Inventaris

Krakeelboomgaard 1 (Damme)
Historische hoevesite, op de kaart van Pieter Pourbus van 1561-1571 reeds weergegeven. Op de kaart van Ferraris (1770-1778) in een grote boomgaard gesitueerd. Hoeve met losse bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken op een verhard erf, waarop tevens verschillende recente loodsen. Haaks op het woonhuis, zomerkeuken met aansluitende lage varkensstalletjes, witgekalkt. Ten noorden van het woonhuis, een eenbeukige dwarsschuur.

Krakeelboomgaard 3 (Damme)
Historische hoevesite, op de kaart van Pourbus van 1561-1571 reeds aangeduid. Woonhuis bestaat uit laaghuis van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag (verhoogd met een halve verdieping) + een opkamer van twee traveeën onder oorspronkelijk hogere nok, getypeerd door twee zware steunberen tegen voor- en achtergevel en muurvlechtingen in zijpuntgevel. Haaks op huis ingeplante stal onder pannen schilddak.

Lapscheurestraat (Damme)
Georiënteerde renaissancistische polderkerk, uitzonderlijk voor de streek met oosttoren, gelegen in de dorpskern van Lapscheure, aan het kruispunt van de Lapscheure- met de Hoogstraat. Omringend kerkhof ten zuiden en westen, afgezoomd met lage, bakstenen muur onder ezelsrug, westelijk en zuidelijk toegankelijk via twee gietijzeren toegangshekken tussen bakstenen pijlers. Rijen zerken, waarvan de oudste van arduin; tien gietijzeren kruisen, verspreid over het kerkhof. Vier eenvoudige rode bakstenen pijlerkapelletje

Lapscheurestraat 4, 4A (Damme)
Historische site die in de 17de eeuw ontstaan is ten noorden van de in 1640 nieuw ingeplante parochiekerk. Het ensemble bestaat uit de centraal, haaks op de straat gelegen 17de-eeuwse pastorie met ten zuiden daarvan het herenhuis dat in 1845 is opgetrokken als kosterwoning.

Legeweg 12 (Damme)
Historische hoeve met losstaande bestanddelen, zijnde boerenhuis en schuur, allebei met aansluitende stal, haaks op elkaar geplaatst op een onverhard erf. Vanaf de Legeweg toegankelijk via een lange dreef, afgesloten met een ijzeren hek tussen bakstenen pijlers. Boerenhuis met vermoedelijk 17de-eeuwse kern; baksteenbouw onder pannen zadeldaken, bestaande uit laaghuis van drie traveeën en hooghuis van twee traveeën. Afgebroken bakhuis; zomerkeuken.

Markt 1 (Damme)
Gotisch stadhuis, opgetrokken in 1464-1467 op de plaats en deels op de funderingen van de toendertijd bouwvallige grotere halle van 1241, dit naar ontwerp van de Brusselse bouwmeester Godevaert de Bosschere en zijn zoon Willem. Vrijstaand gebouw ten oosten van de Markt met een gekasseide tuin aan noord- en oostzijde toegankelijk via ijzeren hek tussen vierkante natuurstenen pijlers en muurtjes. Volume van zeven traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, uitgevoerd in diverse Brabantse kalksteensoorten, en met zij- en achtergevels in baksteen; zuidzijgevel deels in Doornikse steen, vermoedelijk van de oudere 13de-eeuwse halle.

Rabattestraat (Damme)
Sluis van het Zwin, ook gekend als de zogenamade "Sleckeput", één van de materiële getuigen van diverse waterwerken te Damme uit de periode na 1616, hoewel door sommige bronnen ouder gedateerd (zie kazemat, Haringmarkt en sas van de Lieve, Ketelstraat). Poel en restanten van opgaand metselwerk midden in een weiland.

Roden-Ossestraat 4 (Damme)
Voormalige sluiswachterwoning bij de Zwarte Sluis, opklimmend tot de 17de eeuw. In 1926 wordt het westelijk aansluitende schuurtje opgericht. Huis aansluitend bij het langgeveltype met bakhuis, woonhuis, stal en recenter schuurtje.

Spegelsweg 3 (Damme)
Het kasteel is de historische residentie van de Heren van Oostkerke, gekenmerkt door een opperhof-neerhofstructuur. De resten van de middeleeuwse neerhofgebouwen werden in de 20ste eeuw omgevormd tot een landhuis naar ontwerp van architect Luc Viérin. In het midden van de 20ste eeuw liet de familie van der Elst de omgeving van het kasteel omvormen tot een architecturale kasteeltuin naar ontwerp van de Nederlandse tuinarchitecte Mien Ruys (1904-1999). Het volledige domein is afgezoomd met moerbeihagen en lange rijen knotwilgen en populieren.

Spermalieweg 25, 25A (Damme)
Historische omwalde hoeve Spermalie, opgericht circa 1300 als abdijhoeve horend bij de in 1241 gestichte Spermalieabdij, verwoest in 1578-1579. De huidige hoevegebouwen klimmen vermoedelijk op tot de 17de en 18de eeuw. Beboomde dreef. De hoeve omvat woonhuis, paarden-, ossen-, koe-, schaap- en varkensstal, losstaande schuren, wagenhuis, rosmolen en duiventil. Behalve een boomgaard is er een moestuin aan de westzijde van het erf, met waterput en vijver die in verbinding staat met de wal. Eénlagig, witgekalkt verankerd bakstenen volume met gepekte plint van zes traveeën met opkamertravee aan oostzijde onder overkragend zadeldak.