Vrijstaande, middeleeuwse stadspoort, gesitueerd ten oosten van de Buiten Boeverievest en Buiten Smedenvest. Gebouwd als stadspoort. Huidig uitzicht resultaat van bouwen en verbouwen.
1368: bouwen van de Smedenpoort door Jan Slabbaerd en Matthieu Saghen. 1615: jaarcartouche boven de poort: optrekken van een nieuw bovendeel boven de bewaarde benedenbouw van de oude poorttorens, zie jaarsteen. 1909: aanbrengen van doorgang in de noordelijke toren ten behoeve van een voetpad. 1944: zware beschadigde poort en gedynamiteerde poortbrug; hieruit voortvloeiende totale vernieling van de bovenbouw, gebarsten muren, verzakkingen en een gedeeltelijk ingestorte zuidtoren. 1948: restauratie naar ontwerp van architect Jozef Viérin (Brugge). Heropbouw van de vernielde delen. De bovenvensters van de oostgevel werden tot hun oorspronkelijke grootte teruggebracht. De twee kleine openingen tussen de schietgaten aan de westgevel werden dichtgemaakt.
Verankerde baksteenbouw onder leien daken. Eenvoudige plattegrond van twee ronde torens die het rechthoekige middendeel met doorgang flankeren (uit de tweede helft van de 14de eeuw). Tegen de oostgevel een traptoren, tegen de westgevel links en rechts een volume uit de eerste helft van de 16de eeuw. Meer opengewerkte gevel aan stadszijde, met rechthoekige bovenvensters met natuurstenen bolkozijn en schietgaten. Aan veldzijde, kant Sint-Andries, uitkragend middengedeelte op rondboogfries aanzettend op natuurstenen consolestenen waarboven stadswapen, jaarsteen, schietgaten en twee ronde en één ruitvormige opening met glas-in-loodopvulling. Centrale rondboogdoorgang.
Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, cel Monumenten en Landschappen, archief, dossier DW000237.
BEERNAERT B., Open Monumentendag Vlaanderen. Monument en tijd, 2000, p. 135-140.
DECQ M., De stadspoorten van Brugge. Een voorbeeld van Middeleeuwse militaire architectuur, 1974 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling).
Bron: GILTÉ S., VANWALLEGHEM A. & VAN VLAENDEREN P. 2004: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Brugge, Middeleeuwse stadsuitbreiding, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 18nb Zuid, Brussel - Turnhout. Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje; Van Vlaenderen, Patricia Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aanvullende informatie
De Smedenpoort kreeg begin 2009 weer een oker kleurtje, net zoals dat in een ver verleden het geval was. Omdat de Smedenpoort in de loop der eeuwen zo vaak werd verwoest en opgelapt, met een cacafonie aan baksteenformaten en –kleuren tot gevolg, liet de Stad de poort in 2008/2009 weer tot een eenvormig geheel restaureren en haar in het oker schilderen. Deze keuze is historisch verantwoord. Uit teruggevonden sporen blijkt immers dat de poort vroeger in het oker gekalkt (gekaleit) was. In 2012 werden twee voetgangersbruggen rond de Smedenpoort aangelegd. Deze werden in gebruik genomen op 10 juli 2012.
