waarneming

Fabiolalaan - Molenwalstraat II

archeologisch element
ID
993584
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/993584

Beschrijving

Algemeen

Tijdens vlakdekkend onderzoek op een smalle sleuf werden 105 sporen geregistreerd waarvan 84 er archeologisch relevant zijn. Het gaat om kuilen, paalkuilen, greppels, grachten en waterkuilen. De sporen dateren uit de late ijzertijd, volle/late middeleeuwen en de post-middeleeuwen.

Door het beperkt aantal vondsten, nog niet-uitgevoerd natuurwetenschappelijk onderzoek en de beperkte breedte van de sleuf zijn nog veel openstaande vragen over de interpretatie van de geregistreerde sporen. Er blijven bodemstalen voor macroresten-onderzoek en pollenstudie beschikbaar voor onderzoek.

Late ijzertijd

Uit de late ijzertijd (tot Romeinse periode) is een alleenstaande (paal)kuil met vlakke bodem aangetroffen en een noordoost-zuidwest georiënteerde greppel met een heterogene vulling van late ijzertijdscherven (handgevormd met kamstreekversiering). Eén verdwaalde scherf van ijzertijd-kruikwaar werd in een paalkuil van een volmiddeleeuws gebouw aangetroffen. Naar grote waarschijnlijkheid liggen buiten het projectgebied meer sporen.

Volle middeleeuwen - begin late middeleeuwen

Typisch boerenerf: hoofdgebouw en bijgebouwen (stallen, opslagplaatsen), waterkuil en enclosures. Macroresten verwijzen naar hooiland, graanteelt en een mogelijke moestuin. De oversnijdingen wijzen op verschillende fasen van het boerenerf.

Op basis van paalkuilen zijn 3 tot 4 gebouwplattegronden aangesneden:

1. Fragment van volmiddeleeuws drieschepig gebouw, mogelijk van een woonstalhuis (cf. 3-beukige hallentype (De Clercq 2017) en H4 (Huijbers 2007: 134-162): noordwest – zuidoost georiënteerd, met 2 parallelle palenrijen waargenomen, minimum 4 traveeën, vermoedelijke stalgedeelte: noordwestelijk extra palen en noordelijke afbakeningsgreppel. De paalkuilen bevatten handgevormd vroeg grijs, grijs gedraaid en een rode rand van een kogelpot (1125 – 1275).

2. Vierkant bijgebouw (3,5 x 3,5 m) met vier hoekpalen en centrale paal met volmiddeleeuws aardewerk (1175 – 1225) oa. Eifelwaar.

3. Palencluster van vermoedelijk westelijk uitstrekkend gebouw met grijs aardewerk, kogelpot-fragmenten (1125 – 1275), maalsteenfragmenten en kwartshoudende zandsteenfragmenten.

4. Mogelijk 4de noordwest-zuidoost georiënteerd gebouw (3 paalkuilen) met een vroeg grijze scherf in één van de kuilen (9-12de eeuw).

Twee elkaar opvolgende waterkuilen met 2 paalkuilen van een vermoedelijk putwip (hefboom voor het vullen van een emmer). Op basis van het aardewerk is de demping van de kuilen gedateerd in de 12de tot 13de eeuw. In de kuilvulling zijn ook een tak en enkele fragmenten kwarts-houdende zandsteen gerecupereerd. De zuidelijke kuil is verbonden via een greppel met een gracht, ook gedateerd in de 12de-13de eeuw.

Een NNO-ZZW gracht van ca. 370 cm breed bevat een heterogene vulling van grijze volmiddeleeuwse wandscherven. De gracht is doorsneden door het vierkante bijgebouw (van tussen 1175 en 1225). Verder zijn nog 4 greppels te dateren op basis van het aardewerk in de vulling uit de volle middeleeuwen tot de overgang naar de late middeleeuwen.

Drie enclos maken vermoedelijk deel uit van het volmiddeleeuwse erf:

1. Eén zone is afgebakend door een rechthoekige greppelstructuur met onderbroken dwarsgreppel, wat mogelijk diende als afsluiting voor kleine neerhofdieren of als omgreppelde moestuin. Er zijn bijvoorbeeld macroresten van selder aangetroffen in een paalkuiltje in deze greppel. Deze greppel (zonder vondsten) is oversneden door het drieschepige gebouw en vermoedelijk dus 12de-13de-eeuws.

2. Ten noorden hiervan lopen twee greppelrestanten één parallel en één dwars op het drieschepige gebouw

3. Ten westen van de waterkuilen is nog een derde mogelijke enclos, gevormd door een gehoekte greppel die wellicht onderdeel was van een afsluiting voor dieren (verstoord door vermoedelijke sporen van trampling).

Nieuwe Tijd - Nieuwste Tijd

De noordnoordoostelijke op zuidzuidwestelijke perceleringsgracht van ca. 400 cm breed is te correleren met de Popp-kaart (19de eeuw). 17de-eeuws aardewerk wijst echter op een mogelijke voorloper hoewel op de 18de-eeuwse Ferraris-kaart nog geen gracht zichtbaar is. Ouder aardewerk is vermoedelijk in de vulling terecht gekomen door vergraving van het volmiddeleeuwse erf.

In de ploeglaag is nog een geïsoleerde kogel uit WO I teruggevonden, een nagel, een onleesbare munt en een knoop via metaaldetectie.

Ongedateerde sporen

Een reeks sporen konden niet worden gedateerd omdat dateerbare vondsten ontbraken. De genomen bodemstalen kunnen mogelijk nog bijkomende informatie opleveren.

Gebouwplattegrond met 3 paalkuilen die de gracht uit de late ijzertijd oversnijdt; bijgebouw met 4 palen; noord-zuidgeoriënteerde palenrij van een mogelijk recente afsluiting; en enkele kuilen waarvan de functie en ouderdom nog onduidelijk blijft.

Auteurs: Polfliet, Bruno; Demerre, Ine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

ongedateerde structuren

Typologie: gebouwplattegronden, kuilen, paalkuilen
Gebeurtenis:

paalkuil en greppel late ijzertijd

Datering: late ijzertijd (westen)
Typologie: greppels, paalkuilen, vaatwerk
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

perceleringsgracht nieuwe tijd

Datering: 17de eeuw, nieuwste tijd, WO I
Typologie: grachten (infrastructuur), losse vondsten, munten, wapens en munitie
Materiaal: metaal
Gebeurtenis:

volmiddeleeuws woonerf

Datering: 13de eeuw, volle middeleeuwen
Typologie: bijgebouwen, gebouwplattegronden, greppels, ontwateringsgrachten, paalkuilen, vaatwerk, waterkuilen, woonstalhuizen (archeologisch erfgoed)
Materiaal: Eifelwaar, grijs aardewerk, hout, keramisch bouwmateriaal, natuursteen, rood aardewerk
Gebeurtenis:

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Fabiolalaan - Molenwalstraat II [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/993584 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.