Inventaris

Watermolenstraat 35-37 (Melle)
Geïsoleerde site aan de Gondebeek op circa 500 meter ten zuidoosten van de dorpskern, bereikbaar via een private populierendreef. Eén van de oudste nederzettingen van Gontrode, leengoed opklimmend tot de feodale tijd. Oud boerenhuis in 1904 vervangen door een groot boerenburgerhuis van twee bouwlagen en zes traveeën onder schilddak. Aansluitend molenhuis gebouwd boven de Gonde. Aanvankelijke molen met waterrad reeds bestaand in de 16de eeuw. Voormalig stampkot of olieslagerij, nadien zagerij. Rechthoekig bakstenen gebouw onder een hoog zadeldak, gedateerd 1762.

Grote Markt 1 (Menen)
Huidig complex, tot stand gekomen in twee grote bouwfases. Bij de voltooiing in 1782 vormen stadhuis, belfort, hallen en waag een vierkant complex met open binnenkoer. Vernieling van de hallen en de waag bij beschietingen door Franse revolutionairen. 1838: Heropbouw van de waag naar de plannen van architect Josephus Devos. 1573: de Gentenaar Bartholomeus Dhaese wordt door het Menense stadsbestuur belast met de bouw van het belfort. Belfort met een totale hoogte van 33 meter bestaande uit vierzijdige onderbouw en achtkantige bovenbouw.

Brussegemplein (Merchtem)
De parochiekerk Sint-Stefanus is een gotisch kerkgebouw, waarvan de oudste bewaarde kern opklimt tot de 16de eeuw, namelijk het koor en het transept. Omstreeks 1905-1906 werd de kerk ingrijpend aangepast en vergroot naar ontwerp van architect Georges Dhaeyer. De kerk is gebouwd op een helling ten opzichte van de Brussegemkerkstraat, die afgebakend wordt door een zandstenen keermuur, en wordt omringd door een heden vergroend kerkhof.

Kasteelstraat 30 (Merchtem)
Parochiekerk ingeplant te midden van een ommuurd kerkhof, de typische plattelandskerk vormt een stilistisch heterogene constructie met een complexe bouwgeschiedenis, waarbij de westtoren als oudste kern teruggaat tot circa 1300.

Kerkstraat 14 (Merchtem)
De Merchtemse parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw bewaart als oudste kern de ingebouwde westtoren, vermoedelijk opklimmend tot de 14de eeuw. Het kerkgebouw kende een complexe historiek en onderging diverse aanpassingen.

Burg. Maenhautstraat 14 (Merelbeke)
Georiënteerde pseudobasilicale kerk met omringend, deels ommuurd en vergroend kerkhof. Ontwerp van 1873 door architect M. De Noyette voor een nieuwe kerk waarbij de bewaarde 16de-eeuwse toren in neogotische zin werd aangepast. Op het kerkhof staat een collectie van 20ste-eeuwse graftekens.

Zink 11-13 (Merelbeke)
Kasteeldomein met ruim 1 kilometer lange oude dreef vanaf het kasteel westwaarts voerend naar de verdwenen vroegere parochiekerk aan de Torrekensstraat. Toegangspoort aan de straat met aanpalend gedeelte van de vroeger gesloten kasteelhoeve. Kasteel gebouwd tegen de zuidelijke hoek van de omgrachte site. Heden min of meer L-vormig gebouw van twee verdiepingen met verspringende bouwlagen en zadeldaken. Verbouwingswerken van circa 1900 bepalen het globaal uitzicht van kasteel in neotraditionele stijl, maar anderzijds zijn vroegere bouwfasen nog duidelijk afleesbaar waaronder een overblijfsel van een vroegere donjon of mottetoren uit de late middeleeuwen. Gerestaureerde en deels tot woning gerenoveerde vroegere kasteelhoeve, waarschijnlijk uit de 16de tot 17de eeuw.

Baronielaan 27 (Meulebeke)
Het kasteeldomein Ter Borcht is de site van de oude heerlijke verblijfplaats Ter Borcht of Ter Burgt, eertijds de hoofdheerlijkheid van Meulebeke. De site met omwalde motte is bereikbaar via een zuidwaarts lopende dreef met gracht en opgaande bomen. Park ten oosten ervan met restant van vroegere zichtas en gevarieerd bomenbestand, ten westen van de dreef eveneens authentiek bomenbestand. Poortgebouw gemarkeerd door twee achthoekige wachttorentjes die vermoedelijk dateren uit de late 16de of eerste helft 17de eeuw. Toegang tot het opperhof tussen twee hoge vierkante natuurstenen sokkels, bekroond met gietijzeren zuiltjes. Het kasteel Ter Borcht klimt in kern op tot de 17de eeuw, zie onder meer volume, dakhelling, trapgevels aan de oostzijde en dakgebinte, met noordelijke vleugel van jongere datum dan de zuidelijke. De tegen de zuidgevel aangebouwde kapel met sacristie dateert uit de tweede helft van de 18de eeuw en is aangepast in 1860.

Rattevallestraat (Middelkerke)
Vierkantig sperfort van 1584, gebouwd tijdens de godsdienstoorlogen, deel uitmakend van een verdedigingslinie, langs IJzer, Ieperlee en kust, tegen de uitvallen van de Watergeuzen vanuit Oostende. Heden schans, gelegen ten noordwesten van de dorpskom en ten oosten van de IJzer aan de kreek van Nieuwendamme, nu verland beekje. Grote vierhoekige veldschans, voorzien van vier bastions met rechte flanken. Oorspronkelijk omwald met gracht van 30 meter.

Schorestraat 4 (Middelkerke)
Historische hoeve afgebeeld als site met walgracht op kaarten Dépot de la Guerre 1875 en 1890. Hoger gelegen boerenhuis ten noordwesten, voorts U-vormige aaneengesloten opstelling van de nutsgebouwen ten oosten en ten zuiden; historiserende wederopbouw.