Inventaris

Aelmeersstraat 1-7 (Destelbergen)
Kasteel vanouds gesitueerd in de noordoostelijke hoek van de nagenoeg vierkante, brede omgrachting en midden een park dat zich in de 19de eeuw uitstrekte tot aan de Meersstraat. Onderkelderd kasteel van twee bouwlagen op L-vormige plattegrond met schuin opgevulde noordwestelijke hoek, afgedekt met snijdende schilddaken. Speelhuis palend aan de binnenoever van de zuidwestelijke walgracht, daterend uit eind 19de eeuw. Ten zuiden van het kasteel kasteelhoeve en ommuurde moestuin. ten noordwesten dreefje tot aan de Scheldeoever.

Beukendreef (Destelbergen)
Merkwaardige wegkapel in vroege neogotische stijl opgericht naast de toegang tot Kasteel Te Lande, gebouwd in 1847 naar ontwerp van Eugenius Dons in opdracht van de toenmalige eigenaars van het kasteel.

D'Haenestraat 73 (Destelbergen)
Volgens archiefgegevens aanvankelijk een kaarsenfabriekje opgericht in het tweede kwart van de 19de eeuw. Bedrijfsgebouwen omgevormd tot koetshuis en stallen door Legrand. Bestaande gebouwen circa 1925 door de toenmalige eigenaar, baron Roland, aangepast tot het huidige pittoreske landelijke ensemble deels uitgewerkt in vakwerkbouw met een woning links en voorts voornamelijk paardenstallen. Calvarie tegen de middentravee achter een hardstenen knielkussen versierd met guirlande.

D'Haenestraat 77 (Destelbergen)
Hoeve van het langgestrekte type ondergebracht in de dwarsvleugel van de voormalige aanhorigheden van Kasteel Runenborg. Voorerf ten oosten van nummer 73 met ijzeren hek aan gewitte vierkante hekpijlers in de haag aan de straatkant. Op het voorerf: afzonderlijke lage gewitte bakstenen schaapsstal met schilddak.

Damstraat 11 (Destelbergen)
Hoeve met losse bestanddelen daterend uit het tweede kwart van de 19de eeuw. Voorerf met boomgaard links, boerenhuis straat met moestuin naast de rechter zijgevel. Laag ijzeren toegangshek aan achthoekige ijzeren pijlertjes.

Dendermondesteenweg 375 (Destelbergen)
Gerenoveerd, alleenstaand neoclassicerend burgerhuis met omringende tuin. Breedhuis van drie traveeën en twee bouwlagen, onder zadeldak, uit midden 19de eeuw met latere lichte wijzigingen.

Eenbeekstraat 44 (Destelbergen)
Kasteel Ter Meeren, gesitueerd in een park in landschappelijke stijl met serpentinevijver. Vanouds leidt een lange toegangsdreef vanuit het zuiden naar het vroeger omgrachte kasteel. Heden een vergrote, neoclassicistische buitenplaats uit het tweede kwart van de 19de eeuw. Hoofdvolume met rechthoekige plattegrond, vijf traveeën breed, drie traveeën diep en drie bouwlagen hoog onder een leien schilddak. In de jaren 1880 aangepast en voornamelijk vergroot. Ommuurde moestuin met lange, beglaasde ijzeren serre en koetshuis onder mansardedak.

Heusdendorp (Destelbergen)
Parochiekerk in neogotische stijl, opgericht in 1844-45 naar ontwerp van architect M.J. Wolters op de plaats van de oude parochiekerk. Driebeukige hallenkerk onder zadeldak met ingebouwde vierkante toren boven het portaal, schip van zes traveeën eindigend op een zuidelijk georiënteerd koor van één travee met driezijdige sluiting. Op het oud kerkhof gebouwde grafkapel uit de tweede helft van de 19de eeuw.

Kerkham 2-4 (Destelbergen)
Tegen de omheiningsmuur van Kasteel Van Acker aangebouwde dorpswoning uit midden 19de eeuw; anderhalve bouwlaag met zadeldak. Gewitte bakstenen zijpuntgevel met drie getoogde vensters voorzien van luiken en een gepikte, gecementeerde plint.

Kerkham 3 (Destelbergen)
Godshuis voor ouderlingen, gesticht op 6 november 1843 door L.A. Huyttens en F.C. van Tieghem. Lang rechthoekig alleenstaand bakstenen gebouw met lichte neoclassicistische inslag, achter een ommuurde voortuin. Dubbelhuis met twee bouwlagen van dertien traveeën op souterrain, onder zadeldak. Haakse achteraanbouw met kapel op de bovenverdieping voorzien van rondboogvensters. Neogotische Piëtakapel uit 1871 opgericht links in de voortuin tegen de omheiningsmuur.