Inventaris

Werkenplein 15 (Kortemark)
Halfvrijstaand woonhuis langs de weg van het Werkenplein naar de Sint-Martinuskerk. Volgens het kadaster gebouwd in 1849 door de kerkfabriek van Werken, mogelijk als pastorie of kosterswoning. Op een kaart van 1783 is er reeds gelijkaardige bebouwing weergegeven op deze plaats. Volgens het kadaster wordt de woning in 1876 uitgebreid in noordelijke richting.

Zarren-Lindestraat 59 (Kortemark)
Achteringelegen hoeve uit de wederopbouwperiode van de jaren 1920. Boomgaard, oude meidoornhaag, es. Als site als dusdanig reeds aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1827), in bezit van de Zarrense landbouwer Delahaye: losse bestanddelen, boomgaard. Bij de mutatie van 1886 wordt het huis vergroot.

Zarrenplein 3-4 (Kortemark)
Lage dorpswoningen (gelegen aan doodlopend straatje van het Zarrenplein). Op het primitief kadasterplan van circa 1827 worden op deze plaats reeds twee huisjes afgebeeld, nummer 3 eigendom van bakker Ludovicus Pybijser uit Klerken (Houthulst) en nummer 4 van slijter Jacques Desmet. Circa 1892 wordt nummer 4 vergroot.

Dorpsplein 5A (Kortenaken)
De kerk is gelegen op een heuvel en omgeven door het oude kerkhof met kerkhofmuur. Van de romaanse fase zijn geen bovengrondse elementen zichtbaar. De vergroting en restauratie van de kerk in 1906-1911 gebeurde onder leiding van architect Langerock. Daarbij werden de 16de-eeuwse elementen gerestaureerd.

Hanenstraat 11 (Kortenaken)
In oorsprong hoeve met losse bestanddelen, vandaag uitgegroeid tot een gesloten hoeve met ten noordwesten het woonhuis, dat ten minste teruggaat tot de eerste helft van de 18e eeuw. Ten zuidoosten bevindt zich de 1816 gedateerde dwarsschuur met centrale doorgang naar het erf. De overige vleugels deden dienst als stallen. De hoeve was met zekerheid al sinds het begin van de 18de eeuw bewoond door de familie Kemerlinckx.

Hanenstraat 13 (Kortenaken)
Statige gesloten hoeve met woonhuis in vroeg-19de-eeuwse neoclassicistische stijl. Hoeve uit 1820, opgetrokken ter vervanging van een eerdere bebouwing en na uitbreidingen in de 19de eeuw tot een gesloten hoeve geëvolueerd. Locatie van ‘Brouwerij De Ster’ en stokerij tot de jaren 1920. De hoeve was vanaf de bouw tot heden bewoond door de familie Kemerlinckx.

Hoeledensebaan 34 (Kortenaken)
De iets achterin gelegen Panishoeve of Princenwinning is een statige gesloten hoeve met neoclassicistische elementen die in huidige vorm dateert uit het midden van de 19de eeuw. Bewoning op de site is reeds gekend sinds de 14de eeuw. De hoeve kreeg haar huidige vorm rond 1845. De site bestaat uit een gesloten vierkant binnenerf met woonhuis, toegangspoort, stallen, dwarsschuur en opslagruimten. Langs de straatzijde bevindt zich een tweede dwarsschuur.

Hoogemeyer 3-4 (Kortenaken)
Landhuis of 'huis van plaisantie' uit het midden van de 18de eeuw, aanzienlijk verbouwd en uitgebreid tussen 1859-1860 met bouw van hoektoren, neogotische huiskapel en kasteelhoeve; landhuis met park van circa 1 hectare 33 are met sporen van vroeg 19de-eeuws landschappelijke aanleg park.

Oude Diestsestraat 2 (Kortenaken)
Gesloten hoeve gebouwd kort na 1843, die echter rond 1878, in opdracht van Guillaume Vandervelpen, later pastoor te Opwijk, haar huidige uitzicht kreeg. Tuin van 25 are met merkwaardige snoeivormen, onder meer een taxusprieel uit omstreeks 1880.

Stokstraat 3 (Kortenaken)
De hoeve Hendrickx is een gesloten hoeve met een mogelijke stichting vanaf de 14de eeuw. De huidige vorm van de hoeve dateert uit de periode 1804-1848. Het woonhuis en de inpandige kapel dateren vermoedelijk al van 1772. De inpandige Heilige Kruiskapel bevond zich gedurende de 18de eeuw net ten noorden van de hoeve.