Inventaris

Markt 20-22 (Ruiselede)
Voormalige herberg en brouwerij "De Zwarte Leeuw". Voormalige locatie van herberg "De Leeuw", zie afbeelding op een figuratieve kaart van de dorpskern, 1680. In 1798 is de herberg de ontmoetingsplaats van opposanten van het Franse bestuur. In 1807 staat Ferdinand Vanderhaeghen vermeld als herbergier.

Markt 7-9, 7A (Ruiselede)
Samenstel van twee gelijke herenhuizen volgens kadastergegevens opgetrokken circa 1865 ter vervanging van een ouder pand. Circa 1882 kent het huis nummer 7 een uitbreiding achteraan en wordt circa 1908 gedeeltelijk herbouwd.

Meuleslag 1 (Ruiselede)
Boerenarbeiderswoning volgens kadastergegevens opgetrokken circa 1880. Verankerde, witbeschilderde baksteenbouw onder zadeldak (Vlaamse pannen), recente muuropeningen.

Mortelwalstraat 1 (Ruiselede)
Halfvrijstaande, lage boerenarbeiderswoning, dubbelhuis van drie traveeën. Samen met nummer 3 afgebeeld op het primitief kadasterplan (circa 1830) als twee woningen, eigendom van en bewoond door wever Pieter Vermeersch. Het kadaster registreert in 1879 het vergroten van de woningen, samenvoegen in 1908 en terug opsplitsen in 1928. Nummer 3 wordt nadien vermoedelijk volledig herbouwd, nummer 1 behoudt een oudere kern.

Mortelwalstraat 4 (Ruiselede)
Achterin gelegen hoeve met losse bestanddelen, gegroepeerd rond een deels met grint bedekt, deels begraasd erf. Ligt halverwege de Mortelwalstraat en de Grensstraat en is vanaf beide straten toegankelijk via een onverharde oprit afgesloten met ijzeren hekken, gevat in betonpijlers.

Nieuwstraat 6 (Ruiselede)
Halfvrijstaand dubbelhuis van twee bouwlagen en vier traveeën, volgens kadastergegevens opgetrokken circa 1872 door Bruno Hoste uit Eeklo. Oorspronkelijk twee woningen deel uitmakend van de eenheidsbebouwing op de hoek van de Nieuwstraat met de A. Rodenbachstraat, en circa 1899 samengevoegd tot één woning.

Nieuwstraat 8 (Ruiselede)
Voormalige jongensschool, gelegen tussen de Aalterstraat, de Poortefrankstraat en de Nieuwstraat. In 2006 door architectenbureau Buro II (Roeselare) verbouwd tot "Het Portaal" (bibliotheek, muziekschool en repetitieruimte voor de harmonie Sint-Cecilia). Bebouwing aan de Aalterstraat gaat volgens kadastergegevens terug tot circa 1874, wanneer door Bruno Hoste uit Eeklo twee huizen en het "huis der broederschap" (zie Aalterstraat nummers 8-10) opgericht worden.

Ommegangstraat (Ruiselede)
Neogotische "Ommegangkapel 2de wee" op de plaats waar de Ommegangstraat en het nu verlaten gedeelte van de Onze-Lieve-Vrouwstraat samenkomen. Vóór 1940 ook nog "Versluyens kapelleke" genoemd. Op de ICM-kaart van 1862-1863 staat een kapel aangeduid, deze is herbouwd in 1891.

Ommegangstraat (Ruiselede)
Gebouwd in 1875 in opdracht van Louis Vanwonterghem en beschaduwd door een esdoorn. Voordien stond hier een pijlerkapelletje zogenaamd het "Hollebekens Kapelleke". Tussen 1912 en 1953 passeerde links van de kapel het tramspoor van de lijn Tielt-Ruiselede-Nevele, richting Meulemote.

Oude Tieltstraat (Ruiselede)
Deze stenen bergmolen, ook wel Branders Molen genoemd naar de laatste molenaar, verving in 1867 een staakmolen op molenberg. De romp is bewaard en ligt in een open landelijke omgeving.