Inventaris

Kloosterstraat 71 (Bornem)
Heilig Kruisklooster, samen met de omringende tuinen ingeplant op een uitgestrekt, ommuurd terrein tussen Kloosterstraat en Sint-Amandsesteenweg, eertijds volledig omgracht.

Wolfgang d'Urselstraat 7 (Bornem)
Dubbel omgracht kasteel, met in 1981 heraangelegde, omringende Franse tuinen en parkbos ten noorden.

Kwabeekstraat 4-6, Neervelpsestraat 1, 11 (Boutersem)
Kasteel in de kern opklimmend tot 1718, verschillende malen aangepast in de loop van de 19de eeuw en eclectisch verbouwd na 1922; kasteel met aanhorigheden omgeven door park van 16,5 hectare, in oorsprong hooghof-neerhof met watermolen en molenvijver; klassieke 18de-eeuwse dalbodemsite, heraangelegd in vroeg-landschappelijke stijl rond 1830-1835; heraanleg rond 1900 in laat-landschappelijke stijl; sinds 1980 gemeentelijk eigendom.

Everbeekplaats (Brakel)
Driebeukige hallenkerk met uitgebouwde vierkante westtoren. Plattelandskerk gekenmerkt door zijn eenvoudig maar goed geproportioneerd uitwendig voorkomen en homogeen classicistisch interieur; als kerkgebouwtype vooral sedert de late 18de eeuw sterk verspreid doch te Everbeek-Beneden vrij vroeg in 18de eeuw gerealiseerd.

Hemelrijk 12 (Brakel)
Grote hoeve van het gesloten type met onregelmatige vierhoekige binnenplaats. Bakstenen hoevegebouwen voornamelijk uit de tweede helft van de 19de eeuw met opvallend volume voor boerenburgerhuis en schuur; jongere bedrijfsgebouwen in de 20ste eeuw toegevoegd op achtererf. Toegangspoort met doorrit in lage L-vormige bedrijfsvleugel met stallen aan de straat.

Holenbroek 9 (Brakel)
Voormalige hoeve en tevens afspanning en café, als landbouwbedrijf werkzaam tot circa 1985. Gesloten hoeve waarvan rechthoekige binnenplaats gebetonneerd in het derde kwart van de 20ste eeuw. Met de rugzijde aan de straat bakstenen boerenwoning van zes traveeën, onder zadeldak met jaarankers 1771.

Kasteeldreef 2 (Brakel)
Kasteelpark met rechthoekige omgrachting en kleine vijver, minstens opklimmend tot de tweede helft van de 18de eeuw; grachtenpatroon mogelijk deels teruggaand op een aangepaste oudere site met walgrachten. Kasteel van twee bouwlagen op hoog souterrain met gewelfde ruimten, vermoedelijk circa 1850 door de familie Vermeulen vrijwel herbouwd. Poortgebouw uit de 17de eeuw achter de gemetste bakstenen brug over de noordelijke kasteelgracht. Kapelletje van 1943, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Banneux. Dreef van opgaande linden, ten oosten van het kasteel ommuurde moestuin en enkele bos- en graslandpercelen.

Matrouwstraat 1 (Brakel)
Aanvankelijk een pastorie van één bouwlaag en acht traveeën opgericht in 1762. Volgens bewaarde plannen door architect Alphonse Vossaert vergroot in 1888 door toevoeging van één verdieping boven een groot deel van de woning en zijdelings aanbouw van dienstvertrekken. Pastorie gelegen in een ruime, beboomde siertuin.

St. Apolloniaplein 12 (Brakel)
Oorsprong en vroege bouwgeschiedenis niet bekend, doch er bestond reeds een bidplaats in de 12de eeuw en in de 14de eeuw ook sprake van de kerk. Oudste bouwhistorische gegevens slechts opklimmend tot de tweede helft van de 16de eeuw, betrekking hebbend op de schade aangebracht tijdens de godsdiensttroebelen. Van de huidige kerk zou de gotische toren in de 16de eeuw ter vervanging van een romaanse of op een romaanse onderbouw tot stand gekomen zijn.

St. Apolloniastraat 2 (Brakel)
Voorheen breedhuis van één bouwlaag, een in 1772 vergrote en geplaffoneerde pastorie, vermeld als goed onderhouden in 1699 en 1731. Volgens archiefstukken in 1888 gewijzigd naar ontwerp van architect Vossaert met toevoeging van bovenverdieping. Heden bakstenen dubbelhuis van zeven traveeën waarvan vijf linkse traveeën met een bovenverdieping, onder pannen zadeldak.