Inventaris

Olifantstraat 16 (Brakel)
Semigesloten hoevecomplex, heden met U-vormige aanleg, te midden van bebouwd dorpscentrum. Met gras begroeid erf, deels omgeven door bakstenen bedrijfsgebouwen afgesloten met ijzeren hek. Hoger gelegen boerenwoning aan gekasseid pad, minstens opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw.

Pieter Hoelmanstraat 51 (Brakel)
Hoeve van het semigesloten type, aanpassing en uitbreiding uit de 19de eeuw en begin 20ste eeuw van oudere hoeve. Oprit naar de erftoegang, met rechts aan de straat bijbehorende wegkapel uit 1902 onder grote linde. Boerenwoning van acht traveeën en anderhalve bouwlaag, onder mank zadeldak; wellicht kern van zes traveeën opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw.

Pieter Hoelmanstraat 54 (Brakel)
Hoeve van het semigesloten type met huidig uitzicht voornamelijk uit de eerste helft van de 20ste eeuw en deels in aanleg uit de 19de eeuw. Grotendeels gekasseide rechthoekige binnenplaats waarvan deels geopende zijde aan de straat afgesloten door smeedijzeren hek. Achterin gelegen boerenwoning van anderhalve bouwlaag en vijf traveeën onder zadeldak, in kern waarschijnlijk opklimmend tot circa 1800. Eenvoudig rechthoekig open wegkapelletje, gebouwd in het begin van de 20ste eeuw.

Roensveldstraat 3 (Brakel)
Hoeve met losse bestanddelen, minstens opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw, aangepast in het vierde kwart van de 19de eeuw. Gebetonneerd erf, aan straatzijde afgesloten door muur met lage aanbouwtjes.

Ronsesestraat 265 (Brakel)
Het Hof ten Bossche is een imposante historische hoeve, die zich situeert in een landschappelijk opmerkelijke omgeving in de zuidwestelijke uithoek van Opbrakel, op de hoge kouterrug nabij het Brakelbos. De geïsoleerde hoevesite is vanuit het westen bereikbaar via een tot voor de hoeve lopende gekasseide toegangsweg waarvan het tracé minstens opklimt tot de 17de eeuw. De kasseiweg passeert langs een bijhorende boomgaard en lager gelegen vijver. De gesloten configuratie van de overwegend gewitte bakstenen hoevegebouwen op gepikte plint gaat minstens terug tot het midden van de 17de eeuw, omvat een architecturaal waardevol gebouwenbestand uit de 17de eeuw, de jaren 1790-1791, 1793 en 1805.

St. Apolloniaplein 12 (Brakel)
Oorsprong en vroege bouwgeschiedenis niet bekend, doch er bestond reeds een bidplaats in de 12de eeuw en in de 14de eeuw ook sprake van de kerk. Oudste bouwhistorische gegevens slechts opklimmend tot de tweede helft van de 16de eeuw, betrekking hebbend op de schade aangebracht tijdens de godsdiensttroebelen. Van de huidige kerk zou de gotische toren in de 16de eeuw ter vervanging van een romaanse of op een romaanse onderbouw tot stand gekomen zijn.

St. Apolloniastraat 2 (Brakel)
Voorheen breedhuis van één bouwlaag, een in 1772 vergrote en geplaffoneerde pastorie, vermeld als goed onderhouden in 1699 en 1731. Volgens archiefstukken in 1888 gewijzigd naar ontwerp van architect Vossaert met toevoeging van bovenverdieping. Heden bakstenen dubbelhuis van zeven traveeën waarvan vijf linkse traveeën met een bovenverdieping, onder pannen zadeldak.

St.-Franciscusstraat 2, 2A (Brakel)
Voormalig moederhuis van de congregatie der zusters penitenten van Sint-Franciscus van Assisi van Opbrakel. Oudste gebouwen teruggaand op het vroegere baljuwhuis in het middelste deel van U-vormig aangelegde deel van het klooster: in de naar het zuidoosten gerichte lijstgevel herkenbaar aan de heden verdiepte spiegelboogdeur met fraai uitgewerkte hardstenen omlijsting typerend voor de tweede helft van de 18de eeuw; vermoedelijk voorheen een dubbelhuis van één bouwlaag en zeven traveeën. Kloosterhoeve, voornamelijk van circa 1925 en nog 19de-eeuws deel. Door meerdere aanzienlijke uitbreidingen onder andere in het derde kwart van de 19de eeuw (1874), in de jaren 1890, groeide het klooster uit tot een gebouwencomplex palend aan de pastorietuin met hoge kloostertuinmuur aan Holenbroek.

St.-Franciscusstraat 5 (Brakel)
Gewitte bakstenen boerenwoning van aanvankelijk zes traveeën waarschijnlijk uit de tweede helft van de 18de eeuw, later rechts uitgebreid met twee traveeën. Straatgevel afgelijnd door brede getrapte daklijst.

St.-Martensstraat 13 (Brakel)
Oorspronkelijke hoeve, later verbouwd als café. De woning vormde vroeger één vrijstaand geheel met de woning die ernaast. Volgens de eigenaars is de woning gebouwd in 1772. Onderkelderd bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak met verankerde witgeschilderde en decoratief gecementeerde lijstgevel op gepikte plint met schijnvoegen met daarboven een band van imitatiebreuksteen.