Inventaris

Begijnhoflaan 62 (Dendermonde)
Volgens 18de- en begin 19de-eeuws kaartmateriaal bestond deze woning oorspronkelijk uit twee huizen. De linker woning was het eerste van een reeks woningen die tussen 1630 en 1638 in opdracht van het begijnhofbestuur opgericht werden door meester metser Marten Marien en timmerman Abraham van Calendries. De rechter helft werd in 1660 nieuw opgetrokken. Huidig enkelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak en dakvenster met tuitgevel.

Begijnhoflaan 64 (Dendermonde)
Voormalig begijnenhuis, volgens archiefdocumenten opgericht rond 1660 samen met het rechter deel van het huis Heilige Gertrudis. Hoekgebouw dat de gevelrij ten noorden afsluit palend aan het zogenaamde Klein Begijnhof. Vrij goed bewaarde woning van twee traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak afgewerkt met vlechtingen in de vrijstaande zijgevel en nog voorzien van het dakvenster met tuitgeveltje.

Grote Markt 20, Guldenhoofdstraat 1 (Dendermonde)
Afspanning en herberg, In de 17de eeuw verbouwd en voorzien van een barokke klokgevel van bak- en zandsteen, met inbegrip van een korfboogvormige doorgang naar de Guldenhoofdstraat, een gekasseide steeg aangelegd in 1611. Breedhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder snijdende zadeldaken in kunstleien. Achterbouw langs de Guldenhoofdstraat uit dezelfde periode. Acht traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak + rechts lagere aanbouw onder dito bedaking.

Grote Markt 30 (Dendermonde)
Deze woning, waarvan de vermeldingen teruggaan tot de 16de eeuw, behoort tot de uitzonderlijke gebouwen met een behouden laat 17de-eeuwse kern. De voormalige herberg telt drie traveeën, twee bouwlagen en een hoge in- en uitgezwenkte gevel onder zadeldak. De geveltop in twee geledingen met sierankers en oculus onder het bekronende driehoekig fronton is gedateerd 1685.

Hof ter Bremptstraat 21 (Dendermonde)
In straatbocht ingeplante, omhaagde hoeve, volgens historisch kaartmateriaal vroeger volledig geïsoleerd gelegen op een deels behouden omgracht rechthoekig verhoog in het meersengebied vlakbij de Schelde. Complex met losse bestanddelen, toegankelijk via ijzeren hek aan bakstenen pijlers met links oude linde. Gekasseid pad naar voormalige boerenwoning van vijf traveeën + aan weerszij extra travee, onder uitgelengde leien schilddaken met dakkapel, in kern opklimmend tot de 17de eeuw.

Mespelarestraat (Dendermonde)
Parochiekerk, gelegen aan de noordzijde van het dorpspleintje. De éénbeukige kruiskerk gaat terug op een romaans zaalkerkje waarvan de oudste delen, beuk en koortje, zouden opklimmen tot het laatste kwart van de 12de eeuw. Als aanvankelijke parochiale begraafplaats, naar middeleeuwse traditie op een areaal rondom de kerk aangelegd, behield het kerkhof de ovale vorm die bij dorpskerken gebruikelijk was. Het kerkhof is begrensd door een lage bak- en natuurstenen muur.

Nijverheidsstraat 1-5 (Dendermonde)
Overblijvende gebouwen van de Zwijvekeabdij en monumentale ingangspoort. Resterende dienstgebouwen daterend uit de 17de eeuw, verbouwd in de 18de eeuw en bestaande uit twee haakse vleugels. Zuidwestelijke vleugel met zuilengalerij van negen traveeën onder mansardedak met vier houten dakkapellen, uit 1690. Open zuilengalerij met negen gedrukte rondbogen en tien Toscaanse zuilen in hardsteen. Toegangspoort van 1755 in rococostijl, oorspronkelijk deel uit makend van een groter poortgebouw, gelegen op de westelijke gracht.

Papiermolenstraat (Dendermonde)
Poort aan het domein van de "Christelijke mutualiteit". Deze poort leidde oorspronkelijk naar de tuinen en dienstgebouwen van het verdwenen augustijnenklooster.

Sas (Dendermonde)
In 1667-1669 werd op de Dender in het centrum van de stad een sas met vier nieuwe domaniale watermolens opgericht, ter vervanging van de sluizen en de vernielde molens van de Ooie-Nieuwburcht.

Sint-Ursmarusstraat (Dendermonde)
De kerk heeft een driebeukig grondplan met een klein koor, geflankeerd door kleine sacristieën, een monumentale westtoren met aan weerszijden annexen onder een lessenaarsdak die lager zijn dan de eigenlijke zijbeuken. Van de gotische kerk, die omstreeks 1500 gebouwd werd, rest nog slechts de onderbouw van de vierkante westtoren.