Inventaris

Hemelrijk 35 (Essen)
Afhangend van domein Hemelrijk; bestaande uit woonstalhuis, langsschuur en karrenkot, volgens A. Tireliren opklimmend tot 1827.

Heuvelplein (Essen)
Merkwaardig gietijzeren monument met pomp, in 1836-44 opgericht voor de vijf Belgische vrijwilligers die op de Heuvel te Essen sneuvelden tijdens de Belgische Revolutie van 1830.

Nieuwstraat 111 (Essen)
Opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw. Dubbelhuis van vijf traveeën en aanleunende poorttravee onder doorlopend zadeldak.

Nieuwstraat 37 (Essen)
Herberg opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw.

Nieuwstraat 79 (Essen)
Dubbelhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak van 1804, met beschilderde bakstenen lijstgevel.

Nieuwstraat 95 (Essen)
Dorpsherberg van vijf traveeën en één bouwlaag onder zadeldak, van circa 1840.

Nieuwstraat 99 (Essen)
Tweegezinswoning in neoclassicistische stijl opklimmend tot circa 1840.

Raaiberg (Essen)
Processiekapel opgericht voor 1853, in de landelijke wijk Horendonk.

Spurrieveld 39 (Essen)
Hoeve uit de tweede helft van de 19de tot het eerste kwart van de 20ste eeuw, omgeven door weiland.

Stationsstraat 32 (Essen)
Voormalige molenaarswoning Louis Aerden met ten noorden de romp van een stenen korenwindmolen, type bovenkruier (bergmolen) uit 1841 en ten westen bijgebouwen (maalderij en paardenstallen) rond een gekasseid erf.