardewerk aangetroffen. Er werden 4 stalen genomen voor natuurwetenschappelijk onderzoek. Waardering op macroresten en selectie voor C14 leverde geen resultaten op.

Vroege middeleeuwen

Uit de Karolingische periode dateren twee bijgebouwen. Bijgebouw 2 betreft een rechthoekige gebouwplattegrond van ca. 5,6m x 6,7m met een interne oppervlakte van 38 m2. Uit 2 paalkuilen werden er stalen genomen voor natuurwetenschappelijk onderzoek. C14 dateerde een van de paalkuilen tussen 770 en 890 na Christus. Bij deze datering moet ermee rekening gehouden worden dat het kan gaan om residueel houtskool, dat lange tijd aan het oppervlak gelegen heeft en herwerkt is in de paalkuilvulling. In het bijgebouw was echter een kuil aanwezig met vroeg-middeleeuws aardewerk wat deze datering ondersteund. Bijgebouw 3 bevindt zich net ten zuiden van bijgebouw 2. Het bestaat uit een circulaire structuur opgebouwd uit 8 palen met een interne oppervlakte van 3 m2. Uit 1 van de paalkuilen konden 2 wandfragmenten handgevormd aardewerk worden gerecupereerd. Tot slot werden er 2 stalen genomen voor natuurwetenschappelijk onderzoek. Eentje werd gewaardeerd op macroresten zonder resultaat. Mogelijk komt dit gelijktijdig voor met bijgebouw 2. Verder kan een gracht mogelijk geïnterpreteerd worden als erfgracht. Vermoedelijk ligt de kern van het erf buiten het projectgebied.

Volle middeleeuwen

In de volle middeleeuwen wordt een site met dubbele walgracht ingericht. De grachten zijn onderling verbonden. Vermoedelijk in functie van waterbeheer. De centrale gracht omgeeft een vermoedelijk ovaalvormig eiland met een breedte van ca. 35m. De opvulling toont een geleidelijke opvulling van de gracht met een uiteindelijke dempingsfase. Op basis van vondsten en een C14 datering op laag 4 kunnen verschillende lagen/fasen gedateerd worden. Vermoedelijk werd de gracht gedempt vanaf de 13e eeuw. Uit de diatomeeën, de palynomorfen (algen), de watervlooien en de zaden van zannichellia blijkt dat de gracht gevuld geweest moet zijn met water. Mogelijk schommelde de waterstand gedurende het jaar, maar de gracht viel niet helemaal droog. Verder wijzen de diatomeeën en water-/oeverplanten op zoet (tot licht brak) en alkalisch water in de gracht. Mestschimmels in het water wijzen op de nabijheid van vee. Het omgevende landschap was op basis van het pollenspectrum volledig ontbost. Het ging om een sterk antropogeen landschap, gedomineerd door gras- en akkerland. Er zijn aanwijzingen voor het kweken en/of bewerken van graan (onder andere rogge) en boekweit als voedselgewas, raapzaad, als voedergewas of olievrucht en wild kattenkruid en bilzekruid mogelijk als geneesmiddel. Blaadjes van bultveenmos wijzen mogelijk op het gebruik van turfblokken als onderdeel van bemesting. In de twee gracht werd aardewerk uit de volle middeleeuwen gerecupereerd. Er kon geen verder onderzoek uitgevoerd worden op de vulling.

Op de site met de dubbele walgracht stond het hoofdgebouw welke kan geïnterpreteerd worden als woonstalhuis van het hallentype. Er zijn duidelijk 2 parallelle palenrijen te onderscheiden van 6 palenkoppels met daartussen nog eens een kleinere palenrij. De totale lengte bedraagt 27m. Er werd een beperkt aantal aardewerk aangetroffen. Direct ten noorden werd een bijhorende waterkuil aangetroffen. De fragmentaire houten restanten doen vermoeden dat het spoor oorspronkelijk voorzien was van een houten bekisting. Er werd aardewerk aangetroffen in de waterkuil. De site loopt verder door naar het westen toe. De buitenste gracht vormt vermoedelijk een cirkel met een geschatte diameter van 120m. Indicaties voor een ophoging of toegang werden niet teruggevonden.

Late middeleeuwen

Vanaf de 13de eeuw wordt de walgracht gedempt en bijgebouw 1 opgericht. Het heeft een rechthoekige gebouwplattegrond van ca. 6m x 3m met een interne oppervlakte van 18 m2. Uit een van de paalkuilen kon een geglazuurde tegel worden gerecupereerd. Deze komen voor vanaf de late middeleeuwen. Een kuil ten westen werd aan de hand van aardewerk in dezelfde periode gedateerd.

Nieuwe tijd

In de 17de-18de eeuw werden twee perceleringsgreppels en vermoedelijk enkele ontginningskuilen aangelegd.

Nieuwste tijd

In de 19de-20ste eeuw werden tot slot nog enkele ontginningskuilen opgevuld en een kreng begraven. Het gaat om een paard. Er werd een hoefijzer aangetroffen. Er werd ook vondsten uit WOI gedaan.


Auteurs: Lommelen, Lies
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Late middeleeuwen

Datering: late middeleeuwen
Typologie: bijgebouwen, kuilen, paalkuilen
Materiaal: aardewerk, keramisch bouwmateriaal
Gebeurtenis:

Nieuwe tijd

Datering: 17de eeuw, 18de eeuw
Typologie: extractiekuilen, perceelsgreppels
Materiaal: aardewerk, faience, keramisch bouwmateriaal, metaal, steengoed
Gebeurtenis:

Nieuwste tijd

Datering: 19de eeuw, 20ste eeuw
Typologie: extractiekuilen, krengbegravingen, wapens en munitie
Materiaal: aardewerk, bot (dierlijk), metaal
Gebeurtenis:

Romeinse tijd

Datering: Romeinse tijd
Typologie: bijgebouwen, grachten (infrastructuur), paalkuilen
Materiaal: aardewerk, vuursteen
Gebeurtenis:

Volle middeleeuwen

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: paalkuilen, sites met walgracht, waterkuilen, woonstalhuizen (archeologisch erfgoed)
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Vroege middeleeuwen

Datering: Karolingische periode
Typologie: bijgebouwen, grachten (infrastructuur), kuilen, paalkuilen
Materiaal: aardewerk, houtskool
Gebeurtenis:

Relaties

  • Is deel van
    Omgeving Alveringem, Sint-Rijkers en Lovaart nabij Fortem

  • Heeft als voorganger
    Kaatsspelstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Kaatsspelstraat [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/992235 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.