Algemeen

In het najaar van 2018 werden twee toevalsvondsten gemeld in de Paardevissersweg in Oostduinkerke (Koksijde). De eerste toevalsvondst had betrekking op een aantal bakstenen muren die haaks op de straat stonden. De tweede melding had betrekking op twee betonnen structuren die werden aangetroffen bij leidingwerken in de straat.

WO II

Alle drie de structuren kunnen geïdentificeerd worden als een onderdeel van een Duits steunpunt uit de Tweede Wereldoorlog. De bakstenen muren zijn wanden van een antitankgracht, terwijl de betonnen structuren restanten zijn van bunkers: een eenpersoonsbunker of torbruk, en vermoedelijk een waterbunker. Ze maken deel uit van 'Stützpunkt von der Tann', een belangrijk steunpunt van het Duitse leger langs de Belgische kust, waarin onder meer de batterij HKB Groenendijk-Plage was gevestigd. De bouw van het steunpunt vatte aan in het voorjaar van 1942, maar werd in de loop van de oorlog geïntensifieerd in het kader van de uitbouw van de Atlantikwall. Naast de zes geschutsopstellingen van de batterij Groenendijk-Plage, telde Stützpunkt von der Tann nog tientallen andere structuren waaronder een grote vuurgeleidings- en commandobunker, munitiebunkers, manschappenverblijven, mitrailleursnesten, observatie- en wachtposten, ... . Het geheel was ten slotte uitgebouwd met loopgrachten, borstweringen, prikkeldraad- en andere versperringen, en aan landzijde beschermd door een antitankgracht.

Stützpunkt von der Tann was een belangrijke schakel in een netwerk aan verdedigingswerken. Op korte afstand bevonden zich Widerstandsnest Waldersee en Widerstandsnest Karthauserdünen, die beide beschermd zijn als monument. In september 1944 speelde Stützpunkt von der Tann een belangrijke rol bij de bevrijding. Het was één van de drie batterijen aan de westkust die niet werden geëvacueerd, maar hevig weerstand boden aan de geallieerden. De kanonnen van batterij HKB Groenendijk-Plage konden tot Nieuwpoort, Diksmuide en Veurne reiken, wat in september 1944 ook effectief gebeurde. Het steunpunt speelde bovendien een opvallende rol in de zaak rond Irma Laplasse, die in 1945 werd veroordeeld wegens verraad en gefusilleerd werd in Brugge. Dit dossier groeide na de oorlog uit tot een symbooldossier van de Vlaamse beweging om de naoorlogse repressie aan de kaak te stellen.